به گزارش پایگاه خبری موزه سینمای ایران، نشست تخصصی «دیزاینرهای بین‌المللی در ایران» با نمایش مستند «هولاین در ایران» ساخته هادی آفریده در هفته دیزاین تهران، بعد از ظهر روز شنبه، ۲۴ آبان ماه ۱۴۰۴ با حضور امیر جلیلی معمار و مدرس دانشگاه، عبدالرضا محسنی معمار و مدرس دانشگاه، متین میرگذر معمار و مدرس دانشگاه، هادی آفریده مستندساز، گلمرمینا خطیبی مدرس دانشگاه در سالن فردوس موزه سینمای ایران برگزار شد و امیرمسعود انوشفر شهرساز، مدیریت نشست را بر عهده داشت.
در ابتدا، مستند «هولاین در ایران» با پژوهش و به کارگردانی هادی آفریده با موضوع مشخصه‌های طراحی و معماری هانس هولاین در موزه آبگینه و سفال ایران به نمایش درآمد.
سپس گلمرمینا خطیبی مدرس دانشگاه، درباره آینده‌نگری هانس هولاین با اشاره به یکی از پروژه‌های او گفت: هانس هولاین قبل از اینکه موبایل، کامپیوتر و لپ‌تاپ اختراع شود، یک استوانه بادی برای خودش می‌سازد و در میان آن می‌نشیند با ابزاری که شبیه تلفن است و روی یک تخته طراحی می‌کند که «دفتر کار خانگی» امروزی را تداعی می‌کند و او در آنزمان، چنین افکار پیشرفته‌ای داشته است.
در بخش بعدی نشست تخصصی «دیزاینرهای بین‌المللی در ایران»، متین میرگذر معمار و مدرس دانشگاه در سخنان کوتاهی، با ارائه یک پروپوزال علمی به معرفی و تشریح فعالیت‌های جین درو معمار انگلیسی در ایران در پیش از انقلاب اسلامی پرداخت و راجع به طریقه دعوت او به ایران گفت: زمانی که سازه‌های او مرتبط با مسکن ارزان‌قیمت را می‌بینند، به این فکر می‌کنند که خوب است که نمونه آن در ایران برای مسکن کارگران و اقشار کم‌درآمد وابسته به شرکت نفت اجرا شود.
وی افزود: او یک معمار مدرن است که معماری مدرن را با نگاهی به شرایط محیطی نواحی گرمسیری انجام می‌دهد.
عبدالرضا محسنی معمار و مدرس دانشگاه نیز درباره خدمت هانس هولاین در حفظ و نگهداری تاریخ و هنر ایران گفت: می‌توان گفت که هولاین خدمت عظیمی در طراحی معماری داخلی و نگه‌داشتن تاریخ معماری و هنر ایران کرده است. من فکر می‌کنم هولاین به دنبال فلسفه‌ای برای انطباق بوده؛ وقتی در فیلم، نشان داده می‌شود تمام گالری‌های طراحی‌شده توسط ایشان براساس چیدمان تاریخی و سوژه‌های تاریخی ما بوده، مصداقی بر این مدعاست. این انطباق را می‌توان در همه زمینه‌ها متصور شد.
وی ادامه داد: از نظر من، هولاین کار بزرگی برای ما کرد. این را هم به عنوان یک معمار داخلی می‌گویم که موزه آبگینه، یکی از بزرگترین آثار معماری داخلی در ایران و جهان است. ما باز هم آبگینه را خواهیم دید و باز هم از طریق سوالاتی که از ما می‌شود، یاد خواهیم گرفت از اینرو من معتقدم که آبگینه، یک اثر تمام نشدنی است.
همچنین امیر جلیلی معمار، هانس هولاین را معماری پست‌مدرن نامید و گفت: در دوران مدرنیسم، افرادی را داریم که تابع هیچ قانونی نیستند و شاید، مهم‌ترین آنها که به ایران آمده و مشاوره داده، لوئی کان است.
او افزود: آدم‌هایی مثل کان، در پست‌مدرنیسم تبدیل به هانس هولاین می‌شوند. کسانی که به هر جای دنیا می‌رفتند، براساس آن زمینه فرهنگی، ساختمان می‌ساختند و معماری می‌کردند که اهمیت معماری زمینه گرا در این است که برای هر جایی براساس بسترش و موقعیتش طرح داده می‌شود و شاید اقلیم کوچکترین موضوع در این کانتکست باشد. بنابراین موضوعات فرهنگی مثل آداب و رسوم و سلایق قومیت‌ها می‌تواند بر زمینه طراحی کانتکست تاثیر فراوانی داشته باشد. که کاش، بتوانیم تهران را مطالعه کنیم و نه اینکه فقط ببینیم.
هادی آفریده مستندساز نیز به عنوان سخنران پایانی پشت تریبون قرار گرفت و درباره اهمیت مستندسازی خاطرنشان کرد: من یک خواهش از تمام پژوهش‌گران، معماران، نویسندگان و طراحان دارم اینکه اگر قصد دارید یک ساختمان کوچکی را خراب کنید و از نو بسازید حتی اگر ارزش تاریخی ندارد، سعی کنید مستندنگاری حرفه‌ای از این فرآیند انجام دهید زیرا بعدا، اینها می‌تواند منجر به خوانش ها درباره معماری، طراحی و شهر شود.
نشست تخصصی «معماری و موسیقی»
نشست تخصصی «معماری و موسیقی» در هفته دیزاین تهران، نیز غروب روز شنبه، ۲۴ آبان ماه ۱۴۰۴ با حضور امیرحسین تبریزی معمار در سالن فردوس موزه سینمای ایران برگزار شد و فرشید پاتینیان مدیر خانه موزه هایده چنگیزیان، مدیریت نشست را بر عهده داشت.
در ابتدای نشست، فرشید پاتینیان مدیر خانه موزه هایده چنگیزیان، رشد موسیقی را متناسب با معماری و فضای برگزاری آن رویداد موسیقایی دانست و گفت: زمانی طراحی‌ها و خواسته‌ها از سوی کلیسا به موسیقی دیکته می‌شود و زمانی دیگر، یک سیر طبیعی است. حتی با توسعه علم، مبحثی مثل هارمونی به موسیقی و معماری راه می‌یابد. گاهی هم نقش‌ها عوض می‌شود که تا به امروز ادامه دارد. تجربه‌های مختلف طراحی در ساختمان‌های مختلف وجود دارد که فضای آکوستیک استانداردی می‌دهند که هر چقدر تکنولوژی، مهندسی و نوآوری و حتی آنارشی در طراحی بیشتر می‌شود، همانقدر هم موسیقی شروع به ناپایداری و پیشرفت می‌کند.
امیرحسین تبریزی معمار نیز از لزوم توجه به سیر توالی به وجود آمدن سبک خاصی از معماری سخن گفت: ما همیشه به محصول نهایی می‌رسیم، آن را می‌پذیریم و سعی می‌کنیم آن را در معماری مصرف کنیم که اشتباه است. مثال مشهود آن در معماری مسجد و تعریف گنبدها است در صورتی که اگر نقبی به گذشته بزنیم، متوجه توالی و سیر تکنولوژی ساخت آن می‌شویم که ما را مجبور به ساخت سازه‌های گنبدی کرده است زیرا ابتدا، بحث فقدان چوب مطرح است سپس استفاده از خشت به میان آمده و اینکه باید خیزِ آن به سمت بالا باشد در نتیجه، این هندسه تکامل پیدا کرده و در زمان اوج آن که معماری دوره ساسانی است با سه الگوی نفیس مواجه می‌شوید که بیز کند، بیز تند و بسکون، هندسه هایی بر پایه بیضی هستند از آنجا که این فرم مقتدر است، تجویز می‌شود و در معماری‌های مذهبی آن دوران و معماری‌های مصرفی در حوزه کاخ ها و بناهای واجد ارزش کارکرد پیدا می‌کند.
وی افزود: بعد از اسلام، همین تکنولوژی ساخت در مساجد با تغییراتی در آتشکده‌ها ادامه پیدا می‌کند پس نباید سریع به این نتیجه برسیم که گنبد، نمای آسمان است. همین آسیب‌شناسی در خوانش ها درباره حوزه فضاهای اجرای موسیقی وجود دارد.
این معمار در تشریح نوع موسیقی در هر دوره معماری و تأثیرپذیری دو طرفه موسیقی و معماری از هم عنوان کرد: در هر دوره‌ای که تکامل معمارانه اتفاق می‌افتد، بخشی از آن به واسطه مصرف موسیقی در آن فضا اتفاق می‌افتد. مثلا موسیقی چندصدایی و گروه‌های کُر بزرگ در قرن ۱۳ میلادی مشاهده می‌شوند بعد با ورود به دنیای رنسانس، بحث هارمونی، تک‌خوانی و اصول کلام به میان می‌آید از اینرو به مرور، این نیازها روی توسعه و کیفیت معماری اثر می‌گذارد. مثلا کیفیت جذب صدای سنگ آهکی با سنگ صیقلی یکسان نیست یا ارتفاعات ساختمان‌ها در هر دوره و شیوه ساخت تراس ها و تاثیرش بر مقوله آکوستیک صدا، متفاوت است.
فرشید پاتینیان، راجع به تاثیر نوزایی رنسانس بر همگانی شدن موسیقی برای همه اقشار مردم خاطرنشان کرد: من وارد بحث نحوه نوزایی رنسانس نمی‌شوم زیرا همه در جریان هستند ولی شروع قصه از اینجاست زیرا داریم درباره چیزی صحبت می‌کنیم که بعد آن، موسیقی از فضای کلیسایی و مذهبی به جایی می‌رسد که مردم فارغ از طبقه اجتماعی می‌توانند بلیط بخرند و یک اجرای موسیقی را تماشا کنند. این نگاه حاصل تکامل‌های مختلف در حوزه اجمتماعی، توسعه جوامع و از همه مهم‌تر، توسعه شهری است. یعنی هر چه از قرون وسطی فاصله می‌گیریم، ساختار خیابان‌ها تغییر پیدا می‌کند، کاخ ها، کلیساها و تالارهای شهری در یک درهم آمیختگی هوشمندانه پلی میان معماری و موسیقی ایجاد می‌کنند و اینگونه، هارمونی وارد فضای شهری می‌شود.