بهمن مفید ؛ بازیگر ماندگار سینما و تئاتر ایران

به گزارش پایگاه خبری موزه سینمای ایران، بهمن مفید به عنوان  یکی از چهره‌های مشهورو تأثیرگذار درعرصه سینمای ایران ، در زمینه‌های بازیگری، نوازندگی، خوانندگی ، صداپیشگی، نقشی ماندگار در فرهنگ و هنر این سرزمین ایفا کرده است. حضور او در آثار سینمایی و تئاتر، به‌ویژه در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ خورشیدی، نشان‌دهنده توانمندی و استعداد بی‌نظیر او در هنرهای نمایشی است.​
بهمن مفید ۲۵ مرداد ۱۳۲۱ درخیابان شهباز  تهران چشم به جهان گشود. برادرش بیژن مفید نمایشنامه‌نویس و کارگردان ایرانی، اردوان مفید بازیگر، هنگامه مفید شاعر، ترانه‌سرا، نمایشنامه‌نویس و کارگردان و پدرش غلامحسین مفید از جمله هنرپیشگان قدیمی تئاتر بود.

او در مصاحبه ای با اشاره به خانواده اش می گوید: پدر من آقای غلام حسین خان مفید جزء اولین دبیر ان ورزش بودند که در ورزش نوین ایران فعالیت می‌کرد و تا قبل ایشان حوزه ورزش‌های میدانی به زورخانه خلاصه می‌شد. میر مهدی خان برزانده به همراه غلام حسین خان مفید ورزش‌های نوین در ایران را پایه گذاری کردند. پدرم روزها فعالیت ورزشی داشت و بعدازظهر تا پاسی از شب در حوزه تئاتر فعالیت می‌کرد.غلامحسین خان مفید عاشق شاهنامه بود و اغلب نمایش هایی که ایفا می‌کردند اقتباسهایی از قصه‌های شاهنامه بود.  در سن 75 سالگی هم آخرین جشن هنرستانی‌ها که برگزار می‌شد من سهراب و ایشان نقش رستم را بازی می‌کردند واقعاً اجرای بی نظیری بود. برادر بزرگم بیژن مفید نیز به دلیل علاقه مندی به دانشکده ادبیات رفت و ادامه تحصیل داد، بیژن بعدها رفت با آقای کوئمبی و دیویدسون و کسانی که از خارج آمده بودند همکاری کرد، بیژن هم مترجمشان بود هم دستیارشان. بعد ازمدتی هم خودش در عرصه کارگردانی فعالیت کرد، من موفق به همکاری با برادرم شد. برادر دیگرم اردوان متخصص کارهای بیژن بود. اردوان رفته بود دوره‌های مختلفی در آمریکا،ایران وفرانسه دیده بود. در حرفه خود واقعا بی نظیر بود.ایشان به عنوان کارگردان نمایشنامه‌های حوزه کودکان شناخته می‌شد. خواهر کوچکم،هنگامه مفید، در حوزه کودک و نوجوان فعالیت می‌کند.به نظرم هنگامه نویسنده، کارگردان و هنرپیشه خوبی است.
مفید با بیان اینکه اصلاً نمی خواستم به حوزه سینما ورود پیدا کنم، ادامه داده است : من با  اسفندیار منفرد زاده، احمدرضا احمدی و آقای کیمیایی بچه محل بودیم.

آغاز فعالیت حرفه‌ای

مفید در جوانی، ضمن تحصیل در دانشکده هنرهای دراماتیک به کارگردانی و بازیگری می‌پرداخت. وی همراه با پدر و برادرانش گروهی داشتند که به همراه بازیگرانی همچون بهزاد فراهانی، رضا میرلوحی، اصغر آقاخانی و بهرام وطن‌پرست به اجرای تئاتر می‌پرداختند. او همچنین با "گروه هنر ملی" و عباس جوانمرد همکاری داشت. پس از آن، برادرش اردوان مفید، "کانون" را تأسیس کرد اما پس از مدتی، فعالیت وی و برادرانش به وسیله رژیم پهلوی توقف شد. در این زمان بهمن مفید که در وزارت فرهنگ و هنر مشغول به کار بود، از این نهاد جدا شد و به سینما روی آورد. 
از آثار مهم بهمن مفید در تئاتر، می‌توان به بازی در تئاترِ "شهر قصه" به کارگردانی بیژن مفید و نمایش "ضیافت" کارِ بهرام بیضایی در آذر ۱۳۴۶ خورشیدی اشاره کرد. "او همچنین با گروهی متشکل از سیروس ابراهیم‌زاده، رامین فرزاد، نیکو خردمند، فهیمه راستکار و پروین امیرسلیمانی نمایش‌نامه‌هایی را به کارگردانی بیژن مفید در رادیو تهران اجرا می‌کرد.
بهمن مفید در افتتاح تالار رودکی تهران با نقش‌آفرینیِ زال در اپرای "زال و رودابه" به همراه افسانه دیهیم و حسین سرشار حضور داشت".
او فعالیت سینمایی خود را در سال ۱۳۴۸ و با ایفای نقش کوتاهی در فیلم "قیصر" به کارگردانی مسعود کیمیایی آغاز کرد. این نقش گرچه کوتاه بود، اما با دیالوگ معروفش در این فیلم و این نقش، جاودانه شد. این دیالوگ، بخشی از سناریوی فیلم نبود و پس از اجرا و پیشنهادش توسط بهمن مفید به دلیل زیبایی و اثرگذاری، مورد پسند مسعود کیمیایی قرار گرفت و وارد سناریو شد.

دیالوگ معروف بهمن مفید در فیلم قیصر که اینگونه آغاز می شد : قصش درازه، من بودم، حاجی نصرت، رضا پونصد،علی فرصت. آره و اینا خیلی بودیم، کریم آقامونم بود.. آره، از ما نه، از اونا آره، که بریم …. تو نمیری، به موت قسم ما اصلا تو نخش نبودیم. آره، نه، گاز، دنده، دم هتل کوهپایه دربند اومدیم پایین. یکی چپ، یکی راست، یکی بالا، یکی پایین،.....
مفید درخصوص شخصیت و نقش خود در قیصر می گوید: سر میدان ژاله یک قهوه خانه ای بود به اسم قهوه خانه درویش. در واقع قهوه خانه به معنی چایخانه نبود. یه جایی بود مثل کافه پریای آن زمان .جوان‌ها جمعه‌ها آنجا دور هم جمع می‌شدند.در این قهوه خانه آدمی بود به اسم ممد گردویی،ممد سرداب،....دهها اسم داشت بعد از ظهر‌ها پاتوقش قهوه‌خانه درویش بود. در چاخان کردن رو دست نداشت. مثلاً می‌گفتند فلان آدم معروف کتک خورد و در روزنامه‌ها راجع این قضیه می‌نوشتند، توی قهوه خانه پیش همه می‌گفت کار من بود.گردویی که شروع می‌کرد منم یه بساط مثل خودش درست می‌کردم . می‌آمدم، یک لگد می‌زدم به میز و شروع می‌کردم .من بودم حاجی نصرت، رضا پونصد،علی فرصت، آره و اینا خیلی بودیم، کریم آقامونم بود...

فعالیت‌های پس از انقلاب

بهمن مفید پس از انقلاب اسلامی هم دست از کار نکشید و در نمایش‌های مردمی که در تئاتر سنگلج و لاله‌زار اجرا می‌شد، نقش‌آفرینی می‌کرد. همچنین در فیلم‌هایی چون: فریاد مجاهد، منافق و قدیس نیز به عنوان بازیگر حضور یافت؛ اما در سال ۱۳۶۰، به آمریکا مهاجرت کرد. در آمریکا چند میان پرده و همچنین نمایش "ماه و پلنگ"، "شاپرک خانم" و برخی نمایش‌های کودکانه را کارگرانی کرد. در ۱۳۸۷ پس از سال‌ها دوری از وطن به منظور عیادت از مادرش به ایران بازگشت و از آن روز تا زمان درگذشتش در ایران ماند. او در زمان حضورش در ایران کار گویندگی عروسک و دوبله انجام می‌داد. برای مثال در مجموعه "یکی بود یکی نبود" (۱۳۷۸)، مجموعهٔ تلویزیونی "پلیس آسمانی" (۱۳۸۱)، "دربه‌درها" (۱۳۸۳(، "سرتو بدزد رفیق" (۱۳۸۴) و مجموعهٔ عروسکی "امین و مینا" (۱۳۸۷) به عنوان گوینده عروسکی و در آثاری چون "منگوله گوش میرزا"، "شاپرک خانوم" و "عصر یخبندان ۴(شکاف قاره‌ها)" به عنوان صداپیشه هنرنمایی کرد.

کارنامه هنری 

بهمن مفید از سال ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۹ در سینمای ایران حضور داشت و در بیش از ۷۰ فیلم بازی کرد که معروف‌ترین آنها "طوقی"، "داش آکل" و "رضا موتوری" بودند. دیگر آثاری که او در آن‌ها به ایفای نقش پرداخته عبارتند از: برادرکشی، حق و ناحق، پشت و خنجر، جمعه، غربتی‌ها، کیفر، مردها و نامردها، مروارید، مکافات، اتل متل توتوله، والده آقا مصطفی، خانواده سرکار غضنفر، باباشمل، رشید، پل، شیربها، مرغ تخم‌طلا، قلندر و ... 
بهمن مفید را می‌توان کشف مسعود کیمیایی در سینما دانست، او با نقش‌آفرینی کوتاه اما درخشان در فیلم سینمایی «قیصر» خود را به عنوان بازیگری توانمند در سینما معرفی کرد و سکانس حضور او در این فیلم سینمایی به یکی از ماندگارترین سکانس‌ها در تاریخ سینمای ایران تبدیل شد. 
بهمن مفید از جمله بازیگرانی بود که به نقش‌ مکمل در سینمای ایران هویت داد و از هنرمندانی به حساب می‌آید که با پشتوانه‌ای قوی از تجربه و سواد بازیگری به سینما آمد. او پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در بیش از 60 فیلم سینمایی ایفای نقش کرد و در سال‌های ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی در چند فیلم حضور داشت و در چند نمایش تئاتر نیز ایفای نقش کرد.
او در مصاحبه ای گفته است : شغلم بازیگری است تا دم مرگ..

درگذشت

این هنرمند تئاتر و سینما که در یک‌سال گذشته به دلیل سرطان ریه تحت درمان بود، ۲۶ مرداد ۱۳۹۹ وقتی تنها یک روز از سالروز تولد ۷۸ سالگی‌اش می‌گذشت در منزلش واقع در تهران، دارفانی را وداع گفت.

فیلم ها