دومین جلسه کارگاه انتقال تجربه فیلمسازی با حضور «محمدعلی باشه آهنگر»عصر دیروز برای اعضاء باشگاه مخاطبان موزه سینمای ایران برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی موزه سینمای ایران، محمدعلی باشه آهنگر درباره اهمیت ایده در فیلمسازی، گفت: داشتن ایده از اصول یک فیلمساز مولف است و باید توجه داشت این فیلمسازاست که در متن نهایی باید همه موارد را لحاظ ‌کند و برای اینکه یک فیلمساز مولف شوید در ابتدا باید متن را بنویسید و بعد شروع به کارگردانی کنید. حتی اگر متن را به تنهایی نمی‌نویسید ، باید با نظارت شما و بر اساس ایده اصلی نوشته شود.

وی ادامه داد: فردی که ایده اصلی را می‌دهد در همه انتخاب‌ها اعم از انتخاب بازیگر و … نقش دارد و اوست که می‌تواند تشخیص بدهد کدام بازیگر برای چه نقشی بهتر است زیرا از همان ابتدا انتقال حس بازیگر را نیز در نظر می‌گیرد.

وی با بیان اینکه انتخاب بازیگر گاهی اختلاف میان فیلمساز و تهیه کننده است، بیان داشت: گاهی یک بازیگر انتخاب می‌شود و محبوب تماشاگران است اما فیلمساز باید تصمیم بگیرد که آیا آن بازیگر می‌تواند نقش را در خود حل کند و حس مورد نظر را به تماشاگر انتقال دهد یا خیر و گاهی هم فیلمساز صاحب سبک در انتخاب بازیگر اقناعی عمل می‌کنند تا فیلم خود را بر اساس توانایی بازیگر و البته شخصیت در فیلمنامه بسازند. برای انتخاب بازیگران گمنام یا به عبارتی تازه‌کار باید او را در موقعیت خاصی قرار دهید و به واکنش‌های او توجه کنید. کی عصبانی می‌شود ، چگونه تقلید می‌کند، کی از چشمانش به درستی استفاده می‌کند ، برای انتقال احساس‌های مختلف چقدر زمان صرف می‌کند، از بدنش چگونه کمک می‌گیرد ، در گفتگوها چگونه از بیانش سود می‌برد ، در صداهای زیر و بالا چقدر توانایی دارد و بسیاری کشف دیگر که ممکن است به ساعت‌ها زمان نیاز داشته باشد. این مراحل در انتخاب دیگر اعضای گروه باید ادامه یابد و تا نسخه نهایی برای حفظ ایده اصلی باید تلاش کند.

باشه آهنگر در ارتباط با تأثیر فیلمبرداری و نور پردازی بر ریتم ادامه داد: سبک فیلمبرداری و نورپردازی فیلمبرداران صاحب سبک تأثیر مستقیمی بر ریتم دارد. اندازه نما، زاویه دوربین ، انتخاب درست لنز ، حرکت‌های مختلف دوربین ، دوربین روی دست و میزان تاریکی و روشنایی در سراسر سکانس‌ها و بسیاری موارد فنی دیگر ریتم را مناسب را بوجود می‌آورد.

کارگردان فیلم سینمایی «سرو زیر آب» درباره ریتم فیلمنامه نیز گفت: حتی اگر فیلمنامه را خودتان ننوشته‌اید یک بار از اول تا آخر آن را رونویسی کنید.

وی ادامه داد: باید در فیلمسازی از خودتان بپرسید که دوست دارید از نگاه جزئی به کلی برسید یا از نگاه کلی به جزئی. اینکه می‌خواهید اولین پلان لانگ‌شات و فضای کلی را نشان دهد یا مثلا از یک کلید یا دری که باز می‌شود شروع کنید؛ این جزئیات همگی در نگارش فیلمنامه مشخص می‌شود. هر وقت در نظر داشتید در فیلم از کل به جزء نگاه کنید به گونه‌ای کار کنید که در تدوین بتوانید پلان‌ها را عوض کنید ضمن اینکه در زمان فیلمبرداری باید همه مراحل را کامل بگیرید تا در تدوین بتوانید در آن دخل و تصرف داشته باشید.

باشه آهنگر با اشاره به اهمیت صدا در فیلمسازی نیز گفت: یکی دیگر از موارد قابل توجه در فیلمسازی صدا است تا آنجا که فیلمساز می‌تواند تصمیم بگیرد که چه زمانی صدا یا افکت می‌تواند به درک بهتر مخاطب از فضا کمک کند. در نظر داشته باشید که همه این موارد در تغییر ریتم نیز موثر است و در ایده جای دارد به همین دلیل باید از ابتدا به این موضوع فکر کنید.

باشه آهنگر با اشاره به معرفی جغرافیا در فیلم، گفت: یکی از دشوارترین بخش کار یک فیلمساز مولف انتقال ایده اصلی در جغرافیای درون فیلم است. در فیلم «ملکه» جغرافیا از خاک خودمان تا خاک عراق و معرفی فضای پالایشگاه ازمقر تا دودکش اصلی بود و کار بسیار دشواری بود اینکه فضایی را برای مخاطب معرفی کنید تا مخاطب باور کند. البته گاهی حتی یک بار، یک جغرافیا را در فیلم نشان دهید کافی است و نیازی نیست هر بار آنرا را تکرار کنید مگر اینکه بخواهید اتفاق مهمی را نمایش دهد.

وی در ادامه یادآور شد: یک فیلم زمانی موفق است که بر اساس ایده اصلی و رعایت تمام موارد مهم از جمله ریتم مناسب از زمان فیلمنامه ، بازی ، فیلمبرداری ، صدا ، جلوه‌های ویژه، تدوین ، موسیقی و میکس ، توسط فیلمساز مولف نظارت شود. این نظارت شامل مقدمه طولانی پیش از فیلمبرداری ، حین فیلمبرداری و پس از فیلمبرداری است و به  تحمل و صبوری ویژه نیاز دارد. همه این مرارت‌ها برای این است که محصول اصلی برای بیننده امروز باور پذیر باشد و این شاید مهمترین مسئولیت یک فیلمساز باشد.

در انتهای این کارگاه هنرجویان همراه با  کمک «محمدعلی باشه آهنگر» کارگردانی و فیلمبرداری را به صورت مختصر تمرین کردند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

موزه سینمای ایران همزمان با زادروز زنده یاد «عباس کیارستمی» بخش‌هایی از گفتگوی دو پیشکسوت سینما؛ اسحاق خانزادی (صدابردار و صداگذار،) و حسن زاهدی (صدابردار ) درباره این هنرمند هنرمند فقید سینمای ایران را منتشر کرده است که در زیر می‌خوانید.

به گزارش روابط عمومی موزه سینما،اسحاق خانزادی درباره زنده یاد «عباس کیارستمی» گفت: صحبت کردن درباره شخصیت‌های بزرگ و برخی آدم‌ها بسیار سخت است. من با زنده یاد کیارستمی ارتباط نزدیکی نداشتم اما هردو به خوبی همدیگر را می‌شناختیم . عباس کیارستمی فیلمساز برجسته سینمای ایران بسیار بامنش و با اخلاق بود؛ او همه آدم‌ها را دوست داشت و برای همه احترام قائل بود قرار بود باهم یک فیلم کار کنیم اما متاسفانه او از میان ما رفت.

وی با بیان اینکه آدم‌هایی هستند که هیچ وقت نمی‌شود آنها را فراموش کرد، افزود: مگر می‌شود آقای کیارستمی را فراموش کرد او مردی ماندگار است و همیشه در ذهن آدم‌ها باقی خواهد ماند. کیارستمی کسی بود که اسم ایران را پر آوازه کرد و من همیشه سر تعظیم برای ایشان فرو می‌آورم.

در ادامه حسن زاهدی نیز با بیان اینکه سینمای عباس کیارستمی جایگاه خاص خود را دارد، گفت: سینماگران بسیاری هستند که شروع کارشان با زنده یاد عباس کیارستمی بوده است ؛ یا شاگردی او را کرده اند و لذت بردند و امروز آدم بزرگی شده است اما من معتقدم عباس کیارستمی تک بود و هیچ فردی نمی‌تواند جای او را بگیرد.

وی ادامه داد: کیارستمی انسان بزرگی بود و بی جهت به کسی ترحم نمی‌کرد و همه می‌دانند که بدون هیچ چشم داشتی چقدر به دیگران و از جمله خود من کمک می‌کرد.

زاهدی با بیان اینکه کیارستمی به او خیلی کمک کرده است، خاطرنشان کرد: من بخش عمده‌ای از کارم را مدیون این مرد بزرگ هستم. همانطور که می‌دانید بیشتر آثاری که من در آنها همکاری داشتم اجتماعی هستند و وقتی می‌بینید متوجه می‌شوید که تصویر از صدا جدا نیست و خودتان را داخل فضا حس می‌کنید. یادم می‌آید زنده یاد کیارستمی فیلم چهارشنبه سوری اصغر فرهادی را دیده بود و به من گفت فیلم را دیدم صحنه‌ای که هدیه تهرانی با خواهرش در حمام صحبت می‌کند را صدای سکوت گرفته بودی و به دلیل اینکه در ابتدا نمی‌دانستم چه کسی صدابردار است و برایم این نوع صدابرداری مهم بود نشستم تا آخر فیلم و از تیتراژ متوجه شدم که تو انجام داده‌ای و به من آفرین گفت. اغلب جایزه‌هایش آفرین بود که برای همه ما همین آفرین گفتنش بسیار ارزشمند و مهم بود.

صدابردار فیلم کلوزآپ افزود: زنده یاد عباس کیارستمی همیشه یاد من می‌کرد و با احترام با من صحبت می‌کرد. یادم می‌آید یکبار از کنار خانه‌مان رد می‌شد و من که به همراه دخترم گلشن که دستش را گرفته بودم را دید از ماشین پایین آمد و با ما احوالپرسی کرد.

وی در پایان بیان داشت: یکی از بهترین فیلم‌هایی که کار کردم « خانه دوست کجاست» است و به جرات می‌گویم من اگر در سینما به جایی رسیدم از عباس کیارستمی یاد گرفتم.

زنده یاد عباس کیارستمی اول تیرماه 1319 در تهران به دنیا آمد و در سال 14 تیرماه 1395 از دنیا رفت. وی پنج بار نامزد دریافت جایزه جشنواره سینمایی کن فرانسه شد و در سال 1997 جایزه نخل طلایی بهترین کارگردانی را برای فیلم «طعم گیلاس» دریافت کرد. وی چهار دوره به عنوان عضو هیئت داوران در این جشنواره حضور داشت.همچنین فیلم «کلوزآپ» کیارستمی نیز در میان 10 اثر برتر تاریخ سینمای آسیا قرار گرفت.

جایزه ویژه هیئت داوران و لوح زرین بهترین کارگردانی جشنواره فیلم فجر را برای فیلم «خانه دوست کجاست»، جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان برای فیلم «نان و کوچه» از دیگر جوایز وی است.

نان و کوچه، زنگ تفریح، تجربه، مسافر، من هم می‌توانم، دوازده راه حل برای یک مساله، رنگ‌ها، لباسی برای عروس، گزارش، اولی‌ها، کلید، خانه دوست کجاست، مشق شب، کلوزآپ، زندگی و دیگر هیچ، زیر درختان زیتون، طعم گیلاس، باد ما را خواهد برد، ده، شیرین، کپی برابر اصل، مثل یک عاشق و … از جمله آثاری هستند که در کارنامه هنری زنده یاد «عباس کیارستمی» به یادگار باقی مانده است.

 

موزه سینمای ایران در ادامه انتشار سلسله برنامه‌های تاریخ شفاهی خود به مناسبت زادروز «رضا کیانیان»؛ بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون بخش‌هایی از گفتگوی این هنرمند را منتشر کرده است که در زیر می‌خوانید.
به گزارش روابط عمومی موزه سینما، رضا کیانیان درباره فیلم «باغ فردوس 5 بعدازظهر» ساخته سیامک شایقی، گفت: این فیلم قصه عاشقانه ای داشت و با اینکه تاثیرگذار بود مخاطب را نیز با خود همراه می‌کرد.
وی ادامه داد: بعد از اکران فیلم از برخوردهایی که خانم‌ها با من داشتند متوجه شدم آن را دوست داشتند ضمن اینکه در گیشه نیز فروش خوبی داشت و مورد توجه قرار گرفت . یادم می‌آید به آقای شایقی گفتم دیالوگ های شخصیتی که قرار است من بازی کنم که نقش یک آقای دکتر بود را کم کند . او دلیلش را پرسید و من گفتم این کار یک تجربه برای من است تا بتوانم فیلمی را در سکوت بازی کنم و در عین حال برای خود آقای شایقی هم که به دنیال سکوت می‌گشت خوب بود.
کیانیان با بیان اینکه در «باغ فردوس 5 بعدازظهر» مثلث عشقی وجود داشت که بسیار مورد توجه جوان‌ها قرار گرفت، بیان داشت: خوشبختانه آقای شایقی پیشنهاد من را پذیرفت و دیالوگ‌هایم را کم کرد تا جایی که گاهی به یک نگاه و اشاره بسنده می‌کردم. این فیلم همچنین با هیجان نیز همراه بود زیرا در جایی دختر می‌خواست خودکشی کند و دکتر چندین طبقه را می‌دوید تا به او برسد و خود را از ساختمان به پایین پرت نکند و این یک هیجان بود که مخاطب آن را دوست داشت همچنین فرار از عشق و مثلث عشقی همه از جمله مواردی بود که تماشاگر را جذب می‌کرد.
وی خاطرنشان کرد:از سیامک شایقی خاطره بدی ندارم روی کارش بسیار متعصب بود و سر صحنه عصبانی می‌شد اما عصبانیتش برای بهتر شدن کار بود.
کیانیان در ادامه بیان داشت: همیشه دوست داشتم کمدی کار کنم اما کمدی هایی را دوست دارم که بیشتر موقعیت‌هایی که در فیلمنامه بوجود می‌آید موجب کمیک شدن آن می‌شود که یک تجربه با آقای فرمان آرا در فیلم «دلم می‌خواد» داشتم که درواقع همان نوع کمدی بود که من دوست داشتم.
وی با بیان اینکه علاقمند به کارکردن با کارگردان‌های جوان است، بیان داشت: کار با کارگردان‌های جوان را دوست دارم به دلیل اینکه من معتقدم سینما برای آنها است اما بهرحال یک مواردی هم مُد می‌شود. به عنوان مثال، تعدادی بازیگر جدید می‌آیند و افرادی هم به عنوان نابازیگر وارد سینما می شوند اما چهره خوبی دارند تا آنجا که مردم و دوربین هم آنها را دوست دارد.
کیانیان خاطرنشان کرد: همچنین در سن و سال من هم افرادی وارد سینما می شوند که قبلا بازی نکردند اما چهره و بازی خوبی دارند و تماشاگر هم آنها را دوست دارد که به نظر من اتفاق خوبی است و من نه تنها نسبت به این موضوع جبهه‌گیری ندارم بلکه آغوشم هم برای کارکردن با جوان ها باز است.
وی در پایان با بیان اینکه جوان‌ها در تهیه کنندگی یک مرز دارند، بیان داشت: من از برخی تهیه کنندگان جوان هیچ دستمزدی نمی‌گیرم اما از برخی‌ها هم می‌گیرم چون می‌دانم تهیه‌کننده‌ای که قرار است فیلم کارگردان جوانی که درخشیده است را بسازد حرفه‌ای است و بدین شکل نیست که من نیمی از دستمزدم را نگیرم اما از برخی کارگردان‌های جوان که هنوز دیده نشده‌اند ، هیچ دستمزدی نمی‌گیرم و نهایت همکاری را هم دارم.

ششمین جلسه کارگاه«خلق ایده؛ ساخت فیلمنامه» با حضور علی اکبر قاضی نظام عصر روز گذشته در موزه سینمای ایران برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی موزه سینما، علی اکبر قاضی نظام با اشاره به ارکان نویسندگی گفت: انگیزه، هدفمند بودن، اراده به نویسندگی، احساس و عاطفه خاص، جهان‌بینی و اعتقاد، شرایط محیطی مناسب و تسلط بر زبان از اهمیت خاصی برخوردار است. همچنین یک طرح داستانی خوب باید به سوالاتی مانند چه چیزی؟کجا؟چه وقت؟چرا و چگونه پاسخ دهد.
وی مواردی که یک طرح خوب به آن نیاز دارد را برشمرد و افزود: یک طرح خوب باید باورکردنی، کامل و روشن و  رشته حوادث منظم و ناگسسته ای داشته باشد همچنین دارای گره‌هایی باشد تا به یک اوج منطقی برسد و با احساسات و عواطف انسانی سر و کار داشته باشد و مهمتر اینکه بهتر است بکر باشد.
قاضی‌نظام با بیان اینکه یک طرح داستانی باید کشش داشته باشد، بیان داشت: طرح موقع خلق شدن با شخصیت مطرح می‌شود و حوادث و رویدادها را شخصیت اصلی می‌پروراند و موضوع قصه، با شخصیت در موقعیت شکل می‌گیرد. معمولا در طرح با شخصیتی روبرو می‌شویم که هدفی را دنبال می‌کند البته گاهی شخصیت‌ها در مقابل یکدیگر قرار می‌گیرند و موجب کشمکش می‌شود و بهترین نوع کشمکش، کشمکشی است که در مقابل هم بایستند. مانند انیمیشن «تام و جری».
این نویسنده افزود: یک طرح خوب و استادانه باید از انسجام کافی برخوردار باشد و از تداوم به اوج و نتیجه برسد بدین ترتیب ایده اولیه شکل می‌گیرد و نباید از یاد ببریم که طرح خوب از منطق علت و معلولی برخوردار است. طرح، ماده خام و طبیعت «واقعه» است که به اختیار مدلل شده باشد. هنرمند یا نویسنده، این ماده خام را پرورش می‌دهد، شفاف می‌سازد و آن را به درستی پرداخت می‌کند، به آن حرکت و رشد می‌دهد و فضا و ابعاد هنری به آن می‌بخشد، ساختمان و زبان هنری به آن می‌دهد ، شخصیت‌هایش را می‌سازد و جهان‌بینی خاص خود را در آن می‌پراکند و به نتیجه و هدف می‌رساند.
قاضی‌نظام با بیان اینکه به عنوان نویسنده باید آنقدر بنویسید تا به طرح اولیه برسید، گفت: طرح داستان باید رشته‌ای از وقایع به هم پیوسته باشد و به نتیجه معینی بپیوندد که در این صورت هر یک از این وقایع را بحران داستان می‌گوییم. بحران‌ها، نقاط تغییر وضع یا نقاط تغییر منظر هستند و هر یک به دیگری گره خورده و همه با هم داستان را به سوی بحرانی عمده یا اوج داستان هدایت می‌کند که تسلسل و تدام این وقایع را آکسیون می‌گویند.
وی در ادامه گفت: یک نویسنده خوب باید در عرض یک یا نیم ساعت بتواند قصه کامل خود را بازگو کند. باید توجه داشته باشید که در طرح، شخصیت‌پردازی انجام نمی‌شود و دیالوگ ندارد، مگر آنکه دیالوگ اهمیت بسزایی در فیلمنامه داشته باشد.
قاضی‌نظام عناصر اساسی داستان را برشمرد و گفت: موضوع، محتوا، ساختمان، زبان، شخصیت، فضا، حرکت و برخورد، نتیجه و هدف عناصر اصلی داستان را تشکیل می‌دهند. ساختار فیلمنامه نیز بسیار مهم است و از عناصری مانند پیرنگ، شخصیت، کشمکش، بحران، نقطه اوج (به عنوان مهم‌ترین بحران) و گفت‌وگو و معرفی آنچه بیننده باید بداند، تشکیل می‌شود.