«ترانه‌ای عاشقانه برایم بخوان» به کیانوش عیاری تقدیم شد/ جشنواره‌‌ای متفاوت با انتخاب منوچهر شاهسواری

برنامه نمایش ویژه فیلم سینمایی «ترانه‌ای عاشقانه برایم بخوان» به کارگردانی مهرداد غفارزاده و تهیه‌کنندگی امیرشهاب رضویان با حضور هنرمندان و سینماگران عصر روز جمعه ۱۸ آبان در سالن سینماتوگراف موزه سینما برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی موزه سینما، پژمان بازغی بازیگر فیلم سینمایی «ترانه‌ای عاشقانه برایم بخوان» و رئیس صنف انجمن بازیگران خانه سینما ضمن خوش‌آمدگویی به افراد حاضر در سالن گفت: خوشحالم که این برنامه به همت انجمن صنفی بازیگران خانه سینما، موزه سینما و شرکت طب گستران سروش و خانم دکتر خلیلی در راستای اهداف انجمن صنفی بازیگران برگزار می‌شود. قرار بر این است تا بخشی از درآمد اکران این فیلم در اختیار اعضای انجمن بازیگران قرار بگیرد و امیدوارم برای فیلم‌های دیگر نیز چنین برنامه‌ریزی‌هایی انجام شود.
بازغی ادامه داد: انتخاب شایسته منوچهر شاهسواری را به عنوان دبیر جشنواره فیلم فجر تبریک می‌گویم و امیدوارم با درایت ایشان شاهد برگزاری جشنواره بسیار خوبی باشیم و مطمئنم که این اتفاق رخ خواهد داد.
این بازیگر یادآور شد: «ترانه‌ای عاشقانه برایم بخوان» اولین محصول مشترک ایران و ترکیه است که با زبان ترکی فیلمبرداری شده است. امیدوارم در ادامه نیز بتوانیم زمینه‌های دائمی را برای نمایش فیلم‌هایی در شأن و مقام سینما تدارک ببینیم.
وی در پایان گفت: از کیانوش عیاری، فیلمساز برجسته کشور برای حضور در این اکران بسیار سپاسگزارم.
همچنین از هنرمندانی و افرادی همچون کوروش سلیمانی نایب رئیس انجمن بازیگران خانه سینما، کمند امیرسلیمانی، حدیث فولادوند، امیرشهاب رضویان، حمیدرضا حق‌پناه و دکتر سمانه خلیلی که در جمع ما حاضر شدند تشکر می‌کنم.
در ادامه امیرشهاب رضویان، تهیه کننده این فیلم درباره چگونگی ساخت این اثر گفت: من در سال ۱۳۹۷ فیلمی در آذربایجان تهیه می‌کردم و آن زمان مهرداد غفارزاده برای تولید مشترک فیلم «ترانه‌ای عاشقانه برایم بخوان» میان ایران و ترکیه تماس گرفت و برای مذاکرات عازم استانبول شدم.
رضویان ادامه داد: مراحل تولید این فیلم را از ابتدای ۱۳۹۷ آغاز کردیم و تا آخر همان سال درگیر ساخت اثر بودیم. من پیش از این و در کشورهایی نظیرآلمان، ژاپن و کانادا نیز فیلم‌هایی را تولید کرده‌ام، اما ساخت فیلم در ترکیه به مراتب امر دشوار‌تری بود.
وی ادامه داد: سینما دارای یک زبان مشترک است و به همین دلیل توانستیم با تهیه کننده کشور ترکیه به تفاهم برسیم. با این وجود «ترانه‌ای عاشقانه برایم بخوان» با سختی های زیادی تولید شد و از همه دوستانی که در تولید این فیلم نقش داشتند، خصوصا پژمان بازغی که همراهی بسیاری با ما داشت، بسیار تشکر می‌کنم.
رضویان در پایان بیان داشت: من از دوران نوجوانی به تماشای فیلم‌های کیانوش عیاری نشسته و از او بسیار آموخته‌ام، بنابراین فیلم را به او تقدیم کنم.
در ادامه مهرداد غفارزاده، کارگردان فیلم «ترانه‌ای عاشقانه برایم بخوان» گفت: از کیانوش عیاری، استاد مسلم سینما تشکر می کنم که در این اکران حضور دارند. این فیلم سه سال پیش و پس از دوران کرونا در شرایط  بسیار بدی به روی پرده رفت و متاسفانه به دلیل تبلیغات نامناسب دیده نشد.
این فیلمساز بیان کرد: پژمان بازغی از جمله بازیگرانی است که همراهی بسیاری دارد و به همه کارگردان‌ها توصیه می‌کنم تا همکاری با او را تجربه کنند. این فیلم سومین همکاری من با اوست. «ترانه‌ای عاشقانه برایم بخوان» ۶ سال پیش ساخته شده است و در شرایط خاصی فیلمبرداری شد. مدت زمان اولیه فیلم ۱۲۵ دقیقه بود که در ترکیه نسخه ۱۱۵ دقیقه‌ای آن به روی پرده رفت. در ایران روال نمایش یک فیلم در سینما، مدت زمان ۹۰ دقیقه است و به همین دلیل، نسخه نهایی کوتاه‌تر شد. احتمال دارد که بتوانیم از مجموعه سکانس‌های باقی این اثر مانده یک مینی سریال چهار یا پنج قسمتی آماده کنیم.
در این اکران هنرمندانی همچون کیانوش عیاری، مهرداد غفارزاده، پژمان بازغی، کوروش سلیمانی، حدیث فولادوند، کمند امیرسلیمانی، امیرشهاب رضویان، وحید نیکخواه آزاد، محمود گبرلو، سلمان فرخنده، بهرنگ دزفولی زاده، فرامرز روشنایی و… حضور داشتند.

برنامه نمایش و نشست نقد و بررسی فیلم مستند «جشن سده» ساخته زنده یاد منوچهرعسگری‌نسب با حضور ارد عطار عطارپور کارگردان و تهیه کننده شناخته شده سینمای مستند، فخرالدین سیدی مستند ساز پیشکسوت و محمد مقدم مستندساز و پژوهشگر سینما در قالب برنامه «شب‌های مستند» موزه سینما با همکاری انجمن تهیه کنندگان سینمای مستند در سالن فردوس موزه سینما برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی موزه سینما، محمد تهامی‌نژاد، پژوهشگر و مستندساز پیشکسوت به دلیل کسالت امکان حضور در این برنامه را پیدا نکرده است و متن نوشته شده توسط او درباره فیلم «جشن سده» قرائت شد.

فخرالدین سیدی  که اجرای برنامه را بر عهده داشت در ابتدای این نشست گفت:  دو فیلمی که از زنده‌یاد منوچهر عسگری‌نسب به نمایش درآمدند به ترتیب در سال‌های ۱۳۴۶ و ۱۳۵۰ ساخته شده‌اند. زمانی که عسگری‌نسب فیلم اول را کارگردانی کرد، زنده یاد فریدون رهنما به او گفت این فیلم به صورت سیاه و سفید فیلمبرداری شده است، در صورتی که سرخی و زردی آتش در جشن سده اهمیت زیادی دارد و به او پیشنهاد می‌دهد تا این فیلم را بار دیگر به صورت رنگی بسازد. این اثر پایان‌نامه تحصیلی عسگری‌نسب بود و ساخت آن به سفارش تلویزیون صورت گرفت.

نقاط قوت و کاستی‌های جشن سده

در ادامه ارد عطارپور، کارگردان و تهیه کننده شناخته شده سینمای مستند گفت: من یک ترم شاگرد مرحوم عسگری‌نسب بودم و ایشان در باغ فردوس کارگردانی سینمای مستند تدریس می‌کردند. در آن روزها او بیشتر به ساخت فیلم‌های داستانی می‌پرداخت و فیلم‌های مستند عسگری‌نسب بیشتر مربوط به پیش از انقلاب بود.

وی با بیان اینکه منوچهرعسگری همیشه سینمای مستند را دوست داشت و آن را کاری دشوار می‌دانست، بیان داشت: اما روزگارعسگری‌نسب را به سمتی برد تا علاقه او در سینمای داستانی متجلی شود. البته علاقه به ساخت فیلم‌های داستانی از ابتدا در او وجود داشت و زمانی که از کرمان به سمت تهران آمد، قصد داشت تا روزی بازیگر شود اما بعدها در تلویزیون به ساخت فیلم‌های مستند مشغول شد و آثار مختلفی را کارگردانی کرد.

این مستندساز خاطرنشان کرد: به نظرم فیلم اول «جشن سده» اثر خوبی است. این فیلم امروزه دارای وجه استنادی است و شاهدی بر مصاحبه با استاد پورداود است و پلان‌های گرفته شده کادربندی دقیق ، خوب و به یادماندنی دارد.

عطار پور با بیان اینکه«جشن سده» نقاط قوت و کاستی هایی دارد، ادامه داد: در هر صورت این فیلم به عنوان یک سند ارزشمند باقی خواهد ماند. همچنین مسئله کمال گرایی فیلمساز همواره وجود دارد و فیلمساز معمولا بزرگترین منتقد خویش است. یک کارگردان نمی‌تواند آنچه را که در ذهن دارد به تمامی عرضه کند و همیشه از این مسئله دچار رنج است. به همین دلیل گاهی یک فیلمساز برای رهایی از چنین رنجی، به ساخت فیلمی دیگر درباره همان موضوع روی می‌آورد.

وی ابراز داشت: درباره «جشن سده» می‌توان گفت فیلم دوم در واقع همان فیلم اول بوده که دوباره به صورت رنگی ساخته شده است. این موضوع در سینمای ایران و جهان دارای سابقه است برای مثال، آلفرد هیچکاک فیلم «مردی که زیاد می‌دانست» را یک بار به صورت سیاه و سفید کارگردانی کرد و سال‌ها بعد عین آن را به صورت رنگی ساخته است که در آن ابهت و پختگی بیشتری دیده می‌شود. فرانسو تروفو فیلم اول را متعلق به هیچکاک آماتور و فیلم دوم را مربوط به استاد هیچکاک می‌داند. در ایران نیز محمدرضا اصلانی فیلم فوق العاده و سیاه و سفید «جام حسنلو» را پس از نزدیک به چهل سال دوباره به صورت رنگی کارگردانی کرده است.

عطارپور بیان داشت: آقای عسگری‌نسب کارنامه‌ پر طول و تفصیلی دارند و فیلم‌های زیادی را کارگردانی کرده‌است و فیلم «جشن سده» از جمله اولین فیلم‌های او به شمار می‌رود.

عسگری‌نسب هنگامی که کلاس خود را به اتمام می‌رساند تا ساعت‌ها پس از آن با ما صحبت می کرد و او با حرارت و انرژی زیادی بحث را ادامه می‌داد و خود را موظف به پاسخگویی می‌دانست.

عطار پور با بیان اینکه در کارهای عسگری‌نسب برخی موارد ویژه وجود دارد که در فیلم‎های مختلف تکرار می شود ، خاطرنشان کرد: از جمله این موارد توجه او به آیین زرتشتی است که این موضوع در دو فیلمی که امروز شاهد بودیم، به علاوه «تخت سلیمان» و فیلم دیگری از ایشان به نام «پیر سوز چک چکو» که درباره یک زیارتگاه زرتشتی در استان یزد است مشاهده می‌شود. او یک فیلمساز وطن دوست بود و زمانی که برای تحصیل به میشیگان رفت، یکی از افرادی بود که در تولید مشترک مجموعه «چهار راه تمدن» نقش مهمی داشت.

نقش عناصر بیرونی آیین‌ها

در ادامه محمد مقدم، مستندساز و پژوهشگر سینما نیز گفت: در فیلم «جشن سده» شاهد یک مستند گزارشی از یک آیین تاریخی هستیم. میان دو فیلمی که امروز به نمایش درآمدند، فاصله چهارساله‌ وجود دارد و شاهد تفاوت‌های فاحشی میان آن دو هستیم و این موضوع باعث می‌شود تا به موارد بسیاری فکر کنیم. از جمله اینکه درباره نحوه شکل‌گیری آیین‌ها و تغییرات آن‌ها نکاتی وجود دارد و آنچه که به ما رسیده است با آنچه که تصور می‌کردیم متفاوت است.

وی افزود: معمولا جان مایه هر آیین باقی مانده و در دل آن مستتر است و عناصر مربوط به آن نیز به صورت جسته و گریخته حفظ می‌شود، اما در طول تاریخ صورت‌های آن به شدت دچار تغییر می‌شوند.

مقدم درباره دو فیلم «جشن سده» بیان داشت: از تفاوت‌های بارز این دو فیلم می‌توان به نقش عناصر بیرونی یک آیین اشاره کرد. هر آیین در اقصی نقاط دنیا دارای دو ویژگی است. اول اینکه در یک سالگشت اتفاق می‌افتد و دیگری آن است که در آن خرق عادت صورت می‌گیرد و افرادی که در آن مراسم شرکت می‌کنند، دارای صورت همیشگی نیستند. برای مثال، لباس‌های دیگری می‌پوشند و این دو ویژگی در هر مراسم آیینی مستتر است.

این منتقد تصریح کرد: در فیلم اول نشانه‌هایی از دخالت قدرت و نظمی که توسط نیروهای امنیتی برقرار می‌شود و شکل چیدمان مردم قابل مشاهده است اما در فیلم دوم این موارد به تک مضراب‌های نمایشی بدل می‌شود و نشان می‌دهد که موارد یاد شده تا چه اندازه می‌تواند توسط دیگران مورد تغییر و دخالت قرار بگیرد. در فیلم‌های مونوگرافی بهتر است به تبارشناسی و هستی شناسی آیین‌ها توجه شود. فیلم «جشن سده» دارای ارزش‌های ستودنی بیشماری است.

مقدم ادامه داد: در فیلم‌های مربوط به آیین‌ها فقدان یک موضوع احساس می‌شود و آن مربوط به ریشه‌یابی هر آیین است. فاصله‌ای که در میان دو فیلم مرحوم عسگری‌نسب وجود دارد خود موضوعی شگفت است و در هر دو اثر با ضبط تصادفی مواردی روبه‌رو هستیم که از آن‌ها می‌توان به عنوان یک سند تاریخی در پژوهش‌های مختلف استفاده کرد.

تابلوهایی از سینمای مستند کشور در دوره‌های آغازین

در ادامه سعید رشتیان، مستندساز و تهیه‌کننده پیشکسوت سینمای مستند نیز گقت: آثار و تجارب اینچنینی باید مورد تکریم قرار بگیرند. برای من جذابیت‌ فیلم‌های به نمایش درآمده در برنامه «شب‌های مستند» در این است که بدانیم سینمای مستند ایران از چه زمینه‌هایی برآمده و آنچه که امروز میراث‌دار آن هستیم از چه فضاهایی آغاز شده و چگونه پیشرفته است. در دو فیلمی که امروز شاهد بودیم و سایر آثار این دوره، جنس فضای تجربی بسیار مشهود بوده و این مسئله در انتخاب موضوع، جنبه‌های فنی و تکنیکی و شیوه ساخت به چشم می‌خورد.

رشتیان در پایان بیان داشت: تحول و تکامل به لحاظ روش، تکنیک و روایت پس از انقلاب در سینمای مستند ایران اتفاق افتاد. همچنین جنبه‌های استنادی این آثار دارای اهمیت زیادی هستند و باید به این موضوع توجه شود. در واقع این فیلم‌ها به عنوان تابلوهایی از سینمای مستند کشور در دوره‌های آغازین مطرح هستند.

در انتهای این نشست فخرالدین سیدی که اجرای برنامه را بر عهده داشت از زحمات لادن طاهری مدیر فیلمخانه ملی برای قراردادن فیلم‌های مستند برای نمایش تشکر و قدردانی کرد.

در این برنامه افرادی همچون: سعید رشتیان، مهدی مدنی، ارد عطارپور، محمد مقدم، محمود گبرلو، مهدی پاک نژاد، علی شوقیان، مهدی حسابی، شیرین جاهد، همایون علیخانی، صادق حدادی، محسن شهابی و .‌‌. حضور داشتند.