خسرو سینایی؛ خسروی سینمای ایران

به گزارش پایگاه خبری موزه سینمای ایران، خسرو سینایی متولد ۲۹ دی ۱۳۱۹ در ساری است. او در دوران مدرسه به تهران مهاجرت کرد و در سال ۱۳۳۷ دیپلم متوسطه را از دبیرستان البرز گرفت. سپس برای ادامه تحصیل به اتریش رفت و از سال ۱۹۵۹ تا ۱۹۶۳ در رشته معماری دانشکده فنی وین مشغول به تحصیل شد.
سینایی شیفته موسیقی نیز بود و هم‌زمان به آموختن آهنگسازی در آکادمی موسیقی وهنرهای نمایشی  وین پرداخت. پس‌ازآن به تحصیل در رشته سینما روی آورد و توانست با دو درجه ممتاز در کارگردانی و فیلم‌نامه‌نویسی در سال ۱۳۴۶ از آکادمی موسیقی و هنرهای نمایشی وین فارغ‌التحصیل شود.
سینایی طی سال‌های ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۶ زیر نظر «ویکتور وینکل باور» سرپرست بخش آکاردئون کنسرواتوار وین به فراگیری موسیقی و نوازندگی پرداخت و در کنسرت‌های مختلفی به‌عنوان تک‌نواز و عضو ارکستر کنسرواتوار حضور داشت.
خسرو سینایی در سال ۱۳۴۶ به ایران برگشت و به مدت پنج سال با وزارت فرهنگ و هنر همکاری کرد. او همچنین طی سال‌های ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۴ به همکاری با سازمان رادیوتلویزیون ملی ایران پرداخت.
او در گفتگو با تاریخ شفاهی موزه سینمای ایران به زندگی نامه خود اشاره کرده است.

اولین فیلم خسرو سینایی
سینایی اولین فیلم سینمایی خود را در سال ۱۳۵۸ بانام زنده‌باد ... ساخت. زنده‌باد اولین فیلم بعد از انقلاب بود که توانست در یک جشنواره الف بین‌المللی یعنی جشنواره کارلووی واری در سال ۱۹۸۰ جایزه بگیرد. ثریا قاسمی، مهدی هاشمی ، غلامرضا طباطبایی، اسماعیل محمدی و رقیه چهره آزاد بازیگران فیلم بودند.

سوابق آموزشی و دانشگاهی خسرو سینایی
خسرو سینایی از آغاز انقلاب تا سال ۱۳۷۱، به تدریس در رشته‌های کارگردانی، فیلم‌نامه‌نویسی، موسیقی فیلم، مستندسازی و.. در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی و هنری مختلف مشغول بود.

دورنمایه و ارزش‌های هنری آثار خسرو سینایی
 آثار خسرو معمولاً مضامینی نزدیک به مستندهای اجتماعی دارند. او در سینمای ایران به‌عنوان فیلم‌سازی که برای اهداف و مقاصد مادی و تجاری، هرگز ارزش‌های صنفی و هنری خود را زیر پا نگذاشت، شناخته می‌شود و همچنین بر بسیاری از جنبه‌های هنری در سینما تأثیر فراوانی گذاشت. برای مثال او در فیلم «تهران امروز» که آن را در ۱۳۵۶ خورشیدی ساخته شد، بیننده را به زمان گذشته می‌برد و بسیاری از اماکنی را که در آن روزگار محل رفت‌وآمد، تفریح، آموزش و کار جوانان بوده است در قاب یک فیلم سینمایی به تصویر می‌کشد. این فیلم بیشتر یک اثر نوستالژی به شمار می‌رود و سعی دارد تا تهران سنتی و مدرن را برای مخاطب تداعی کند.
خسرو سینایی در اواخر عمر خود در مصاحبه‌ای چنین گفته است: موضوعاتی هست که اگر بشود، انجام می‌دهم اما درنهایت اصراری برای انجام آن ندارم زیرا عملاً دیدم که سینما مخارجش را از طریق گیشه‌اش مشخص می‌کند و به هر دلیلی در زمان اکران آن را می‌سوزاند. با توجه به فعالیت‌هایی که تاکنون داشته‌ام و در این سنی که هستم، شرایطی ندارم که بخواهم بگویم اثر شاهکاری ساخته‌ام.

خسرو سینایی و فیلم عروس آتش
خسرو سینایی در طول عمر هنری خود بیش از ۱۲۰ فیلم کوتاه و بلند ساخت که علاوه بر نویسندگی و کارگردانی، ساخت موسیقی و تدوین برخی از آثارش را هم شخصاً بر عهده داشته است؛ اما اولین مهم‌ترین فیلم داستانی او در سینمای ایران فیلم ماندگار عروس آتش است که در سال ۱۳۷۸ ساخته شد.
فیلم به سنت‌های عشیره‌ای در جنوب ایران، ازدواج اجباری و خودسوزی می‌پردازد و نام فیلم نیز برگرفته از همین موضوع است.
فیلم عروس آتش جوایز زیادی را به دست آورد. از جمله سیمرغ بلورین بهترین فیلم‌نامه، بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای حمید فرخ نژاد و بهترین فیلم از نگاه تماشاگران.

زندگی شخصی و خانوادگی خسرو سینایی
خسرو سینایی دو بار ازدواج کرد و هردو همسر زندگی خوبی دارند. ازدواج اولش با گیزلا وارگا سینایی بانوی نقاش مجارستانی‌تبار ایرانی است. او در اروپا و بعد از یک کنسرت موسیقی با خسرو سینایی آشنا شد. با او ازدواج کرد و در سال ۱۹۶۷ همراه او به ایران آمد و تقریباً ۴۰ سال است که مشغول فعالیت‌های هنری است.همسر دوم او نیز یک نقاش ایرانی به نام فرح اصولی است. یاسمین و سمیرا فرزندان او از ازدواج اول و سام و آلما سینایی فرزندان او از ازدواج دومش هستند.

درگذشت خسرو سینایی
خسرو سینایی در مرداد ۱۳۹۹ به دلیل عفونت ریه و ابتلا به ویروس کرونا، در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان امیر اعلم تهران بستری شد و در ۱۱ مرداد ۱۳۹۹ درگذشت. پیکر او‌ بدون برگزاری مراسم عمومی و تنها با حضور خانواده اش در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

کارنامه هنری خسرو سینایی