به بهانه اکران «زن و بچه» در سینماها؛

ادامه خط فکری سعید روستایی در «زن و بچه»

ادامه خط فکری سعید روستایی در «زن و بچه»

سال ۱۳۹۴، کارگردانی جوان با فیلمی تلخ اما صادقانه وارد صحنه شد. سعید روستایی با نخستین فیلم بلندش، «ابد و یک روز»، تصویری تکان‌دهنده از یک خانواده در آستانه فروپاشی به مخاطب نشان داد؛ خانواده‌ای ساکن جنوب تهران، گرفتار در چنگال فقر، اعتیاد، بیکاری...

به گزارش پایگاه خبری موزه سینمای ایران، «ابد و یک روز» منتقدان و داوران جشنواره فیلم فجر را تحت‌تأثیر قرار داد که حاصل کار، ۹ سیمرغ بلورین بود؛ از جمله برای بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه.

سه سال بعد، روستایی با فیلمی متفاوت‌تر بازگشت. «متری شیش و نیم» (۱۳۹۷) این‌بار پلیسی- اجتماعی بود و از خانواده، دوربین را به کوچه‌های تاریک قاچاق و فساد برد. داستان رویارویی یک افسر سرسخت پلیس، با بازی پیمان معادی، و یک قاچاقچی بزرگ شیشه، با بازی نوید محمدزاده، قصه‌ای پرتنش و بی‌وقفه را شکل داد.

فیلم، هم در گیشه موفق شد و هم پایش به جشنواره‌های بین‌المللی باز شد؛ از جمله بخش رقابتی جشنواره فیلم ونیز، که اعتبار جهانی تازه‌ای برای سینمای روستایی رقم زد.از خانه‌ای در جنوب شهر تا اتاق‌های بازجویی پلیس مبارزه با مواد مخدر، روستایی قدم‌به‌قدم نقشه سینمای اجتماعی خودش را گسترده‌تر کرد؛ نقشه‌ای که حالا در «زن و بچه» به ایستگاهی تازه رسیده است.

از «برادران لیلا» تا «زن و بچه»

در سال ۱۴۰۱، سومین فیلم سعید روستایی، «برادران لیلا»، بر پرده جشنواره فیلم کن به نمایش درآمد و توجه جهانیان را به خود جلب کرد. فیلم، روایتگر خانواده‌ای درگیر مشکلات اقتصادی، تنش‌های نسلی و نبردهای پنهان قدرت بود؛ داستانی که مثل آثار پیشین روستایی، هم در لایه‌های اجتماعی ریشه داشت و هم در مناسبات خانوادگی. این اثر، جایزه منتقدان بین‌المللی(FIPRESCI) را برای روستایی به همراه آورد و جایگاهش را به‌عنوان یکی از چهره‌های تازه و جدی سینمای ایران در سطح جهانی تثبیت کرد اما نتوانست در ایران اکران شود چرا که نسخه قاچاق آن دست یه دست شد و نتوانست پرده نقره‌ای را ببیند

روستایی بار دیگر در سال ۱۴۰۴، با «زن و بچه»، به کن رفت. این‌بار در بخش مسابقه اصلی و در رقابت برای نخل طلا، زنی تنها در آستانه فروپاشی را به تصویر کشید که نه به‌دنبال نجات کسی نشسته و نه منتظر نجات است.

ایستادگی در جامعه‌ای که گرفتن حق دشوار است

روستایی درباره فیلمش می‌گوید: «چهارمین فیلم من روایتگر داستان زنی است که در برابر تمام مردانی که در مقابلش ایستاده‌اند و در برابر جامعه‌ای مردسالار که تمامی حقوق او از جمله حق مادر بودن را از او سلب کرده، ایستادگی می‌کند.»

زاویه دید روستایی در این فیلم تغییر کرده است. دوربین دیگر نگاه یک پسر جوان یا یک برادر سرگردان را روایت نمی‌کند، بلکه در مرکز روایت، زنی را به تصویر کشیده که قرار نیست تنها با نیروهای بیرونی در کشمکش باشد، بلکه او همزمان با چالش‌ها و تصمیمات درونی خود نیز دست‌وپنجه نرم می‌کند. «زن و بچه» تصویری است از انسانی تنها در میانه آشوب و فیلمی که مرز میان قربانی و مسئول را با نگاهی صریح و صادقانه به چالش می‌کشد.

کارگردان در فیلم زندگی زنی به نام مهناز را روایت می‌کند که همسرش فوت کرده و باید همزمان شغل، تربیت فرزندان و کنار آمدن با پسر سرکش‌اش را‌ مدیریت کند. در حالی که مهناز آماده ازدواج با یکی از همکارانش است، پسرش را از مدرسه اخراج می‌کنند و همه چیز در زندگی‌اش دچار آشفتگی می‌شود.