موزه سینما در ادامه انتشار سلسله برنامه‌های تاریخ شفاهی خود به مناسبت زادروز « هارون یشایایی» تهیه کننده پیشکسوت سینما بخش‌هایی از گفتگوی این هنرمند را منتشر کرده است که در زیر می‌خوانید.

به گزارش روابط عمومی موزه سینما، هارون یشایایی با بیان اینکه در کودکی منزلشان نزدیک سینما تمدن بوده است، گفت: ما در کودکی تلویزیون نداشتیم و تنها تفریحمان سینما رفتن بود، درواقع در آنجا با سینما آشنا شدم و مشغله زندگی من شد.

وی با اشاره به زنده یاد داریوش مهرجویی نیز ادامه داد: مهرجویی خیلی اهل مدارا بود و با بازیگران، عوامل و مخاطبان بسیار نزدیک بود و به آنها احترام می گذاشت.

تهیه کننده فیلم سینمایی «ناخداخورشید» خاطرنشان کرد: بخشی از این فیلم در اصفهان ساخته شده بود و فیلمبرداری کرده بودند و به ما تحویل دادند اما ما فیلم را از ابتدا شروع کردیم درواقع راش‌های قدیمی را کنار گذاشتیم و با ناصر تقوایی فیلمبرداری را آغاز کردیم.

وی درباره انتخاب علی نصیریان، داریوش ارجمند و سایر بازیگران فیلم بیان داشت: من در انتخاب بازیگر به هیچ وجه دخالت نمی‌کردم زیرا معتقد بودم که با انتخاب کارگردان کار ما تمام می‌شد و انتخاب بازیگران ، لوکیشن و … با کارگردان است.

یشایایی خاطرنشان کرد: یادم می‌آید فیلم «ناخداخورشید» را به عنوان فیلم منتخب به خارج از کشور فرستاده بودند و زمانیکه نمایش فیلم به پایان رسید تماشاچیان چند دقیقه بی وقفه و ایستاده دست می‌زدند. این فیلم همچنین در جشنواره لوکارنو جایزه بهترین فیلم را دریافت کرد.

وی درباره فیلم سینمایی «اجاره نشین‌ها» نیز گفت: یادم می‌آید فیلمنامه اجاره نشین‌ها را به من دادند و برایم خیلی جالب بود و بلافاصله درباره آن با مهرجویی صحبت کردم و متوجه شدم کارگردان مهمی است و درس سینما را خوانده است به همین دلیل تصمیم گرفتم فیلم را باز او بسازم.

این تهیه کننده پیشکسوت سینما خاطرنشان کرد: سر فیلم اجاره نشین‌ها یادم می‌آید داریوش مهرجویی به من گفت این فیلم هزینه زیادی برای ساخت دارد و من به او گفتم بدم آمد از حرفی که زدی زیرا من پول‌دار هستم و چرا می‌گویی پرهزینه است و مهرجویی در پاسخ به من گفت ببخشید.

یشایایی خطاب به افرادی که می‌خواهند وارد حرفه سینما شوند، بیان داشت: توصیه من این است که بدانند سینما تخصص است و باید وارد دانشگاه شوند و در عین حال که هنرمند هستند باید به دنبال کار تخصصی سینما بروند زیرا سینما یک علم است. حتی اگر یک بازیگر معروف و خوب هم باشد باید سینما را به عنوان یک حرفه تخصصی بشناسد.

هارون یشایایی تهیه فیلم‌هایی همچون: جایزه، ناخداخورشید، اجاره‌ نشین ها، در مسیر تندباد، هامون، کیمیا و … را بر عهده داشته است.

رئیس سازمان سینمایی طی پیامی از همدردی شخصیت‌ها، نهادها، جامعه هنری و سینمایی کشور در غم از دست دادن مادرشان تشکر کرد.

به گزارش موزه سینمای ایران؛ در پیام محمد خزاعی آمده است: ابراز همدردی و احساسات پر مهر همه شما بزرگواران در سوگ مادر عزیزمان را ارج نهاده و مراتب سپاس و قدردانی خود را از همراهی، حضور گرم، صمیمی و اظهار لطف و محبت همه دوستان اعلام می‌دارم.

ضمن قدردانی از چهره‌هایی همچون رئیس محترم مجلس شورای اسلامی، وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونین محترم وزیر، نمایندگان محترم مجلس و روسای کمیسیون فرهنگی و اصل 90 ، وزارت امور خارجه، روسای شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای هنر، مشاور فرهنگی ریاست جمهوری، رئیس و معاون سازمان صدا و سیما، حوزه هنری انقلاب اسلامی، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، سازمان اسناد و کتابخانه ملی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، خانه سینما و صنوف سینمایی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، خانه هنرمندان ایران، نهادها، سازمان‌ها، مراکز فرهنگی و هنری و اجتماعی و سایر شخصیت‌های حقیقی و حقوقی، جا دارد به صورت ویژه، از جامعه هنری، همکارانم در سازمان سینمایی و موسسات تابعه، مدیران فرهنگی، روسای نهادها و ارگان‌های مختلف کشوری، ، اصحاب رسانه، صمیمانه سپاسگزاری نمایم.

بی‌شک، فقدان تلخ و جدایی عزیزان التیام‌ناپذیر است اما همراهی، تسلیت و همدردی شما بزرگواران، به بنده و خانواده‌ام صبوری و شکیبایی مضاعفی را به ما عطا کرد. اینک که در سخت‌ترین شرایط زندگی کنارمان قرار گرفته‌اید، به حکم ادب و حق‌شناسی، از همه عزیزان، سروران، دوستان که بازماندگان را در تحمل این مصیبت با حضور آرامش‌بخش خود، مورد تفقد قرار داده‌اند، بویژه، سینماگران، مدیران فرهنگی و خبرنگاران ارجمند که در مراسم تشییع، تدفین و ترحیم شرکت نموده و یا با ارسال پیام، ‌گل و بنر ابراز همدردی داشته‌اند صمیمانه قدردانی می‌نمایم.

از خداوند متعال، برای همه سروران عالی قدر و عزیز طول عمر با عزت و آرزوی سلامت، سعادت و اجر عظیم الهی مسئلت داریم.

مراسم نکوداشت و آیین رونمایی از گنجینه و تندیس زنده‌یاد بیتا فرهی با حضور جمعی از هنرمندان در موزه سینمای ایران برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی موزه سینما، در ابتدا این برنامه نجمه جودکی، مجری مراسم گفت: بیتا فرهی هنرمندی بود که مسیر هنر را برای بسیاری از زنان حاضر در سینمای ایران هموار کرد. من به عنوان یک زن جوان در عرصه هنر راهی هموار را طی کردم در حالی که امثال بیتا فرهی برای موفقیت در این عرصه مسیری پرچالش پیش روی خود داشتند. با خود فکر می‌کنم که چطور او توانسته به صورت توامان یک مادر نمونه، رفیقی خوب و آرتیستی بزرگ باشد. 

وی افزود: کارهای ما در این جهان ماندگار خواهد شد و خوش بحال بیتا فرهی که آثار او در تاریخ سینمای ایران مانا خواهد بود. 

جودکی یادآور شد: تندیسی که امروز در موزه سینما از آن رونمایی شده است، مزین به لباس‌های شخصی این هنرمند است. همچنین اولین تندیس از یک بازیگر زن که در موزه سینما قرار می‌گیرد متعلق به خانم فرهی است.

 

خاطرات مادرم را به تپش زندگی سپردم

در ادامه مهسا قریشی فرزند زنده یاد بیتا فرهی  نیز گفت:  چند روز بیشتر از پرواز ابدی بی‌همتا مادرم نگذشته بود و غم نبودنش برای من بسیار سنگین و باورناپذیر بود. با دوستان نزدیک مادر نشسته بودیم و از او سخن می‌گفتیم و از این کوچ ناگهانی پریشان و غمگین بودیم. از اینکه چگونه می‌توانیم یاد و خاطره بانوی سینمای ایران را زنده نگه داریم نگران بودیم. برای این درد، تنها تسکینی که یافتیم این بود که راه و یاد او را ادامه دهیم و خاطراتش را به تپش زندگی بسپاریم و میان دیدارها تقسیم کنیم، زیرا او کسی است که در ضمیر ما قرار دارد. سپس این تندیس آفریده شد به یاد آفرینش‌های هنرمندانه او که همواره در گوشه ضمیر و دل ما جاودانه بماند. 

وی ادامه داد: ما فرزندان هنرمندان وظیفه بزرگی بر دوش داریم، وظیفه‌ای که به پاس عشق و هنرشان، یادشان را جاودان نگه دارد و میراث آن‌ها را به نسل‌های بعد بسپارد. از افروز بوجاریا و مرتضی سعیدی دوستان هنرمند تشکر می‌کنم که با عشق و هنر خود به همراه یک گروه حرفه ای، این تندیس جاودانه از یاد مادر را خلق کردند. همچنین کمال تسکر را از آزیتا موگویی دوست وفادار و دیرینه مادرم  و دکتر اسماعیلی مدیرعامل موزه سینما که زمینه‌ ورود این تندیس به موزه سینما را فراهم کردند را دارند.

 

فرهی در افراد تاثیری مثبت باقی می‌گذاشت

در ادامه این مراسم نکوداشت محمود کلاری، مدیر فیلمبرداری برجسته سینمای ایران نیز گفت:  نقشی که خانم فرهی در ذهن و خاطره من دارد باعث شد تا خود را به این مراسم برسانم. من یک تجربه ویژه در سینمای ایران داشتم که متعلق به فیلم «بانو» به کارگردانی مرحوم داریوش مهرجویی بود. در آن اثر من به عنوان بازیگر مقابل دوربین رفتم اما در ابتدا بسیار تلاش کردم تا از انجام این کار اجتناب کنم، چراکه این اتفاق را در توان خود نمی‌دیدم. یادم است که خانم فرهی با من تماس گرفتند و گفتند آقای مهرجویی برای آن نقش فرد دیگری را به جز تو نمی‌بیند و به همین دلیل بهتر است پیشنهاد او را قبول کنم.  به فرهی گفتم دلیل تردیدم این است که چیزی از بازیگری نمی‌دانم و او در پاسخ گفت من هم زمانی که برای «هامون» دعوت شدم دقیقا همین وضعیت را داشتم. 

کلاری افزود: دلگرمی او در زمان فیلمبرداری نیز ادامه پیدا کرد با وجود آنکه خسرو شکیبایی و داریوش مهرجویی از دوستان نزدیک من بودند، اما انرژی حضور در مقابل دوربین تنها از جانب بیتا فرهی به من منتقل شد.

مدیر فیلمبرداری «سرب» یادآور شد: می‌توان به صورت مفصل درباره شیوه بازیگری و همینطور درک، فهم، شناخت و نوع جهان‌بینی خانم فرهی صحبت کرد اما مهم‌ترین نکته که درباره ایشان مثال زدنی است، شخصیت ویژه اوست. فرهی در یک خانواده آریستوکرات به دنیا آمد و در خارج از ایران به تحصیل هنر پرداخته بود و جایگاه و موقعیتی که از آن برخوردار بود، حالتی را ایجاب می‌کرد که جلوه‌ای در حد و اندازه خود داشته باشد و این اتفاق به شکلی ویژه برای او رخ داد.

کلاری بیان داشت: شیوه بازیگری بیتا فرهی برای من حیرت انگیز بود .به یاد دارم که احساس او در فیلم «کیمیا»، در تمام مدت زمان فیلمبرداری در اثر جاری بود. فرهی هر روز در میان خانواده‌های جنگ زده آبادانی حاضر می‌شد و با این افراد در ارتباط نزدیکی بود. در سکانسی از فیلم که او در نخلستان از دست عراقی‌ها فرار می‌کرد درخواست داشت تا بچه‌ای واقعی را در آغوش بکشد تا حس دلهره را بهتر بتواند به مخاطب منتقل کند. فرهی یک بازیگر تکنیکی نبود و همواره نقش را به دل و جان خود منتقل کرده و احساسات خود را به شکلی حقیقی بروز می‌داد.

وی در پایان صحبت‌های خود گفت: فرهی در پشت صحنه آثاری که با او همکاری داشتم، حضوری بی‌حاشیه را ثبت کرده و بر همه افراد تاثیری ویژه و واقعی برجای می‌گذاشت. او فردی صادق بود و شخصیتی بی‌پیرایه داشت و جای او برای همیشه در سینمای ایران خالی خواهد بود.

 

موزه سینما اثبات می‌کند مرگ با شخصیت هنرمند نسبتی ندارد

علی دهکردی مدیرعامل خانه سینما نیز در سخنانی گفت: بیتا فرهی همچنان در میان ما حضور دارد و این موضوع به جادوی هنر و شخصیت والای او بازمی‌گردد. خانم فرهی در زمره هنرمندان و بازیگرانی قرار می‌گیرد که به معنای واقعی کلمه دارای شخصیتی حقیقتی بودند. او دارای مجموعه‌ای از ویژگی‌های مثبت بود و همین مسئله او را در جایگاهی ممتاز و متمایز از دیگران قرار می‌داد. فرهی بازیگری غریزی، عاطفی و حسی بود و می‌توان شیوه مواجه او با نقش را در محیط آکادمیک به عنوان یک نمونه از بازی غریری در معرض دید هنرجویان قرار داد. از مجموعه موزه سینما برای به انجام رسیدن این حرکت زیبا و مهم سپاسگزارم زیرا موزه سینما مکانی است که اثبات می‌کند مرگ با شخصیت یک هنرمند نسبتی ندارد.

 

بیتا فرهی به وطن خود عشق می ورزید

در ادامه احترام برومند، گوینده و بازیگر پیشکسوت سینما نیز گفت: بیتا فرهی در طول دوران کاری خود در نقش‌های متفاوتی حاضر شد و از احساس خود برای بروز ویژگی‌های هر شخصیت بهره بسیاری می‌برد. برای مثال حضور او در فیلم «کیمیا» نتیجه‌ای درخشان به همراه داشت. او همواره به گونه‌ای با دیگران رفتار می‌کرد که طرف مقابل فکر می‌کرد که فرهی صمیمی‌ترین فرد نسبت به اوست. 

برومند افزود: این هنرمند از حضور در کنار دیگران لذت می‌برد و به وطن خود عشق می‌ورزید و این نکته‌ای بسیار ارزنده بود. زمانی که برای دیدار دختر خود عازم خارج از کشور می‌شد، برای حضور دوباره در ایران لحظه شماری می‌کرد و هیچ کجای این دنیا را به کشور خود ترجیح نمی‌داد. من یک هنرمند بسیار با احساس و دوستی نزدیک را از دست دادم. فرهی به شعر، خطاطی، نقاشی و عالم هنر عشق می‌ورزید. از دکتر اسماعیلی برای تدارک این مراسم سپاسگزارم.

فرهی نمونه ای از یک زن با خصلت نیک بود

آزیتا موگویی، تهیه کننده و کارگردان سینمای ایران و از دوستان نزدیک بیتا فرهی نیز  بیان داشت: من در زندگی خود با دو وجه از شخصیت بیتا فرهی مواجه بودم. یکی دارای شمایل آرتیستی از یک زن مدرن امروزی با شهرت فراگیر و دیگری مربوط به احوالات برآمده از یک دوستی عمیق سی ساله. 

موگویی با بیان اینکه فرهی دارای خصلت‌های نیک انسان‌های برجسته بود، افزود: او همواره در جهت حل اختلافات میان افراد تلاش کرده و در زندگی شخصی خود نظم  چشم‌گیر را اعمال می‌کرد و افراد نزدیک به او از این موضوع آگاهی دارند. فرهی فردی بسیار باسواد و بی‌ادعا بود و من هرگز از او در هیچ زمینه‌ای شاهد رفتاری خودنمایانه نبودم. او برآمده از یک خانواده اصیل بود و در عین حال رفتاری مهربانانه با همه افراد داشت.

 

نباید نقش زنان را در سینمای ایران نادیده بگیریم

در بخش دیگر این مراسم فاطمه محمدی عضو هیئت مدیره موزه سینما گفت: نباید نقش زنان را در سینمای ایران نادیده بگیریم. زنان سینمای ایران در تمام جهان جایگاه و مقامی ویژه دارند که قابل الگو برداری و تکرار نیستند. من خلا وجود بیتا فرهی را باور ندارم و گمان می‌کنم این هنرمندان با نگاه ویژه و نقش مهم خود هیچگاه تمام شدنی نیستند. 

وی یادآور شد: موزه سینما یک گنجینه سینمایی  است و یک خانه همیشگی برای اهالی سینمای ایران به شمار می‌رود. از مهسا قریشی دختر بیتا فرهی به جهت ارائه ایده درخشان ساخت تندیس این هنرمند بزرگ تشکر می‌کنم. محمدی بیان داشت: امیدوارم بتوانیم میزبان و امانت دار خوبی برای گنجینه‌های سینمای ایران باشیم. ما در تلاش هستیم تا در موزه سینما نقش هنرمندان زن را به گونه‌ای برجسته کنیم و امیدوارم این مسیر در سال‌های آتی نیز ادامه داشته باشد.

کاوه آفاق خواننده و موزیستن صاحب سبک نیز گفت: برای من حضور در این مراسم باعث افتخار است. آخرین بار خانم فرهی را در موزه سینما ملاقات کردم و آن زمان فکر نمی‌کردم دیدار ما برای آخرین بار است. بسیار خوشحالم که چنین برنامه‌ای برای خانم فرهی ترتیب داده شده است.

سپس رضا یزدانی، خواننده و بازیگر  نیز گفت: متاسفانه زمانی که خانم فرهی از میان ما رفتند من در ایران نبودم و نتوانستم در مراسم او حاضر باشم. در دو پروژه از جمله مجموعه «از یادها رفته» خانم فرهی نقش مادر من را ایفا کردند و در طول دو سال فیلمبرداری آن کار، خاطرات بسیاری از او برایم باقی مانده است. 

یزدانی بیان داشت: فرهی هنرمندی بسیار عزیز و مهربان بوده و خبر درگذشت او برای من بسیار تلخ و شوکه کننده بود. یک ماه پیش از درگذشت فرهی به همراه اندیشه فولادوند به خانه او رفتیم و ایشان یکی از کارهای مشترک ما را شنیدند. فرهی از من خواست آن قطعه موسیقی را در اختیار او بگذارم تا سناریویی برای ساخت ویدئو آن آماده کند، اما متاسفانه فرصت این همکاری هیچ وقت میسر نشد.

مرتضی سعیدی سازنده تندیس بیتا فرهی نیز گفت: بانی ساخت این مجسمه سرکار خانم فرهی بودند. سال گذشته مشغول ساخت مجسمه‌ای بودم و زمانی که بیتا فرهی تصاویر مربوط به آن را مشاهده کرد به شوخی از من پرسید چه زمان مجمسه‌ مربوط به من را می‌سازی. قصد داشتم به مناسبت تولد خانم فرهی سردیسی کوچک را به او تقدیم کنم اما این اتفاق رخ نداد. در ساخت این تندیس تلاش کردیم تا جزئیات بسیاری را اعمال کنیم.

سهیلا رضوی، بازیگر پیشکسوت سینمای ایران و از دوستان نزدیک بیتا فرهی ضمن قرائت یکی از شعرهای مورد علاقه بیتا فرهی، گفت: همکاران من در این جمع به خصلت‌ها و ویژگی‌های این هنرمند اشاره کردند. سابقه دوستی من، بیتا فرهی و آزیتا موگویی به سی سال می‌رسد و به مدت ۲۷ سال همسایه او بودم. این روزها هنگام عبور از مقابل خانه او با چراغ‌های خاموش موجه شده و بسیار غمگین می‌شوم. بیتا برای من همچون یک خواهر بود.

تندیس زنده یاد بیتا فرهی به عنوان اولین تندیس یک بازیگر زن در موزه سینما قرار  گرفت.

در این مراسم افرادی همچون: محمود کلاری، علی دهکردی، احترام برومند، آزیتا موگویی، سهیلا رضوی، فاطمه محمدی، هلیا امامی، علی اوجی، رضا یزدانی، کاوه آفاق، مهدی کوشکی، اکرم محمدی، سام قریبیان ، محمود گبرلو و …حضور داشتند.

مستند «خانه خدا» با همکاری فیلمخانه ملی ایران که آنرا اصلاح و مرمت کرده است توسط موزه سینما نمایش داده می‌شود.
به گزارش روابط عمومی موزه سینما، در ادامه نمایش‌های ویژه فیلم‌های مستند در موزه سینما تحت عنوان «شب‌های مستند» با مشارکت انجمن صنفی تهیه کنندگان سینمای مستند، فیلم «خانه خدا»  مستند مهمی در تاریخ سینمای ایران بر روی پرده سالن فردوس موزه سینما می‌رود.
در نشست شب‌های مستند که روز دوشنبه  ۲۲ مرداد ساعت ۱۷ برگزار می‌شود،  محمود کلاری فیلمبردار پیشکسوت و مطرح سینما و جواد طوسی منتقد پیشکسوت سینما درباره فیلم صحبت خواهند کرد.
«خانه خدا»  که صد دقیقه است نمایشی از مراحل مختلف مراسم حج از ورود زائران هر نژاد و کشور و در سنین مختلف تا انجام مناسک حج و بازگشت مسلمانان به کشورهای‌شان است این فیلم که در سال ۱۳۴۵ تولید شده از معدود مستندهای سینمای ایران است که به نمایش عمومی درآمده است.

برنامه نمایش و نشست نقد و بررسی فیلم مستند «لعبت باز» با حضور پوریا نوری، کارگردان اثر، سید احمد محیط طباطبایی، رئیس کمیته ملی موزه‌های ایران(ایکوم)، سیاوش ستاری، رئیس یونیمای ایران و استاد خیمه شب بازی، محمد بزرگ، نویسنده و منتقد سینما و فرید دغاغله تدوینگر در موزه سینمای ایران برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی موزه سینما، سید احمد محیط طباطبایی، رئیس کمیته ملی موزه‌های ایران(ایکوم) ضمن تشکر از مدیر موزه سینما برای نمایش این فیلم گفت: فیلم «لعبت باز» بیانگر فردی است که درباره یک دوره فطرت و فراموشی درباره یکی از هنرهای ملی و قدیمی این کشور یعنی خیمه شب بازی، از دانشگاه و شکل جدید آموزش هنر خارج شده و میان این موضوع و شیوه سنتی استاد- شاگردی پیوندی به وجود آورده و سعی در احیای مجدد این گونه نمایشی دارد.

وی ادامه داد: در پیشینه هنرهای نمایشی ایرانی همواره شیوه استاد- شاگردی وجود داشته است و گاهی انتقال هنر از پدر به پسر و در تمام اشکال هنری انجام می‌شده است. در شیوه قدیم آموزش، فرد باید قابلیت دریافت را برای خود به وجود می‌آرود تا در نهایت کار را از آن خود می‌کرده است. نکته مهم این است که هنرهای مختلف باید پاسخگوی نیازهای دوره معاصر نیز باشند. آقای ستاری یک مورج هستند و به ترویج هنر خود در سطح کشور و حتی نقاط دور افتاده می‌پردازد.

محمد بزرگ، نویسنده و منتقد سینما نیز گفت: در فیلم ایده‌ای یونیک مورد پرداخت قرار گرفته و این مستند دارای دو وجه است. بخشی از آن به احیای هنر خیمه شب بازی می‌پردازد و در وجه دیگر به سیاوش ستاری و زحمات او اشاره می‌شود. در  این فیلم به نکات مغفول مانده در تاریخ ایران اشاره‌هایی وجود دارد که باعث تمایز آن از سایر آثار می‌شود.

هدفم ثبت هنر فراموش شده خیمه شب بازی بود

در ادامه پوریا نوری کارگردان  اثر گفت: «لعبت باز» اولین فیلمی بود که من مقابل دوربین بردم. شخصیت سیاوش ستاری و سوژه خیمه شب بازی نیاز به تحقیق و کمک گرفتن از افراد مختلف داشت. این فیلم روندی طولانی را طی کرد و مراحل ساخت آن را از سال ۹۸ آغاز کردیم. آن زمان از ستاره اسکندری که به همراه آقای ستاری یک موزه خیمه شب بازی را اداره می‌کنند، در جریان شخصیت سیاوش ستاری قرار گرفتم.

نوری افزود: او از یک شخصیت کاریزماتیک بهره‌مند است و در مقطعی بسیار در تلویزیون فعال بوده است. برای مثال در  مقام برنامه ریز با سریال پربیننده «پس از باران» همکاری داشته است. ستاری بنا به تشخیص خود از سینما و تلویزیون کناره گیری می‌کند و به سمت حوزه مورد علاقه خود، یعنی خیمه شب بازی می‌رود. سیاوش برخلاف بسیاری از بازیگران از سینما وارد حوزه نمایش عروسکی شد.

وی افزود: از ستاره اسکندری شنیدم که ستاری قرار است یک تماشاخانه سیار در سیستان و بلوچستان راه اندازی کند. مدیر وقت منطقه آزاد چابهار، خودرویی را در اختیار او قرار می‌دهد و از این طریق شروع کار او در شهر چابهار رقم می‌خورد و در مقابل، این مدیر از سیاوش می‌خواهد تا به وسیله کار خود بذر آرزو را در دل بچه‌های چابهار قرار دهد. من ایده ساخت این فیلم را با سیاوش مطرح کردم  در ابتدا او چندان با این موضوع موافق نبود، زیرا فکر می‌کرد من نگاهی توریستی به این موضوع دارم. اما به مرور این کار شکل پیدا کرد و صورتی اجرایی به خود گرفت.

این کارگردان بیان داشت: علی شمس یکی از کارگردانان صاحب نام تئاتر کشور، نویسندگی «لعبت باز» را برعهده گرفت که جا دارد از او تشکر کنم. فیلمبرداری این اثر در شهرهای زنجان، اصفهان و سیستان و بلوچستان انجام شد و در مقطعی خودرو مربوط به اجرا تا اندازه‌ای مشهور شد که هنگام عبور از خیابان‌ها، بچه‌ها صدای عروسک‌های خیمه شب بازی را تقلید می‌کردند. ستاری خود فیلمساز بسیار خوبی است و در حین تولید این اثر با حساسیت بسیاری روند فیلمبرداری هر پلان را زیر نظر داشت. فیلمبرداری این اثر به صورت تک نفره انجام شد و بعدها دوستانی به من اضافه شدند. هدف من این بود که به نوعی بتوانم این هنر در حال فراموشی را به ثبت برسانم. افرادی نظیر سیاوش ستاری درباره ایران دغدغه‌مند هستند و من علاقه‌دارم درباره چنین افرادی فیلم بسازم.

فرید دغاغله تدوینگر «لعبت باز» نیز گفت: امروز شاهد نسخه کوتاه شده فیلم بودیم که برای نمایش‌های مختلف و ارتباط بهتر مخاطب با اثر تدوین شده است. در نسخه کامل این مستند به مراحل ساخت عروسک‌ها نیز پرداخته می‌شود و روند آموزش‌های آقای ستاری نیز در آن‌ها وجود دارد. او بخشی از وقت خود را به دعوت از چهره‌های صاحب نظر در خیمه شب بازی و گفت‌و‌گو با آن‌ها اختصاص داده بود که در نسخه دیگر فیلم به صورت کامل‌تر وجود دارد.

وی ابراز داشت: در باز بینی فیلم‌ها نکته‌ای که برای من اهمیت داشت این بود که سیاوش ستاری با غباری که زمان بر روی پدیده‌ها می‌نشاند، در حال مبارزه بود و با فراموشی ستیز می‌کرد. علی شمس نریشن بسیار خوبی را برای این اثر نوشت و توانستیم با استفاده از منابع آرشیوی، این فیلم را تکمیل کنیم. تلاش ما بر این اساس بود که مخاطب پس از مشاهده اثر بتواند اندکی درباره خیمه شب بازی صحبت کند.

رسالت من اموزش خیمه شب بازی به نسل های بعد است

سیاوش ستاری، رئیس یونیمای ایران و استاد خیمه شب بازی نیز گفت: افرادی که به سن و سال من هستند قطعا از تلوزیون ملی ایران در شب‌های چهارشنبه سوری شاهد خیمه شب بازی بوده‌اند. پس از مدت‌ها غیبت این هنر، سرانجام در سال ۷۱  جشنواره نمایش عروسکی در پارک شهر تهران برگزار شد. اما زمانی که به آنجا رسیدیم نشانه‌ای از اجرای نمایش خیمه شب بازی ندیدم. سرانجام تعدادی پیرمرد سر رسیدند و مشغول اجرا شدند. پس از آن من بسیار جذب تصاویری شدم که در اجرای نمایش شاهد آن بودم. آن افراد شیخ احمد و رضا خمسه‌ای بودند که بعدها به اساتید من تبدیل شدند.

وی ادامه داد: آن روز ذهن من درگیر این موضوع شد که اگر روزی این افراد سر بر خاک بگذارند، آیا فرزندان من می‌توانند شاهد هنرنمایی عروسک «مبارک» باشند یا خیر؟ من بسیار با مقوله یادگیری هنرهای سنتی درگیر هستم و به آن فکر می‌کنم. در نقطه‌ای که یک هنرمند هنرهای سنتی تصمیم گرفت تا ابزار هنر را از دست کودک خود جمع کند و دیگر این وسایل اسباب بازی کودک او نبودند، شروع نابودی هنرهای سنتی رقم خورد، چراکه کودکان به صورت ناخودآگاه و طی تکرار بازی با ابزار هنرهای سنتی، در حال آموختن و رسیدن به مهارت بودند.

وی بیان داشت: کشوری مانند ژاپن با هوشمندی بسیار به جای شیوه آموزش هنرهای سنتی، مدارسی را برای یادگیری ایجاد می‌کند و به همین دلیل است که هنرهای نمایشی سنتی ژاپن نظیر کابوکی و بونراکو بسیار مورد توجه توریست‌ها قرار می‌گیرد. رسالت من این بود که هنر خیمه شب بازی را به نسل بعد آموزش دهم و این موضوع را سرلوحه خود قرار دادم.

ستاری با بیان اینکه بسیاری بر این عقیده هستند که هنر خیمه شب بازی صورتی کهنه داشته و دیگر کارایی ندارد، خاطرنشان کرد: تجربه من در طول این سال‌ها نشان داده است که خیمه شب بازی به مسائلی هم چون سن و سال و… ارتباطی ندارد و حتی کودکان امروزی نیز بسیار جذب این هنر می‌شوند. خیمه شب بازی از نظر فرم ، شیوه‌ها و ابزارهای ارتباطی هنر کهنه‌ای نیست و تجربه من در ارتباط با بچه‌ها و در شهرهای مختلف این موضوع را ثابت کرده است. باید به این نکته توجه کنیم که این هنر در طول تاریخ چه فراز و فرودهایی را تجربه کرده است.

این استاد مطرح هنر خیمه شب بازی یادآور شد: خیمه شب بازی از طریق جاده ابریشم به ایران وارد شده و بر اساس روحیات ما تغییراتی در آن حاصل شده است و ویژگی‌هایی کاملا تازه و ایرانی پیدا کرده است. همچنین قصه‌های مورد استفاده در خیمه شب بازی در مقاطع گوناگون تاریخی شکلی به روز پیدا کرده‌اند. در ایران مقوله عروسک، گستردگی و کارکردهای بی‌شماری دارد و کم‌تر کشوری دارای چنین نقشی است و این موضوع باید مورد توجه قرار گیرد.

شهرزاد مبرهن استاد خیمه شب بازی و همسر سیاوش ستاری نیز گفت: این فیلم برای من و سیاوش بسیار متاثر کننده است و هر بار پس از دیدن آن به گریه می‌افتم. از پوریا نوری برای ساخت این فیلم و سیاوش ستاری برای اینکه عاشقانه به راه خود ادامه می‌دهد تشکر می‌کنم.

در این برنامه افرادی همچون : حسین ریگی کارگردان سینما، شهرزاد مبرهن استاد خیمه شب بازی، پوپک عظیم پور مدرس هنرهای نمایشی، ندا قائدی و آذر تجلی منشی صحنه برحسته سینما، امید خاکپورنیا کارگردان، یاسر برزگر کارگردان، مرجان پورغلامحسین کارگردان، علی گودرزی کارگردان، صهبا شرافتی بازیگر، آرزو تاج نیا بازیگر، امین قلی پور عکاس، سعید مسرور مجری طرح و مدیر تولید، علی عدالت دوست صدابردار حضور داشتند.