به گزارش پایگاه خبری موزه سینمای ایران، در دنیا فیلمهای مختلفی درباره پیامبران ساخته شده است. از «محمد رسول الله (ص)» ساخته مصطفی عقاد تا «ده فرمان» سیسیل دو میل درباره حضرت موسی و «کتاب آفرینش» جان هیوستون درباره حضرت آدم، حضرت نوح و حضرت ابراهیم.
تعدادی فیلم سینمایی درباره زندگی حضرت محمد (ص) پیامبر رحمت، ساخته شده که هر کدام با رویکردها و اهداف مختلفی به بررسی ابعاد گوناگون زندگی ایشان پرداختهاند. این فیلمها نه تنها بهعنوان آثاری مذهبی، بلکه بهعنوان ابزارهایی برای معرفی شخصیت و سیره پیامبر اسلام به جهانیان عمل کردهاند. در این گزارش، به بررسی مهمترین فیلمهای ساخته شده در این راستا میپردازیم.
«محمد رسولالله (ص)» ساخته مجید مجیدی
این فیلم که بهعنوان بزرگترین پروژه سینمایی ایران در این زمینه شناخته میشود، با انگیزه پاسخ به توهینهای رسانهای به ساحت پیامبر اسلام و با هدف ارائه تصویری واقعی از زندگی ایشان ساخته شد. برخی مطرح کردند که مجید مجیدی، کارگردان فیلم، پس از اتفاقی که در جشنواره فیلم دانمارک رخ داد، تصمیم به ساخت این اثر گرفت.
بیش از ۷۰ درصد این فیلم در شهرک پیامبر اعظم در حوالی شهر قم فیلمبرداری شد و بخشهای دیگری نیز در کرمان و عسلویه تصویربرداری شد. تنها بخش فیلمبرداری شده خارج از ایران، صحنههای مربوط به حمله سپاه ابرهه به مکه بود که در آفریقا فیلمبرداری شد.

نسخه نهایی فیلم ۲ ساعت و ۵۸ دقیقه است که از نسخه اولیه (۵ ساعت) کوتاهتر شده است.
این فیلم با مشارکت متخصصان بینالمللی مانند ویتوریو استورارو (مدیر فیلمبرداری) و میلژن کرکا کلژاکویچ (طراح تولید) ساخته شد.
فیلم از محاصره مسلمانان در شعب ابیطالب آغاز میشود و به پیش از تولد پیامبر بازمیگردد. مخاطب وقایع پیش از تولد تا ۱۲ سالگی پیامبر را مشاهده میکند و با اولین سفر پیامبر به شام و ملاقات با بحیرای راهب پایان مییابد.
«پیامبر» ساخته مصطفی عقاد
این فیلم که یکی از معروفترین آثار سینمایی درباره پیامبر اسلام است، با سرمایهگذاری لیبی و مشارکت سوریه ساخته شد. عقاد در این فیلم بر جنبههای انساندوستانه و صلحجویانه اسلام تأکید کرد. این فیلم در غرب با استقبال خوبی روبرو شد.
این فیلم بعد از فیلمبرداری، توسط ۲ تدوینگر عرب و انگلیسی مونتاژ شد و همزمان موریس ژار آهنگساز فرانسوی ۵۳ ساله که قبلا برای ساخت موسیقی «دکتر ژیواگو»، «لورنس عربستان» و «گذرگاهی به هند»، ۳ اسکار موسیقی گرفته بود، مسئولیت ساخت موسیقی فیلم را -که بعدها یکی از برگهای برنده فیلم شد- برعهده گرفت. موسیقی فیلم، تنها بخشی از فیلم بود که در جمع نامزدهای پنجاهمین مراسم اسکار قرار گرفت. ژار برای ساخت موسیقی این کار، چندین ماه مناطق مختلف لبنان و لیبی چرخید و نهایتا با همراهی ارکستر سمفونیک لندن، ۱۲ قطعه ساخت.

آنتونی کویین (حمزه)، ایرنه پاپاس (هند)، مایکل آنسارا (ابوسفیان)، جانی سکا (بلال)، مایکل فارست (خالد)، گاریک هاگون (عمار)، دیمین تامس (زید)، آندره مورل (ابوطالب)، مارتین بنسون (ابوجهل)، رابرت براون (عطبه)، رزالی کرچلی (سمیه)، برونو بارنابه (اومیه)، نویل جیسون (جعفر)، ارل کامرون (نجاشی)، جورج کامیلر (ولید) و… بازیگران نسخه اصلی و جهانی فیلم هستند.
این فیلمها بهعنوان سفیران فرهنگی جهان اسلام عمل میکنند و میتوانند تصویری واقعی از اسلام و پیامبر را به جهانیان ارائه دهند. فیلم مجیدی به طور خاص با حضور در جشنواره مونترال کانادا، گامی در این جهت برداشت.
بسیاری از این فیلمها پاسخی به تحریفات و توهینهای مکرر به ساحت پیامبر اسلام هستند. همچنین این آثار به مسلمانان کمک میکنند تا با زندگی و سیره پیامبر خود بیشتر آشنا شوند و هویت دینی خویش را تقویت کنند.
فیلمهای درباره زندگی حضرت محمد (ص) نه تنها نقش مذهبی، بلکه وظیفه فرهنگی و اجتماعی مهمی در جهان امروز برعهده دارند. این آثار میتوانند پلی برای تفاهم بین فرهنگها و ادیان مختلف باشند. همچنان که سینمای جهان به سمت تولید آثاری با مضامین معنوی و دینی حرکت میکند، انتظار میرود شاهد فیلمهای بیشتری درباره زندگی پیامبر اسلام باشیم که با دقت تاریخی و هنرمندی ساخته شده باشند.
علاوهبر تمام موارد ذکر شده جای یک سریال کامل که وجوه و دوران زمانی مختلف را دربر بگیرد، خالیست. درست جایی که سریالهایی مانند یوسف پیامبر خوش درخشیده و در ذهن مخاطب نقش بستهاند.