فیلمساز قزاقستانی: باید زندگی در سینما جریان داشته باشد

کارگاه « فیلمسازی مستقل» با حضور«سرگی دوورتسهووی»، کارگردان و تهیه کننده کشور قزاقستان در موزه سینمای ایران برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی موزه سینما، سرگی دوورتسهووی در معرفی خود گفت: من کار خود را با ساخت فیلم‌های مستند آغاز کردم و بعد از آن وارد سینمای داستانی شدم. در سال 2088 جایزه بخش نوعی نگاه جشنواره کن را به دست آوردم و در سال 2018 در بخش اصلی جشنواره کن حاضر بودم و فیلم من جایزه بهترین بازیگر زن این جشنواره را دریافت کرد. قصد ساخت فیلم تازه‌ای را دارم که مربوط به قرون وسطی است و یکی از کاراکترهای اصلی آن ایرانی است.

وی با بیان اینکه در فیلمسازی، شیوه کاری من با دیگران متفاوت است، ادامه داد: فیلمنامه آثارم را شخصا می‌نویسم و امور تولید و کارگردانی آن را خودم برعهده می‌گیرم. تفاوت اصلی شیوه کاری من با دیگران این است که همواره با توجه به محیط، طبیعت و ویژگی‌های بازیگران فیلمنامه را تغییر می‌دهم؛ به گونه‌ای که زمانی که فیلمبرداری به اتمام می‌رسد، هشتاد درصد فیلمنامه اولیه دچار تغییر شده است. علت این مسئله به پیشینه مستند سازی من و علاقه‌ام به ترسیم واقع‌گرایی باز می‌گردد.

دوورتسهووی افزود: در قزاقستان و روسیه تولید فیلم‌های سینمایی به دو شیوه انجام می‌شود و هر یک دارای تکنیک متفاوتی است. کاری که من انجام می‌دهم شیوه سنتی است و با تولیدات صنعتی تفاوت اساسی دارد. تلاش می‌کنم عواملی که در تولید فیلم‌های من نقش دارند به درک کاملی نسبت به آن دست پیدا کنند. در تولیدهای سینمای صنعتی، سرعت انجام کار بسیار مهم است اما در شیوه من کیفیت اهمیت بیشتری دارد و بنابراین وقت زیادی را صرف گفت‌و‌گو با عوامل می‌کنم.

وی ادامه داد: گروه کوچکی در حدود 15 نفر شامل عوامل و بازیگران تشکیل می‌دهیم که درباره کار با یکدیگر صحبت کنیم و دلیل تعداد اندک این است که هماهنگی‌ها ساده‌تر باشد.

این هنرمند بیان کرد: شیوه ای که طی آن یک فیلمنامه در زمان فیلمبرداری تغییر می‌کند، بسیار سخت و پیچیده است اما من آگاهانه این شیوه را به کار می‌گیرم. تغییر دادن فیلمنامه در لحظه بسیار سخت است اما باعث می‌شود تا زندگی بیشتری در یک فیلم جربان داشته باشد.

دوورتسهووی با بیان اینکه مشکل اصلی سینما این است که هنر و بیزینس را توامان به کار می‌گیرد، افزود:  فعالیت هنری نیاز به صرف زمان دارد اما وجوه اقتصادی سینما گاهی این اجازه را به فیلمساز نمی‌دهد. عوامل فیلم‌های من خود را برای انجام تغییرات لحظه‌ای آماده می‌کنند. پیش از آنکه ساخت یک فیلم را آغاز کنم، فیلمنامه را با دوربینی کوچک فیلمبرداری می‌کنم تا از آن یک ماکت در دسترس داشته باشم. دلیل آن این است که می‌خواهم بدانم «کلمه‌» چگونه باید به «تصویر» تبدیل شود، چراکه هر کدام از این موارد دارای انرژی‌های متفاوتی هستند.

این فیلمساز با بیان اینکه به دنبال روشی هستم که طبیعت سینما را در خود داشته باشد، بیان کرد: در تصویر چیزی وجود دارد که کلمات و نوشته‌ها نمی‌توانند آن را انتقال دهند. ساخت ماکت باید سریع و ارزان‌ قیمت باشد تا فیلمساز بتواند با استفاده از بازیگران آماتورآن را بسازد. با استفاده از ماکت، روند انتقال انرژی از ابتدا تا انتهای فیلم را درک می‌کنید و می‌توانید هر طور که می‌خواهید آن را تغییر دهید.

دوورتسهووی اقرود: هنگامی که فیلمبرداری اصلی اتفاق می‌افتد و اتفاقی طبیعی روی می‌دهد، من از آن استقبال می‌کنم و فیلمنامه را تغییر می‌دهم چرا که معتقدم باید زندگی در سینما جریان داشته باشد. برای من طبیعت صرفا یک پس زمینه نیست بلکه بر روی کل تصویر تاثیر می‌گذارد. این روند بسیار پیچیده و دشوار است چون در لحظه ممکن است همه اتفاق‌ها تغییر کند و همین مسئله، هماهنگی‌ها را دچار مشکل می‌کند. در پروژه‌های استودیویی باید همه اتفاق‌ها طبق زمان‌بندی مشخصی اتفاق بیفتد، اما در سینمای من، هیچ موردی قطعی نیست و ممکن است برای زمانی طولانی ساخت یک فیلم طول بکشد.

وی با بیان اینکه مشکل اصلی سینمای جهان این است که دیگر زمان کافی برای ساخت فیلم وجود ندارد، ادامه داد: من همیشه در حال جنگیدن هستم تا زمان بیشتری برای تولید فیلم داشته باشم. خیلی زود متوجه شدم علاقه‌ام در سینمای مستند چیست، چراکه به مدرسه سینمای مستند رفتم. چالش اصلی برای من در فیلم‌هایی که می‌سازم این است که بتوانم زندگی جاری در یک فیلم را پیدا کنم. نمی‌توان فهمید لحظه‌هایی که نیاز است به تصویر کشیده شوند چه زمان و در کجا هستند و به همین علت همواره باید صبر زیادی را در فرآیند فیلمسازی اعمال کرد. من زمانی که فیلم مستند می‌سازم با سوژه‌هایم دو هفته زمان صرف می‌کنم و زمانی که به شناخت رسیدم با دوربینی آماده منتظر می‌مانم تا فیلم ساخته شود.

دوورتسهووی درباره سینمای ایران نیز گفت: فیلم‌های ایرانی زیادی را تماشا می‌کنم چراکه احساس نزدیکی زیادی نسبت به سینماگران ایرانی دارم. دلیل علاقه من به سینمای ایران این است که فیلم‌های ایرانی موقعیت‌های  جهان شمولی را نشان می‌دهند، مانند عباس کیارستمی ، اصغر فرهادی و بسیاری دیگر از فیلمسازان. من در هر جشنواره با فیلم‌های داستانی و مستند ایرانی مواجه می‌شوم که دارای کیفیت بالایی هستند. در حال حاضر در حال انجام تحقیقات بر روی فرهنگ و تاریخ مردم ایران در دوره صفویه هستم چراکه در فیلمی که قصد ساخت آن را دارم، یکی از شخصیت‌ها ایرانی است. همواره دوستانم را دعوت می‌کنم تا مخاطب فیلم‌های ایرانی باشند، چراکه دریچه‌ای تازه به روی آن‌ها گشوده می‌شود.

دوورتسهووی در بخش پایانی صحبت‌های خود گفت: ایده‌های زیادی دارم اما هر یک نیاز به انرژی فراوانی دارند و رسیدن به آن امری زمان‌بر است. کارگردانی یعنی انرژی و یک کارگردان باید دارای نیروی بسیاری برای انجام فعالیت سینمایی باشد. من مخالف تکنولوژی‌های نوین نیستم. زمانی که سعی داریم زندگی را به تصویر بکشیم نیازی به تکنولوژی و پرده سبز وجود ندارد.