نگاهی کوتاه به چشم انداز تازه موزه سینما در گپ وگفت «ایران» با مدیرعامل موزه سینما

اینجا ویترین هویت فرهنگی ایران است

اینجا ویترین هویت فرهنگی ایران است

تصور عمومی از موزه ها، نزد اذهان عمومی بیشتر در محدوده خاطره و تاریخ می ماند و معمولا فراتر از آن نمی رود؛ اما نگاه فاطمه محمدی، مدیرعامل جدید موزه سینما، به این نهاد فرهنگی بر این محور مهم بنا شده که این مکان فرهنگی را به موجودیتی زنده، پویا و آینده نگر بدل می کند.

به گزارش پایگاه خبری موزه سینمای ایران، مدیرعامل تازه نفس موزه سینما که با حکم رائد فریدزاده از هفتم بهمن ماه 1403 سکان این نهاد فرهنگی را در دست گرفته، هفته گذشته میهمان روزنامه ایران بود و در گفت وگویی صمیمی با تحریریه فرهنگی روزنامه، از چشم اندازهای تازه اش برای موزه سینما گفت.
او موزه سینما را نه صرفا مکانی برای حفظ میراث گذشته، بلکه بستری برای تعامل نسل ها، ترویج گفتمان فرهنگی و تعامل میان آرا و اندیشه های مختلف و همچنین نزدیکی بیشتر مردم با تاریخ زنده سینمای ایران می داند. رویکردهایی چون دیجیتالی سازی آرشیو، بهره گیری از ظرفیت های بین المللی و همچنین برنامه هایی برای ارتباط بیشتر با مخاطب عام و... بخشی از مسیر جدیدی است که موزه در آن گام گذاشته است. گپ و گفت کوتاه ما با فاطمه محمدی صرفا مقدمه ای است بر رویکرد تازه در مدیریت موزه سینما؛ رویکردی که در آینده مجالی گسترده تر برای گفت و گو درباره اهداف، نقدها، چالش ها و افق های پیش رو فراهم خواهد کرد.

شاید نام موزه سینما این تصور را در ذهن ایجاد می کند که اینجا صرفا مکانی برای ثبت خاطرات و میراث سینمایی است. آیا موزه سینما به مثابه یک نهاد فرهنگی- هنری همین هدف را دنبال می کند یا اهداف دیگری هم دارد؟

یکی از ماموریت های بنیادین موزه سینما، حفظ و ثبت میراث سینمایی کشور است، اما ماموریت ما فقط در ثبت میراث گذشته خلاصه نمی شود. موزه سینما امروز به مثابه یک نهاد فرهنگی هنری فعال، درپی تعامل با جامعه سینمایی، گفتمان فعال با هنرمندان و سینماگران، آموزش، گسترش روابط بین الملل و ایجاد پیوند میان تاریخ سینما و تحولات روز است. همراهی و همدلی با مردم و جامعه سینمایی این بستر را فراهم کرده است که بتوان ازهمین مسیر به ایده های جدیدتری رسید و بیش از پیش به حضور موثرهنرمندان در خانه خودشان (موزه سینما) برسیم.

با حضور شما به عنوان مدیرعامل جدید موزه سینما در دولت چهاردهم چه تغییر و تحولاتی در سیاست گذاری این موزه به وجود آمد و مهم ترین اهداف و سیاست هایی که قرار است دنبال کنید بر چه محورها و برنامه هایی صورت بندی می شود؟

با آغاز دوره جدید مدیریت، تلاش کردیم بازتعریفی روی گسترش دسترسی عمومی به خدمات فرهنگی و هنری موزه، تعامل با بدنه سینما و سایر نهادهای فرهنگی کشور داشته باشیم. بر همین مبنا رویدادهایی به جهت پاسداشت بزرگان سینمای ایران، تعامل هر چه بهتر و بیشتر با سینمادوستان، توسعه مشارکت های پژوهشی، دیجیتالی سازی آرشیوها، بازتعریفی در شکل نگهداری اشیای موزه و دسترسی بهتر بازدیدکنندگان را باید در نظر بگیریم.

موزه سینما از این ظرفیت برخوردار است که به محل و محفلی برای گردهمایی ها و همایش ها و مرکزی برای گفت وگوی اهالی سینما تبدیل شود تا امکانی برای تعامل آرا و کاهش شکاف و فاصله ها بین سینماگران به وجود بیاید. آیا چنین هدفی در سیاست گذاری ها دارید؟

بله، این نگاه با جدیت دنبال می شود. از نظر من موزه سینما دقیقا محلی است که می توان آن را مکانی برای تعامل آرای سینماگران دانست و باید از این ظرفیت به بهترین شکل ممکن استفاده کرد. تلاش می کنیم با برگزاری نشست ها، بزرگداشت ها، جلسات نقد و بررسی، فضایی فراهم کنیم که سینماگران از نسل ها و دیدگاه های مختلف با یکدیگردر تعامل باشند.

موزه سینما چقدر با مردم و مخاطبان عادی تعامل دارد و در واقع از ظرفیت این مرکز چطور می توان برای نزدیک تر کردن مردم به سینما استفاده کرد؟ بجز سالن های سینما که مردم در آنجا فیلم می بینند و موزه که از آن بازدید می کنند آیا امکان و امکانات دیگری برای ارائه خدمات فرهنگی و سینمایی به مردم وجود دارد و آیا در این زمینه برنامه هایی در نظر دارید؟

مردم به موزه می آیند تا آثار پرافتخار سینما را مشاهده کنند. به نظر من مهم تر از آثار سینمایی آفرینندگان این اثرها هستند که هنوز در قید حیاتند. پس موزه باید فرصت دیدار مردم با هنرمندان را فراهم آورد و من در این راه از هر تلاشی فروگذار نخواهم بود. برقراری ارتباط موثر با مردم ازاولویت های ماست. علاوه بر وجود سالن های نمایش که محل حضور مردم در این فضا است، با برگزاری ورکشاپ ها، برگزاری رویداد در فضای باز و سینماهای موزه سینما، نگاهی دوباره و به روز به تالارهای موزه سینما که برای مردم جذابیت بیشتری ایجاد کند، مخاطب عام را هم بیشتر درگیر کنیم. همچنین درحال برنامه ریزی برای مشارکت و حضوربهتر دانشجویان در این محیط هم هستیم.

معتقدم موزه سینما می تواند با نهادهای فرهنگی و علمی- پژوهشی برنامه های مشترکی داشته باشد؛ مثلا بررسی تاریخ سینمای ایران از منظرهای مختلف یا برگزاری نشست ها و جلسات ورکشاپ هایی که بتواند تاریخ سینمای ایران یا حتی مسائل و چالش های امروز سینمای ایران را در گردهمایی های پژوهشی مورد واکاوی و بررسی قراردهد.

آیا در زمینه فعالیت های بین بخشی برنامه هایی دارید؟

تقویت فعالیت های علمی- پژوهشی از ضروریات موزه ای است که متکی بر تاریخ زنده و پرمخاطب سینمای ایران است. همکاری با مراکز دانشگاهی، پژوهشگاه ها و انجمن های علمی در دستور کار ماست. قرار است نشست هایی از جمله بازخوانی تاریخ سینما، نگاه تحلیل محتوایی به فعالیت های روز سینمای ایران با حضور پژوهشگران، منتقدان و فیلمسازان برگزار شود.

حضور و بازدید شما از روزنامه ایران نشان می دهد به تعامل رسانه ای باور دارید و خب رسانه ای بودن خودتان هم مزید بر علت شده، به نظر شما موزه سینما چه تعاملی می تواند با رسانه ها داشته باشد و از پس این تعامل به چه اهدافی می توان رسید؟

هم سابقه رسانه دارم و هم تحصیلاتم در رشته رسانه است. من به نقش رسانه در توسعه فرهنگی واقفم. موزه سینما نیازمند بازتاب مستمر فعالیت هایش در رسانه هاست تا در ذهن جامعه زنده بماند. رسانه می تواند پل ارتباطی میان ما و مردم باشد. از طرف دیگر، رسانه ها می توانند به عنوان منتقد ما نقش داشته باشند. به همین دلیل هم گفت وگو با اهالی رسانه و تعامل پایدار با آنها از سیاست های ثابت ما خواهد بود.

در شرایط کنونی که ما در دوران پسا جنگ به سر می بریم آیا سیاست ها و برنامه های ویژه ای در موزه سینما خواهید داشت و این مکان فرهنگی چه کمکی می تواند به حفظ و تقویت روحیه ملی داشته باشد؟

ما دوران عجیبی را پشت سر گذاشتیم و در این دوران فعالیت های موزه هم تا حد زیادی دستخوش تغییر شد. در طی جنگ 12 روزه علی رغم خطراتی که وجود داشت، تلاش کردیم که از جهات مختلف موزه سینما وظیفه ملی و میهنی اش را به درستی انجام بدهد. دراین مدت تلاش کردیم تا آینه ای ازهمدلی اهالی سینما با مردم عزیزمان باشیم و موزه سینما فعالیت رسانه ای خودش را پیش ببرد. با وجود همه خطرات اما موزه باز بود و برنامه های عادی خودش از نمایش فیلم تا... را به صورت عادی پی می گرفت. همه پرسنل به صورت شیفتی در کار خود حاضر بودند. با وجود خطراتی که همه را تهدید می کرد، سعی کردیم از میراث گذشته سینمای ایران به درستی نگهداری کنیم و تمامی اشیای موزه سینما به محلی امن منتقل شد و نظارت براین مورد خاص و مهم را سعی کردم با دقت و به درستی انجام بدهم. سینما و موزه سینما می توانند در این مسیر نقش مهمی ایفا کنند. یکی از برنامه های ما، بازخوانی تاریخ مقاومت و ایثار درسینماست. همچنین با بزرگداشت هنرمندان متعهد، نمایش فیلم های الهام بخش و ایجاد فضاهای تعاملی، تلاش می کنیم روحیه ملی را تقویت کنیم.

شما در یک گفت و گوی رادیویی گفتید موزه سینما به دنبال ارتقای برند ملی ایران در جهان است. کمی درباره این ایده توضیح دهید.

موزه سینما می تواند ویترین هویت فرهنگی ایران در سطح جهانی باشد. ما تلاش می کنیم با تدوین محتوای چندزبانه، میزبانی سفرای فرهنگی کشورهای مختلف و بهره گیری از دیپلماسی فرهنگی، تا حد توان این مهم را پیش ببریم. سینمای ایران در دنیا شناخته شده است و حتما موزه سینما هم باید رسالتش را به درستی و هم شان سینمای ایران پیش ببرد.

به عنوان پرسش پایانی از تجربه حضورتان در روزنامه ایران بگویید؟

به واسطه سال ها حضورم دررسانه این حضور برایم خاطره انگیز بود. در این فرصت دریافتم که مسئولان محترم و همکاران عزیز در موسسه ایران بسیار حرفه ای هستند و توانسته اند از امکانات خوبی که دارند به نحواحسن در جهت ارتقای توانمندی های موسسه استفاده کنند و خدمت بزرگی به اعتلای سطح رسانه در کشور داشته باشند. فرصتی بود تا گفت وگویی صمیمی و صحبت هایی برای تعامل و همکاری مشترک شکل بگیرد که باعث خوشحالی است. این دیدار باعث شد اطمینان بیشتری حاصل کنم که این تعامل با رسانه ها جزئی جدایی ناپذیر از عملکرد موزه سینماست.از این فضا برای انتقال دغدغه های فرهنگی و نقدونظرها استفاده کردم و ازاین بابت سپاسگزارم.