در نشست تخصصی «پایداری در سینما و معماری» مطرح شد:

انسان، برخلاف نظم طبیعت عمل کرده است

 انسان، برخلاف نظم طبیعت عمل کرده است

در نشست تخصصی «پایداری در سینما و معماری» در هفته دیزاین تهران، محمدعلی کاشف مدرس دانشگاه به تشریح نقش سینما در گسترش مفهوم «پایداری» در جامعه پرداخت.

به گزارش پایگاه خبری موزه سینمای ایران، این نشست تخصصی در هفته دیزاین تهران، بعد از ظهر روز جمعه، ۲۳ آبان ماه ۱۴۰۴ با حضور محمدعلی کاشف مدرس دانشگاه در سالن فردوس موزه سینمای ایران برگزار شد و امیر هدایتیان مدیرعامل شرکت کارن، مدیریت نشست را بر عهده داشت.
در ابتدای نشست، امیر هدایتیان در توصیف محمدعلی کاشف مدرس دانشگاه سخنران نشست تخصصی «پایداری در سینما و معماری» در هفته دیزاین تهران عنوان کرد: استاد را اولین بار دو سال پیش در کشور ایتالیا دیدم و سه روز را به هم صحبتی با هم گذراندیم. روز دوم که داشتیم کنار دریاچه کومو قدم می‌زدیم، با خودم گفتم که یک انسان چقدر می‌تواند آگاه باشد چون راجع به هر چیزی که حرف می‌زدیم، مرا به فکر واداشت. بعد از فوت همسر ایشان که واقعا فرشته بودند، فهمیدم یک انسان می‌تواند آگاه، اِلیت و عاشق باشد.

وی افزود: واقعا می‌گویم که استاد کاشف می‌تواند الگوی زندگی خیلی از ما باشد. آخرین نکته هم اینکه من دنبال دلیلی برای ماندن در ایران بودم و استاد خاطره‌ای از خودشان را تعریف کردند و گفتند از نظر اکولوژی ثابت شده است که هر موجودی که از موطن خودش دور شود، ناراحت است و وقتی بازمی‌گردد، خوشحال‌تر است و دومین موضوع اینکه مفید باشد. اصولا ما می‌توانیم در کشور خودمان خیلی مفیدتر باشیم.
هدایتیان گفت: همین هفته دیزاین تهران را آدم‌های بهتر از من می‌توانند در میلان ایتالیا اجرا کنند اما اینجا، شاید من توانسته باشم شمایلی کوچک و حداقلی از آن را با کمک شما انجام بدهم. اینگونه شد که حالا، استاد کاشفی برای من الگوی کاملی از زندگی است.
سپس محمدعلی کاشف پشت تریبون قرار گرفت و در مقدمه، به مفهوم تناسب هزینه با نتیجه اشاره کرد: من ذهنم همیشه نتیجه‌گراست و هر کاری که می‌کنم، دنبال نتیجه هستم و از نظر من، هر کاری که انجام می‌دهیم، آن نتیجه باید به هزینه بیارزد. اگر ۱۰۰ نفر آدم اینجا باشند و به این مبحث گوش دهند، ۱۰۰ نفر ساعت هزینه انسانی دارد برای این موضوع پرداخت می‌شود بنابراین وقتی این نشست تمام می‌شود، باید آورده‌ای برای هر کس داشته باشد. 

این مدرس دانشگاه، «پایداری» را مبحثی قدیمی و مناقشه‌برانگیز دانست و در تعریف این مفهوم گفت: «پایداری»، یک گونه مهارت و توانایی است که با توسل به آن بتوان یک جریان و فرآیند را در طول زمان حفظ و مراقبت کرد. این جریان می‌تواند سینما، معماری، صنعت و حتی زندگی روی کره زمین باشد که همه اینها، یک فرآیند هستند از اینرو هر فرآیندی می‌تواند با مفهوم «پایداری» ارتباط پیدا کند. در تمام فرآیندهای عینی مثل ساخت‌وساز و همچنین، ذهنی همچون ساختار اقتصاد، انسان در آنها نقش اساسی ایفا می‌کند بنابراین باید نقش انسان در طبیعت به عنوان یکی از جانداران بررسی شود.
وی ادامه داد: شاید بتوان گفت انسان تنها نوع از جانداران در طبیعت است که در جریان تکاملش، برخلاف نظم طبیعت عمل کرده است. تمام جانداران و حتی بی جان مطابق نظم نوشته شده طبیعت عمل می‌کنند. مثلا تمام الکترون ها دور پروتون‌ها می‌چرخند. حتی گیاهان بر مبنای نظم طبیعت عمل می‌کنند در صورتی که انسان اینطور نیست.
او افزود: انسان از روزی که از چهار دست و پا راه رفتن روی پای خودش ایستاد، برخلاف طبیعت عمل کرده است. به چند نمونه اشاره می‌کنم. با پیدا کردن آتش باعث آتش‌سوزی‌های بزرگ در بسیاری از جنگل‌ها شد و با پیشرفت دانش و فناوری، مسیر آبراه ها و رودخانه‌ها را تغییر داد و دریاچه‌ها را جابجا و سدهای بزرگی ایجاد کرد که این سدها، به طور مستقیم و غیرمستقیم باعث فرسایش خاک، انقراض گونه‌های زنده، شیوع بیماری‌ها، رسوب گذاری، نمک زدایی و آبگرفتگی می‌شوند. سدهای بزرگ حتی می‌توانند در نظم گردش زمین اختلال ایجاد کنند. همه اینها را بشر انجام داده است.
این معمار درباره نقش روشنفکران، رسانه‌ها و سازمان‌های مردم نهاد در جلوگیری از این روند تخریبی کره زمین بیان کرد: روشنفکران، رسانه‌ها و سازمان‌های مردم نهاد می‌توانند نقش موثری در آگاهی عمومی و وادار کردن دولت‌ها به اقدامات لازم برای جلوگیری از تخریب شتابزده کره زمین ایفا نمایند.
محمدعلی کاشف در سخنان پایانی، راجع به نقش سینما در آگاهی‌بخشی تحت عنوان مفهوم «پایداری» گفت: سینما به عنوان یک رسانه فرهنگی در این زمینه نقش ویژه‌ای دارد چون سینما، یک رسانه موثر است. صنعت سینما درباره «پایداری» می‌تواند دو نقش متمایز داشته باشد که نخست، نقش الگویی است یعنی فیلمسازان در هنگام ساخت یک فیلم، باید تا جای ممکن از منابع طبیعی کمتری استفاده کنند. کاغذ، انرژی و برق کمتری مصرف کنند. تلاش کنند منابع طبیعی را تلف نکنند. مهمتر از این، نقش محتوایی است و ساخت فیلم‌هایی است که به طور مستقیم و غیرمستقیم روی ذهن بینندگان تاثیر بگذارند تا مخاطبان را متوجه مسئولیت شان درباره این تعهد اجتماعی کنند. بنابراین هر کدام از ما مسئولیت داریم تا جای ممکن، مانع از تخریب بیشتر طبیعت شویم.