گفتگویی که موزه سینما برای زادروز «کمال تبریزی» منتشر کرد

کمال تبریزی؛ از تدوین فیلم کوتاه ابراهیم حاتمی کیا تا کارگردانی «مارمولک»

موزه سینما در ادامه انتشار سلسله نشست‌های تاریخ شفاهی خود همزمان با زادروز «کمال تبریزی» کارگردان سینما و تلویزیون بخش هایی از گفنگوی این هنرمند را منتشر کرده است که بخش هایی از آن را می خوانید.
به گزارش روابط عمومی موزه سینما، کمال با بیان اینکه متولد روز ۵ آبان ماه سال ۱۳۳۸ است، گفت: من در دوره دبیرستان در مدرسه‌ای تحصیل کردم که بعدها متوجه شدم حسن فتحی نیز در آنجا تحصیل کرده است. یادم می‌آید به دلایل مختلف تصمیم گرفتم تا به دانشگاه پلی تکنیک بروم و در رشته مهندسی راه و ساختمان تحصیل کنم.
وی با بیان اینکه در سال ۱۳۵۶ به دانشگاه رفت و پس از گذراندن سه ترم انقلاب اسلامی شد، ادامه داد: پس از انقلاب، دانشگاه به مدت دو سال تعطیل شد و من به تل فیلم رفتم و در آنجا دوره‌های مختلفی را گذراندم و دو فیلم کوتاه نیز کارگردانی کردم. در آن مقطع ابراهیم حاتمی کیا یک فیلم هشت میلیمتری به نام «کوردلان» را کارگردانی کرد و از من خواست تا تدوین آن‌ را برعهده بگیرم.
تبریزی با بیان اینکه به رشته ریاضی بسیار علاقه‌مند بوده اما فعالیت‌های عکاسی و سینمایی نیز برایش اهمیت خاصی داشته است، بیان داشت: در آن زمان تصمیم گرفتم تغییر رشته دهم و این موضوع برای مسئولین دانشگاه بسیار عجیب بود. پس از آنکه از رشته سینما فارغ التحصیل شدم، به صورت حرفه‌ای کار خود را شروع کردم.
کارگردان مجموعه «مهر مادری» با ذکر خاطره‌ای از دوران جنگ خاطرنشان کرد: اولین روز جنگ یعنی ۳۱ شهریور ماه به دو گروه تقسیم شدیم که هر گروه شامل یک فیلمبردار، یک دستیار فیلمبردار و یک صدابردار بود. صدابردار گروه ما آقای محمد مهدی حیدریان بود و من فیلمبرداری را برعهده داشتم. با دو خودرو متعلق به وزارت ارشاد، عازم جبهه‌های جنگ شدیم و از تمام مناطق درگیر جنگ فیلمبرداری کردیم. زمانی که بازگشتیم همه این فیلم‌ها را تدوین کردیم که در قالب یک مستند به نام «شهادت طلبان» عرضه شد.
این فیلمساز یادآور شد: در آن مقطع، حس و حالی انقلابی در جامعه وجود داشت و مقوله دستمزد برای ما دارای اهمیت چندانی نبود.
تبریزی در ادامه گفت: من معتقدم فیلمسازی یک فعالیت جمعی است و اگر فردی فکر کند که فیلم خود را به تنهایی می‌سازد، اشتباه بزرگی را مرتکب شده است. اگر مجموعه عوامل به خوبی مدیریت و هدایت شده و دارای انسجام کافی نیز باشند، اثر نهایی نیز تأثیرگذار خواهد بود.
وی درباره ساخت فیلم «مارمولک» بیان داشت: روزی آقای منوچهر محمدی از من دعوت کردند تا به دفتر ایشان برم. او طرح فیلمنامه سینمایی «مارمولک» را به من ارائه کرد و نظرم را جویا شد. هر دو بر این عقیده بودیم که اثر نهایی نتیجه بسیار خوبی خواهد داشت. اولین انتخاب ما برای نقش اصلی این فیلم ، پرویز پرستویی بود و زمانی که او فیلمنامه را مطالعه کردند، به آن علاقه نشان دادند.
کارگردان «طبقه حساس» درباره همکاری خود با پرویز پرستویی خاطرنشان کرد: پرویز پرستویی در چند فیلمی که با او کار کردم روی لباس خود حساسیت زیادی داشت به گونه‌ای که نسبت به تعویض آن رغبتی نشان نمی‌داد. تا زمانی که در «مارمولک» مشغول فیلمبرداری صحنه های زندان بودیم او همواره لباس مربوط به آن صحنه‌ها را بر تن داشت.
تبریزی ادامه داد: روندی که پرستویی طی می‌کند نوعی شگرد به حساب می آید که در جهت نزدیک شدن به نقش، آن را به کار می‌گیرد. به عنوان مثال، برای فیلم مارمولک او مدت‌ها به حوزه علمیه تهران در جنوب شهر رفت و آمد داشت و همنشین افراد حاضر در آنجا بود تا بتواند حال و هوا و همچنین اصطلاحات مختلف را بیاموزد. پرستویی در نهایت موارد مختلفی را آموخت و خود نیز آن‌ها را به فیلمنامه اضافه کرد. «مارمولک» در یک فضای روستایی ساخته شد و افراد محلی در آنجا چندان با بازیگران و فیلمبرداری یک اثر سینمایی آشنا نبودند. به همین دلیل شناختی از پرویز پرستویی نداشتند و زمانی که او با لباس یک روحانی در کوچه و پس کوچه‌ها رفت و آمد می‌کرد، مردم محله کاملا او را به عنوان یک روحانی پذیرفته بودند.
این فیلمساز بیان داشت: پرستویی برای اینکه خود را هر چه بیشتر در فضای نقش قرار دهد، اوقاتی را به مداحی و خواندن روضه اختصاص می‌داد تا ارائه خود را تا حد امکان قابل باور جلوه دهد. درواقع هیچگونه نمایشی در «مارمولک» دیده نمی‌شود و هر آنچه وجود دارد، محصول واقع گرایی موجود در پشت دوربین است.
این فیلمساز شناخته شده سینمای ایران در پایان بیان داشت: به فیلمسازان جوان توصیه می‌کنم که از سینما به عنوان یک وسیله کاملا جدی استفاده کنند و این هنر را به عنوان یک پل ببینند که وجود آن در جامعه باعث می‌شود همه افراد، دیدگاه‌ها و نگرش‌ها در کنار یکدیگر دیده شوند. امیدوارم فیلمسازان جوان بتوانند باعث رشد هرچه بیشتر سینمای ایران شوند.

سینمای کودک برای بروز شدن نیاز به باز اندیشی دارد/ رونمایی از کتاب «سرزمین پروانه‌ها»

مجید زین‌العابدین در مراسم اهدای مستنداتی از دو دوره اخیر جشنواره  بین المللی فیلم های کودکان و نوجوانان به موزه سینما، ضمن ارج نهادن به سال‌ها کوشش هنری فعالان این بخش گفت: ما امروز برای ثبت خاطره های ماندگار سینمای کودک در کنار هم هستیم.

به گزارش روابط‌عمومی موزه سینمای ایران، در مراسم اهدای پوسترهای امضا شده و تندیس‌های دوره‌های سی و پنجم و سی و ششم جشنواره بین المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان و همچنین رونمایی از کتاب سرزمین پروانه‌ها که صبح روز یکشنبه 29 مهرماه با حضور تعدادی از سینماگران کودک و نوجوان و مدیران بنیاد سینمایی فارابی و با اجرای مصطفی محمودی برگزار شد مجید اسماعیلی مدیرعامل موزه سینما در سخنان کوتاهی با ابراز خرسندی از این حرکت ارزشمند و ماندگار بنیاد سینمایی فارابی در حفظ و حراست از مستندات ماندگار جشنواره فیلم کودک گفت: بارها و بارها در تمامی سالیان برگزاری جشنواره کودک این پوسترها به امضای مدیران و سینماگران رسیده است اما به‌خاطر عدم نگهدای مناسب، بی توجهی و نبود نگاه موزه‌ای و تاریخی به اینگونه اسناد، مستندات اینچنینی ماندگار نشده اند.

وی تاکید کرد: به طور حتم، سال‌ها بعد این‌دست مستندات و یادگاری‌ها برای مردم و مخاطبان، بسیار دیدنی، جذاب و نوستالژیک خواهد بود.

در ادامه این مراسم مجید زین‌العابدین مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی در سخنانی با اشاره به فعالیت ماندگار دست اندرکاران سینمای کودک که باعث بروز خاطرات ماندگار برای نسل‌های مختلف شده است ، گفت: امروز برای ثبت خاطره‎‌های ماندگار سینمای کودک در کنار هم هستیم.

وی با آموزنده خواندن سینمای کودک، گفت: بعد از انقلاب برای سینمای کودک، زحمات بسیاری کشیده شد، هرچند که امروز برای بروز شدن و همراه بودن با کودکان نیاز به بازاندیشی در آن کاملا احساس می‌شود.

مدیرعامل فارابی در پایان با تاکید براینکه نزدیک‌ترین راه احیای سینمای کودک، فهم درست از بچه‌ها و علائق آنان است، یادآور شد: برای اینکه به آیندگان بگوییم چه کسانی برای سینمای کودک زحمت کشیده‌اند و در آن حضور داشتند، ذیل یک‌ کار نمادین، مستنداتی را به موزه کودک تقدیم کردیم.

در ادامه این مراسم علیرضا خمسه نیز در بخشی از مراسم با بیان اینکه ما 40 سال پیش اینجا آموزش بازیگری می‌دادیم و حضور در اینجا بسیاری از آن خاطرات را برای من زنده کرد، گفت: امروز مهم‌ترین اتفاق در موزه سینما در حال رخ دادن است، آن‌هم گردآوری مستندات حوزه سینمای کودک است که به یادگار می‌ماند.

این بازیگر با تاکید بر اینکه موزه کودک، بهترین و امن‌ترین جا برای این مستندات است، ادامه داد: انتشارات فارابی می‌تواند خاطرات سینماگران کودک و فعالان این عرصه را مکتوب کند و به چاپ برساند تا برای آیندگان ثبت شود.

اهدای پوسترهای سی‌وپنجمین و سی‌وششمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان، تابلوهای امضاء شده هنرمندان به موزه سینما و رونمایی از کتاب «سرزمین پروانه‌ها» که از سوی انتشارات فارابی گردآوری شده است، پایان بخش این مراسم بود.

در این مراسم افرادی همچون مجید اسماعیلی مدیرعامل موزه سینما، مجید زین العابدین مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی، علیرضا خمسه، آرش معیریان، رهبر قنبری، سیروس حسن‌پور، سهیل موفق ، مسعود احمدیان ، سیمون سیمونیان و حمیدرضا بشیری نیز حضور داشتند.

فاروقی به شیوه فرمالیستی مخاطب را با موضوع مواجه می‌کند

بیستمین نشست شب‌های مستند عصر روز دوشنبه ۲۳ مهر در موزه سینما برگزار شد و مستندهای «ابوالحسن صبا» و «چشمی که می شنود» ساخته احمد فاروقی قاجار به نمایش درآمد.
به گزارش روابط عمومی موزه سینما محمد تهامی نژاد پژوهشگر و مستندساز پیشکسوت پس از نمایش این مستند گفت: در بخشی از فیلم فردی که در فرودگاه صحبت می‌کند خود فاروقی‌ است که خودش نقش را بازی کرده است.
وی ادامه داد: به اعتقاد من تمام فیلم‌های فاروقی بسیار جدی هستند و خاطرم است که نخستین نوشته را در ماهنامه فیلم برای او نوشتم. در حدود سال ۱۳۴۵ احمد فاروقی در تلویزیون دست به تولید زد که مهم‌ترین آن مولفه شتاب در تولید است. این نکته قابل تامل است که فیلم مقاله «چشمی که می‌شنود» نمونه ممتاز فیلم مقاله با امکانات تولیدی تلویزیونی است.
فاروقی و مسئله گریز از روایت کلاسیک
تهامی‌نژاد با اشاره به شیوه فرمالیستی فاروقی قاجار بیان داشت: فاروقی به شیوه فرمالیستی در ابتدا مخاطب را با انجیل مواجه می‌کند. مهم‌ترین جمله‌ای که درباره محصص می‌گوید این جمله از انجیل است که خداوند انسان را آفریده که ببیند و بشنود. این نکته مهم است که بدون اصطلاح شناسی محصص این فیلم قابل فهم نیست و اگر آن اصطلاح‌ها را نشناسیم ارتباط ما با فیلم قطع می‌شود.
وی افزود: نکته‌ای که به آن اعتقاد دارد این است که متریال مهم نیست و بیان آنچه می‌خواهد بگوید مهم است که این یک نظریه فرمالیستی است و به آن معتقد بود. نکته دیگری که احمد فاروقی به آن اشاره می‌کند، گریز از روایت کلاسیک است که همین نا آشناسازی به مخاطب پیش‌داوری می‌دهد که با چیز جدیدی مواجه خواهد شد.
تهامی‌نژاد با اشاره به شباهت این فیلم به یکی از فیلم‌های اصلانی خاطرنشان کرد: این فیلم در عرض شش ساعت فیلمبرداری شده و دو سطح دارد و به نظر من به فیلم “جام حسنلو” آقای اصلانی نزدیک است.
این هنرمند درباره یکی از مشکلات فیلم‌های دهه‌های گذشته گفت: یکی از نکات فیلم در دهه شصت مشکل سینک بودن است. شما شاید بدانید که در دهه سی هیچ فیلم سینکی در ایران وجود ندارد. درست است که در عصر ناطق بودیم ولی فیلم‌های ما در دوره صامت به سر می‌بردند. دقیقا خاطرم است که آقای عباس گنجوی با چه زحمتی فیلم ناصر تقوایی را فریم به فریم درمی‌آورد تا صدا سینک شود.
میرعلیرضا میرعلینقلی موسیقیدان و پژوهشگر موسیقی نیز در بخش دیگر این نشست گفت: این فیلم برای نسل من قابل شناسایی نیست اما یک سند مهم از چیزی است که درباره استاد صبا ساخته شده است. استاد محمدقلی سیار درباره او فیلمی ساختند که محل فیلمبرداری خانه ایشان بوده است. فیلم مرحوم سیار مربوط به سال ۱۳۳۰ است و چند ثانیه از فیلم که استاد صبا درحال یاد دادن طرز صحیح گرفتن ویولن هستند در یک نسخه از این فیلم هم بود.
وی افزود: متاسفانه هر بار فیلم استاد صبا فاروقی را می‌بینم، کوتاه و کوتاه می‌شود و دلیل آن را نمی‌دانم. مدتی پیش یک راش ۱۱ دقیقه‌ای در یک قوطی آهنی در زباله‌دانی پیدا کردم که در حال ترمیم و انتشار آن هستیم. آن فیلم بیشتر از ۱۱ دقیقه است ولی در فیلمخانه هم ادامه و کامل آن را نیافتم. فیلم آقای فاروقی مربوط به ۱۱ سال بعد از فوت استاد صبا است. داشتن راش های فاروقی یک آرزوست و اگر بتوانم آن‌ها را پیدا کنم قطعا در میان آن‌ها تصاویری خواهد بود که برای ما عاشقان تحقیق در موسیقی بسیار ارزشمند است.
این پژوهشگر موسیقی بیان داشت: ساختمان موزه استاد صبا در ظهیرالاسلام بخش کوچکی از منزل زنده یاد کمال السلطنه در طرح تعریض خیابان از بین رفته است و هیچ عکسی از نمای بیرونی آن وجود ندارد.
میرعلینقلی درباره حضور چهره‌های مختلف در این فیلم گفت: بسیاری از افرادی که فهرست آن‌ها بلند است در این فیلم حضور دارند که وجودشان از نظر هنری بسیار مغتنم است. اما نکته‌ای که بخواهم عرض کنم این است که اساسا حضور آقای بهارلو که از شاگردان استاد هم نبودند بسیار چشم‌نواز است از آن جهت که بعد از فوت استاد وظیفه گردآوری و چاپ چند جلد از آموزش‌های استاد برعهده ایشان افتاد.
وی ادامه داد دو تکه از فیلم برای من بسیار دل‌انگیز بود. اول اینکه تنها فیلم باقیمانده از حسین ناصحی است. مردی که سیگار بر لب درباره صبا صحبت می‌کند و دیگری استاد تئوری مهدی برکشلی است که این توضیحاتی که ارائه می‌دهند یکی از مهم ترین اسناد موجود فواصل و پرده های موسیقی است که موجود است. یک نام آشنایی هم در تیتراژ دیدم که آن آقای ابراهیم دیانی است که یک کتاب هم به اسم هیچکاک و آقا باجی نوشته که در همان روزها هم بسیار مورد استقبال قرار گرفت.

میرعلیرضا میرعلینقلی بیان کرد: محلی که سه‌تار زده می‌شود هم کلاس آقای بهارلو است. قدیمی ترین کلاس آموزشی که هنوز هم در حال فعالیت است و بعد از حدود این همه سال آن لوکیشن پابرجا مانده است.
محمود اسحاقی یکی از عوامل فیلم ابوالحسن صبا نیز گفت: آقای نصیری فیلمبردار این فیلم بسیار مرد آدم حسابی بودند و متاسفانه صندلی‌نشین شدند و از ایران رفتند.
احمد فاروقی قاجار؛ نمونه یک هنرمند ماندگار در تاریخ
تهامی‌نژاد گفت: نام چندنفر از دوستان در تیتراژ هست که از فارغ‌التحصیلان تلویزیون آن زمان هستند و خود آقای اسحاقی از بنیان‌گذاران تلویزیون هستند. محمود نصیری فیلمبردار این فیلم در سبک کاری‌شان حالتی گزارش‌گونه دارند. آقای نصیری فیلمبردار ورزشی بودند. آقای اسحاقی شما درباره سابقه آقای نصیری چیزی یادتان است؟ آقای نصیری متاسفانه در دوره‌ای کار کردند که مطبوعات هم چیزی درباره فیلمبرداران مستند و فیلم‌های ورزشی نمی‌نوشتند.
اسحاقی در ادامه بیان کرد: آقای نصیری تحصیل‌کرده آلمان بودند. به نظر من فاروقی قاجار آدم دیوانه‌ای بود اما قطعا یک هنرمند بود که تاکنون ماندگار شده است.
تهامی‌نژاد تصریح کرد: آقای فاروقی یک ماسکی داشت و برای انتقاد از سیستمی که در آن زندگی می‌کرد آن ماسک را می‌زد. او یک شخصیت دو تابعیتی داشت و با ذهنیت تربیت شده اروپا به ایران آمده بود. فاروقی قاجار در کارهایش به فیلم گزارشی توجه دارد. تلویزیون در ابتدای کارش تئوری داشت که آن تغذیه آنتن بود یعنی کار باید سریع تولید و پخش می‌شد. در زمان‌های بعد این امکان فراهم شد که هنرمندان در تلویزیون کارهای هنری بسازند. مثلا در فیلم استاد ابوالحسن صبا تهیه‌کننده دختر مرحوم صبا است و بچه‌هایی که در این فیلم‌ همکاری کردند همه فارغ‌التحصیلان تلویزیون هستند.
تهامی‌نژاد در ادامه یادداشتی را خواند که بخش‌هایی از آن بدین شرح است: احمد فاروقی سال ۴۷ فیلم استاد صبا را برای تلویزیون ساخت و محمود نصیری فیلمبرداری این کار را برعهده داشت. این کار زیبایی‌شناسی یک اثر تلویزیونی را دارد که باید سریعا تولید و به پخش تلویزیونی می‌رسید. او گاهی در فیلم‌هایش از زوم‌بک زیاد استفاده می‌کند. فیلم استاد صبا پرتره‌ای در غیاب یک شخصیت چندوجهی است که افراد دیگر وجوهی از شخصیت استاد را بیان و قطعاتی از او را اجرا می‌کنند. گرچه در این اثر شتاب در تولید بسیار بالا است اما گاهی فی‌البداهگی به خوبی در آن دیده می‌شود.
وی ادامه داد: اطلاعات فیلم دارای چهار سرفصل است؛ ابتدا اطلاعات زندگینامه‌ای که با عکس و گفتار متن همراه است، دوم زمینه کاری استاد، سوپ درباره تحقیق و پژوهش کار و بخش چهارم درباره آینده موسیقی است. فیلم با تصویری از قبرستان ضهیرالدوله به پایان می‌رسد.
آثار فاروقی باید با رویکرد تحلیل‌محور ارائه شوند
تهامی‌نژاد بیان داشت: یکی از دوستان من در اصفهان کتابی را درباره استاد احمد فاروقی قاجار جمع‌آوری می‌کند که امیدوارم به زودی منتشر شود. این نوع فیلم‌ها باید به صورت تحلیلی و نمایشی ارائه شوند. یعنی کسی که فیلم را نقد می‌کند باید مانند نقادان آن را روی هر سکانس بررسی کند.
وی درباره فیلم فاروقی قاجار که جایزه کن دریافت کرد، خاطرنشان کرد: فیلم طلوع جدی سال ۴۲ ساخته شده است و سال ۴۳ نمایش داده شده است. سال ۴۳ آن در جشنواره فیلم کن نمایش داده شد و در آن سال ها جشنواره کن ۳ جایزه اصلی داشت و یکی از جوایز آن به فیلم کوتاه تعلق می‌گرفت. آن جایزه به فیلم طلوع جدی داده شد.
در این نشست محمد تهامی نژاد، ارد زند، ارد عطارپور، مرتضی شاملی، محمد شکیبانیا، فخرالدین سیدی، کیوان کیانی و محمود اسحاقی حضور داشتند.

 

سومین جشن مهر سینمای ایران در ایستگاه پایانی

اختتامیه سومین جشن مهر سینمای ایران با بزرگداشت استاد علی نصیریان و استاد جلال معیریان در موزه سینما برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی سومین جشن مهر سینمای ایران، این رویداد با حضور جمعی از اهالی سینما شامگاه شنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۳ در موزه سینما برگزار شد.
رائد فریدزاده رئیس سازمان سینمایی در این مراسم اظهار کرد: خوش اقبالم در نخستین روز کاری در خدمتگزاری به خانواده سینما در این مراسم سخن بگویم. خوشا به حال نسل ما که استاد نصیریان را دید.
وی افزود: کلمه موزه مکانی برای تامل و درنگ است و گام نهادن در موزه سینما موجب می‌شود به عظمت فرهنگ ایران زمین ببالیم. امروز صحبت از وفاق و دوستی و مودت است و وفاق یعنی داشتن حس و مسئولیت مشترک برای اینکه در مسیر اعتلای این فرهنگ گام برداریم. من مستدعی همه هستم تا برای فرهنگ ایران یاری‌ام برسانند و امیدوارم هر روز شاهد اعتلای سینمای ایران باشیم.

تقدیر از ۶۰۲ هنرمند
قادر آشنا دبیر سومین جشن مهر سینمای ایران در این مراسم اظهار کرد: در این جلسه، هنرمندان، مدیران و بزرگانی از تبار هنر حضور دارند که از همه سپاس‌گزارم و مفتخریم در خدمت این عزیزان هستیم.
وی ادامه داد: به تجربه، در استان‌ها ارتباطی بین ادارات کل و سینماگران وجود نداشت و مجوز ساخت فیلم در تهران صادر می‌شد و تنها انجمن سینمای جوانان ایران فضای ارتباط اهالی هنر و مدیران بود. از این‌رو به فکر تجلیل هنرمندان استانی افتادیم تا ارتباط بین مدیران و هنرمندان به وجود آید.
دبیر سومین جشن مهر سینمای ایران تاکید کرد: در نخستین دوره این جشن از هنرمندان ۲۱ استان و سال پیش از هنرمندان ۳۱ استان تقدیر کردیم و در این دوره در مجموع ۷۰ نفر پیشکسوت،  ۵۵ ایثارگر هنرمند، ۳۲ هنرمند برگزیده، ۵۰ فیلمنامه‌نویس، ۵۲ فیلمبردار، ۴۹ تدوینگر، ۵۷ بازیگر، ۴۲ تهیه‌کننده، ۱۸ پویانمایی، ۳۲ پژوهشگر، ۲۳ آموزشگاه آزاد سینمایی، ۱۷ سینمادار و در مجموع ۶۰۲ نفر از هنرمندان سراسر کشور تجلیل شدند.
آشنا تصریح کرد: معمولا به برخی اقشار در سینما کمتر توجه می‌شد و هیچوقت سینماداران یا آموزشگاه‌داران دیده نمی‌شدند؛ به لطف جشن مهر سینمای ایران از آنان تقدیر شد.
وی گفت: نکته مهم این است که جشن مهر سینمای ایران به نوعی عید نوروز سینمای ایران و محل عشق ورزیدن و متعلق به جامعه سینما است.
دبیر جشن مهر سینمای ایران یادآور شد: کارکرد نوروز دور ریختن دلخوری‌ها در خانواده بوده و این مهم یکی از کارکردهای مهر سینمای ایران است؛ این جشن می‌گوید چو ایران نباشد تن من مباد.
آشنا عنوان کرد: در ایام برگزاری جشن مهر سینمای ایران به خیلی استان‌ها رفتم و خوشحالم با مهر سینما موضوع سینما در استان‌ها جدی تلقی می‌شود. استان‌های همدان، مرکزی و آذربایجان شرقی به بهانه این جشن در یک هفته درگیر سینما بوده و افتخار می‌کنم خادم این مجموعه هستم. خوشحالم با مهر سینمای ایران دور یکدیگر جمع شدیم.

بزرگداشت جلال معیریان
در ادامه اختتامیه سومین جشن مهر سینمای ایران، بزرگداشت استاد جلال معیریان، چهره پرداز پیشکسوت با پخش یک کلیپ برگزار شد.
معیریان در این بخش اظهار کرد: برای همه آرزوی سعادت دارم؛ امیدوارم شاد باشید. افتخار دارم در خدمت هنرجویان انجام وظیفه می‌کنم و برای همه آرزوی سلامتی دارم.

بزرگداشت علی نصیریان
در ادامه این بخش بزرگداشت علی نصیریان برگزار شد.
علی نصیریان با تبریک مهر سینمای ایران به همه همکارانش اظهار کرد: این‌روز یک روز مهر و محبت و زندگی است. این تشویق و تقدیر بجا و خوب است اما برای نسل‌های بعدی ما. اگر من جانی کندم برای خودم بوده زیرا هنر عزت بخش است و اولین کسی که از خلق و خلاقیت و آفرینندگی خود لذت می‌برد، هنرمند است.
وی ادامه داد: هیچ نشئه‌ای بهتر و زنده‌تر و انسانی‌تر از نشئه کارِ خود، سراغ ندارم. این سینما به سادگی به اینجا نرسیده و نسل قبل از ابراهیم گلستان‌ها به فیلمفارسی معروف بودند که بد و بیراه شنیدند که بجا نیست. زمانه ایجاب می‌کرد سینما آنگونه فعالیت کند.
این بازیگر سینما و تئاتر توضیح داد: ما تئاتر لاله‌زار را قبول نداشتیم، از دهه ۳۰ خودمان دست به کار شدیم. درباره کارگردانی و نویسندگی کتابی نداشتیم و فقط یک هنرستان هنرپیشگی، بازیگری یاد می‌داد.
نصیریان یادآور شد: از اواسط دهه ۴۰ کتاب‌های ترجمه شده و فرنگ برگشته‌ها اطلاعات آوردند و مسیر راه افتاد.
وی با اظهار تاسف از فقدان داریوش مهرجویی، کارگردان سینمای ایران گفت: حیف شد مهرجویی از دست رفت؛ او می‌توانست باز کار کند. من سینما را از مهرجویی یادگرفتم. هنوز هم وقتی فیلم گاو را می‌بینم، یک اثر اورجینال است.

برخی فیلم آقای هالو را دست کم می‌گیرند؛ درحالی که این فیلم فردی را ثبت می‌کند که متفاوت است، عجب عجب گفتن‌های این شخصیت همان اعجاب بر کائنات است. یعنی انسان هیچ نمی‌داند و معلومات ما در برابر مجهولات بسیار اندک است.
این بازیگر سینما گفت: این جشن را مبارک می‌دانم و از قادر آشنا تشکر می‌کنم.

هوشنگ توکلی، علیرضا خمسه، پوران درخشنده، داریوش مؤدبیان، احمدی(مشاور وزیر فرهنگ)، حبیب ایل‌بیگی، محسن علی اکبری، حسن رضایی، محمد ساربان، مجید قناد، محمود پاک‌نیت، وحید موسائیان، فرزاد مؤتمن، جلیل اکبری صحت، جمال شورجه، عباس رافعی، یونس شکرخواه، حسین ریگی، ژرژ پطروسی، جهانگیر الماسی، همایون و… از جمله حاضران در این مراسم بودند.

هنرمندان برگزیده استان‌ها در سومین جشن مهر سینمای ایران بدین شرح معرفی شدند:
سید محمدحسین علمدار (خراسان رضوی)، مهدی زمان‌پور کیاسری (مازندران)، حامد حیدری ذاکر (کرمانشاه)، حسن نجفی (آذربایجان شرقی)، فرزانه قبادی (سمنان)، زانیار لطفی (کردستان)، امید میرزایی (کرمان)، محمود نظرعلیان (زنجان)، رضا دانش‌پژوه (کهگیلویه و بویراحمد)، وحید موسائیان (لرستان)، فاطمه احمدی (مرکزی)، کریم فائقیان (بوشهر)، خیرالله تقیانی‌پور (البرز)، علیرضا دهقان (یزد)، غلامرضا عزیزی (آذربایجان غربی)، بهزاد وزیری (خوزستان)، محسن شیرزایی (سیستان و بلوچستان)، احسان عمیدیان (خراسان جنوبی)، محمود پاک‌نیت (فارس)، علیرضا استادی (تهران)، مژده صابری (هرمزگان)، امید پوراتابک (خراسان شمالی)، علی (بهزاد) رسول‌زاده (گیلان)، هدایت پیرنیا (کرمان جنوب)، شهرام ابراهیمی (چهارمحال و بختیاری)، مسعود امامی (گلستان)، بابک رضاپورجمور (همدان)، اتابک پورنادری (اردبیل)، علی ثقفی (قم)، عطاءالله مجابی (قزوین)، روح‌الله اکبری (ایلام)، احمد بازماندگان قشمی (قشم).

در بخش کارگردانان موفق فیلم اول سینمایی، تندیس و لوح تقدیر اهدا شد به:
۱.خیرالله تقیانی‌پور، کارگردان فیلم سینمایی قلب رقه از استان البرز
۲. بابک خواجه پاشا، کارگردان فیلم سینمایی آبی روشن از ارومیه
۳. قربانعلی طاهر‌فر، کارگردان فیلم سینمایی آپاراتچی از ارومیه
۴. محمدعلی عسگری، کارگردان فیلم سینمایی آسمان غرب از تهران
۵. مرتضی علیزاده، کارگردان فیلم سینمایی بی‌بدن از مشهد
۶. سید علی موسوی‌نژاد، کارگردان فیلم سینمایی پویانمایی ایلیا جستجوی قهرمان از خراسان رضوی.

همچنین در بخش دیگری از اختتامیه سومین جشن مهر سینمای ایران از فعالان برگزیده حوزه زیرساخت و تولید فیلم با اهدای لوح و تندیس تقدیر شد. اسامی برگزیدگان این بخش به شرح زیر است:
۱. عبدالصمد علمی‌زاده، فعال در حوزه زیرساخت سینمایی از تهران
۲. محمدعلی عباس‌زادگان، فعال در حوزه توسعه سالن سینما از مشهد
۳. مرتضی شایسته، تهیه‌کننده فعال در حوزه تولید فیلم سینمایی از تهران
۴. عبدالرضا تقدسی بهاری، مدیر فعال در حوزه تولید فیلم پویانمایی از تهران
۵. رامتین مرادی بالِف، مستندساز برگزیده از بوشهر
۶. صادق جوادی، انیماتور برگزیده از تهران
۷. سید جعفر موسوی، مسئول برگزیده دفتر انجمن سینمای جوان از زنجان
۸. علی سرگزی، مدیر کل برگزیده فرهنگ و ارشاد اسلامی از سیستان و بلوچستان
۹. سیدمحمدحسین بلاغی، مدیر کل برگزیده فرهنگ و ارشاد اسلامی از آذربایجان شرقی
۱۰. محمد حسین‌زاده عیش‌آبادی، مدیر کل برگزیده فرهنگ و ارشاد اسلامی از خراسان رضوی.

«رائد فریدزاده» رئیس سازمان سینمایی شد

مراسم تکریم و معارفه رؤسای جدید و قدیم سازمان سینمایی برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی موزه سینما به نقل از مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مراسم تکریم و معارفه رؤسای جدید و قدیم سازمان سینمایی امروز شنبه (۲۱ مهر) با حضور سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمدمهدی احمدی مشاور عالی وزیر فرهنگ و مدیرکل حوزه وزارتی و مدیران سازمان سینمایی برگزار شد.

در این مراسم از زحمات محمد خزاعی تقدیر و رائد فریدزاده به عنوان رئیس جدید سازمان سینمایی معرفی شد.

فریدزاده متولد سال ۱۳۵۷ و دانش آموخته رشته ادبیات تطبیقی و فلسفه در دانشگاه های تهران، وین و برلین است که پس از اخذ دکتری در رشته ادبیات و فلسفه از دانشگاه فرای برلین و همکاری پژوهشی با مؤسسه تحقیقاتی مطالعات آسیایی آن دانشگاه، به عنوان عضو هیأت علمی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی به تدریس و پژوهش مشغول است.

وی از سال ۱۳۹۷ به عنوان دبیر شورای عالی بین الملل سازمان امور سینمایی و معاون بین الملل بنیاد سینمایی فارابی به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیوست.

عضویت در کارگروه تخصصی سینمای فرهنگستان هنر، شورای فرهنگی کمیته ملی المپیک، شورای سیاستگذاری جشنواره جهانی فیلم، کارگروه تخصصی اقتصاد و فرهنگ اتاق بازرگانی،‌ شورای پژوهشی و شورای نشر دانشگاه شهید بهشتی، همچنین همکاری با جشنواره بین‌المللی فیلم فجر و جشنواره بین‌المللی کودک و نوجوان به عنوان مدیر بین الملل، از دیگر سوابق اجرایی رئیس جدید سازمان سینمایی است.

فریدزاده به عنوان داور با جشنواره‌های بین‌المللی زردآلوی طلایی ارمنستان، زیرو پلاس، پرسکوف روسیه، Smile هند، سینما حقیقت و …همکاری کرده است.

وی آثار مختلفی در قالب کتاب و مقاله به زبان فارسی، انگلیسی و آلمانی درباره فلسفه، ادبیات، هنر و سینما تالیف و در داخل و خارج از ایران ارائه یا منتشر کرده است.

در نشست مستند «دبستان پارسی» مطرح شد؛ «دبستان پارسی» سرنوشت تلخ تغییر و توسعه در جهان است

همزمان با هفته ملی کودک مستند «دبستان پارسی» ساخته حسن نقاشی چهارشنبه‌ ۱۸ مرداد ماه در موزه سینما نمایش داده می شود.
به گزارش روابط عمومی موزه سینمل، محمدرضا مهراندیش منتقد سینما در ابتدای این نشست گفت: این فیلم یک اثر شاخص، برجسته و مهم است. درباره حسن نقاشی باید بگویم که ایشان از نسل جدید مستندسازان ما و بسیار فرد پرکاری هستند که جوایز متعددی از جشنواره‌های داخلی و خارجی دریافت کردند و مستند «دبستان پارسی» نیز از جشنواره سینماحقیقت جوایز مهمی دریافت کرد.
وی افزود: این مستند سرنوشت تلخ تغییر و توسعه در جهان را روایت می‌کند که همواره با همین بداخلاقی‌ها مواجه بوده است. این مساله نه تنها در ایران بلکه در جهان وجود داشته است. به طور مثال، میرزا حسن رشدیه در تبریز شرایط بسیار سخت‌تری از مستر خدابخش در یزد داشت.
این منتقد ادامه داد: این مستند ماجرای یک شخصیت خوب به نام مستر (استاد) خدابخش است. ایشان به دلیل اینکه زرتشتیان در ایران تحت فشار بودند به هند دعوت می‌شوند. پس از آن به ایران می‌آیند و برای کمک به زرتشتیان در دوره قاجار دبستان پارسی را راه‌اندازی می‌کنند. یکی از مشخصه های مستند دبستان پارسی این است که دیالوگ‌های شاهکاری دارد .
وی خاطرنشان کرد: سکانس پایانی این فیلم با امید تمام می‌شود و می‌گوید که روزی ایران ترقی می‌کند، غم می‌رود، خنده می‌آید.
مهراندیش بیان کرد: احمد ضابطی جهرمی در دانشگاه سینما به ما درس مستند می‌دادند و همواره از یک فیلمساز روسی نام می‌بردند. تئوری او این بود که چشم دوربین خیلی بهتر از چشم طبیعی می‌تواند حقایق را ببیند و به ما یادآوری کند. ما هم شاید بارها ماجرای مستر خدابخش را شنیده ایم اما این مستند چنین روایتی را در خاطر ما ماندگار کرد.
وی درباره دستاوردهای زیبایی‌شناختی این مستند گفت: خوشبختانه فیلم‌های آقای نقاشی بسیار متکی بر پژوهش است و یکی از ویژگی‌های آثار او همین پژوهش‌محور بودن است. همچنین مفاهیم و مضامین فکری، دستاوردهای مردم‌شناسی و میراث فرهنگی، نورافکنی بر نقطه‌های تاریک تاریخ، موسیقی، استفاده از گفتار متن و… ازجمله دستاوردهای این اثر هستند. فیلم‌های آقای نقاشی به نوعی جنبه استنادی و پژوهشی دارند و ما می‌توانیم مانند یک کتاب مرجع به آن‌ها رجوع کنیم.
حسن‌زاده در ادامه این نشست نیز بیان کرد: داستان این فیلم را می‌توان از دو جهت بررسی کرد؛ در ابتدا ما متافرم مدرسه را می توانیم در قالب خود ایران بررسی کنیم. گویا این ایران است که در کالبد مدرسه درحال تکاپو برای توسعه است. نکته دیگر اینکه ما در این مستند صرفا داستان شکل‌گیری مدارس در ایران را نمی‌بینیم بلکه داستان مشروطه و مدنیت ایرانی را مشاهده می‌کنیم.
وی ادامه داد: جالب اینکه مشروطیت دوره قاجار بسیار وطن‌گرا است. همین امروز افغانستان را مشاهده کنید که دختران در آنجا از تحصیل ممنوع هستند. در این اثر همچنین ما داستان مهاجرت و روابط ایران و هنر را هم مشاهده می‌کنیم.
این منتقد گفت: برای من جالب بود که ما در این فیلم کلاژ عکس داشتیم و مصاحبه های کوتاه در کنار آن قرار می‌گرفتند همچنین نریشن به عکس‌ها جان می‌داد. این عکس‌ها ابتدا حالتی رازآلود دارند و به تدریج اطلاعاتی در اختیار ما قرار می‌دهند تا تاریح ایران را مرور کنیم.
وی افزود: تمپوی اثر خیلی سریع نبود اما عمیق بود یعنی حرکت جریان فیلم و داستان بسیار مناسب بود و آقای نقاشی تکنیک‌های جالبی را به کار بردند‌. همچنین‌ نمادهایی در فیلم وجود داشت مانند کلاغ که به نوعی نماد پیک مرگ است.
حسن‌زاده تاکید کرد: برای من بحث فرایند شکل‌گیری نهادهای مدرن در این فیلم مهم است که نهادهای سنتی آن‌ها را به چشم یک رغیب می‌بینند. ما در مشروطه با دموکراتیزه شدن علم مواجه بودیم و باید این مساله را بپذیریم که مشروطه تاریخ درخشان ایران است که بخشی از دستاوردهای آن تاکنون ادامه دارد.
جمشید ورزا یکی از مصاحبه‌شونده‌های مستند «دبستان پارسی» نیز گفت: این جریان از فیلم «شاه جهان» شروع شد. من و آقای نقاشی دوست مشترکی داریم که این دوست مشترک به ایشان جریان کتاب تاریخی من را گفته بود. ما می‌دانستیم که مستر خدابخش چه کسی بود و به عقیده من فیلم بسیار در معرفی این شخصیت موثر بوده است. او نخستین کسی است که معتقد بود باید با بچه‌ها صحبت کرد و آن‌ها را تعلیم داد.
احمد محیط طباطبایی رئیس ایکوم نیز بیان داشت: بخشی از جامعه زرتشتی در آن دوره در کنار مشروطه‌خواهان بودند. در آن زمان جامعه زرتشتی در مجلس نمایندگانی داشتند درحالی که جامعه کلیمی‌ها و ارامنه نماینده‌ای نداشتند. در زمان قاجار مدرسه دارالفنون و چند مدرسه دیگر تنها در اختیار طبقه ای خاص بودند اما این مشروطیت بود که تحول بزرگی ایجاد کرد و حق تحصیل را برای مردم در قانون به رسمیت شناخت.

  

دیدار خاطره سازان دیروز با کودکان امروز در موزه سینما

سه نفر از  خاطره سازان سالهای نه چندان دور سینما و تلویزیون به دیدار کودکان امروز  به موزه سینما می آیند.
به گزارش روابط عمومی موزه سینما، همزمان با هفته کودک و نوجوان گیتی خامنه و الهه رضایی از مجریان شناخته شده برنامه کودک همراه با رضا فیاضی بازیگر شناخته شده فیلم های کودکان و نوجوانان مهمان موزه سینما می شوند.
در این برنامه که روز سه شنبه ۱۷ مهر ساعت ۱۰ صبح در اتاق کودک موزه سینما برگزار می شود  خاطره سازان دیروز از نزدیک با کودکان امروز و همچنین تماشاگران برنامه هایشان در روزگاران نه چندان دور، دیدار و گفتگو می کنند‌.
از دیگر برنامه های موزه سینما می توان به شاهنامه خوانی و حافظ خوانی توسط کودکان در عصر روز سه شنبه ۱۷ مهرماه ساعت  ۱۶:۳۰ در محوطه باز اشاره کرد. در این برنامه همچنین از یک کتاب کودک نیز رونمایی خواهد شد.
حضور در این مراسم برای علاقمندان  آزاد و رایگان است.

 

جشن مهر کودک در موزه سینما

همزمان با هفته ملی کودک موزه سینمای ایران میزبان کودکان و نوجوانان می شود.
به گزارش روابط عمومی موزه سینما، مجموعه فرهنگی تاریخی موزه سینما در روز سه شنبه ۱۷ مهرماه ساعت ۱۶:۳۰ در محوطه باز جشن مهر کودک را همراه با اجرای شاهنامه‌خوانی و حافظ خوانی به سرپرستی بهاره جهاندوست برگزار خواهد کرد.
از دیگر برنامه‌های موزه سینما تصویرگری کودکان به سرپرستی رها هوشیار نیز می‌باشد.
در این برنامه همچنین از کتاب ۱۰ جلدی « کار عجیب کنان» نوشته دکتر حمید عبدالهیان که درباره کودک است نیز  ونمایی خواهد شد.
حضور در این برنامه برای علاقمندان آزاد و رایگان است.

 

 

روایت «ابراهیم حقیقی» از طراحی سیمرغ جشنواره فیلم فجر

موزه سینما در ادامه انتشار سلسله برنامه‌های تاریخ شفاهی خود بخش هایی از گفتگوی « ابراهیم حقیقی» طراح گرافیک، عکاس و کارگردان هنری را منتشر کرده است که در زیر می‌خوانید.
به گزارش روابط عمومی موزه سینما، ابراهیم حقیقی درباره طراحی سیمرغ جشنواره فیلم فجر گفت: در طراحی سیمرغ جشنواره فیلم فجر تلاش کردم تا نشانه خارج از ساختار روال همیشگی هندسی رایج باشد. بیشترین نشانه‌های ما به دلیل تربیت بصری و آموزش دانشکده‌ها، دارای ساختارهای هندسی هستند و من به همین دلیل و به عمد از این شیوه فاصله گرفتم تا طرح، تداعی‌گر نگارگری ما باشد.

وی با بیان اینکه پوستر جشنواره‌های اول تا سوم فیلم فجر را طراحی کرده است، بیان داشت: یادم می آید نشان آن دایره‌ای بود که از فریم فیلم ساخته شده بود. بعدها تصمیم گرفته شد که جشنواره فیلم فجر دارای نشان خاصی باشد تا مانند جشنواره‌های بین‌المللی دیگر، به وسیله آن در جهان شناخته شود. به همین دلیل با آقایان شجاع نوری، تقی پور، دادگو و… جلساتی را برگزار کردیم تا درباره نشان یک جشنواره ایرانی به جمع بندی برسیم و طراحی سیمرغ از طریق این جلسات شکل گرفت.

حقیقی درباره چالش‌های پیش روی خود در طراحی سیمرغ بلورین گفت: من باید کتاب‌های تصویری زیادی را رصد می‌کردم و به همین دلیل به کتابخانه دانشگاه تهران و کتابخانه مجلس رفتم و آثار تصویری و مکتوب مختلفی را از نظر گذراندم و اسکیس و اشکال متفاوتی از آن‌ها برمی‌داشتم. ضمن اینکه سیمرغ در مواردی همچون کاشی‌کاری، نگارگری، قالی، تذهیب و هنر منبت ایرانی استفاده شده است. من در این مدت یاداشت‌هایی برمی‌داشتم تا به شکلی دست پیدا کنم و با استیلیزه کردن شکل نهایی را پیدا کنم.

وی خاطرنشان کرد: پیش از اینکه به طرح نهایی برسیم، تغییرات زیادی را اعمال کردیم. یکی از تغییراتی که به خاطر دارم تغییر شکل بال‌ها بود که به شکل شروع به پرواز طراحی شده بود. پس از چند دوره تصمیم گرفته شد که تندیس آن تحت عنوان سیمرغ بلورین ساخته شود.

حقیقی با بیان اینکه ابتدا قرار بود همچون جوایز رایج در همه جشنواره‌ها، تندیس به صورت حجمی و از برنز ساخته شود، افزود: طی جلسات مختلف به طرح بلورین این تندیس رسیدم. من هم از همان ابتدا اعتقاد داشتم که این تندیس باید به صورت بلورین طراحی شود. سیمرغ یک مرغ یا حجم نیست، بلکه یک مفهوم در ادبیات و عرفان و نشانه تعالی و نور است و به همین دلیل هیچ چیز به جز بلور نمی‌توانست نشانگر آن باشد.

وی ادامه داد: شیشه‌گری‌های مختلفی را مرور کردیم تا در نهایت به شیشه تخت دو سانتی‌متری رسیدم. اولین ساخت ما این‌گونه بود که سیمرغ از درون یک سنگ سیاه خارج شود. حوالی جاده قم سنگ را پیدا کردم اما در اولین سال که این سیمرغ به یک بازیگر کهن‌سال تحویل داده شد، برای او سنگین بود. سال بعد سنگ را تعویض کردیم و آن را به برنز توخالی تغییر دادم و پس از مدت‌ها آن را به صورت یکپارچه درآوردیم.

حقیقی در پاسخ به سوال مسعود نجفی مبنی بر اینکه فکر می کرد سیمرغ جشنواره فیلم فجر اهمیت پیدا کند؟ بیان داشت: در تمام این سی و چند سال همیشه درگیر سیمرغ بوده‌ام و پیش‌بینی نمی‌کردم که این تندیس چنین جایگاهی پیدا کند اما همیشه نسبت به آن دارای حساسیت بودم. اکنون و پس از اینکه ساخت سیمرغ به سازنده ایرانی واگذار شده است، فکر می‌کنم کار من تمام شده است.

خانواده‌ها مقابل آسیب‌های رسانه بی‌دفاع هستند/ لزوم توجه به نظام فکری کودک/ پراکنده کار نکنیم

در آستانه هفته کودک و نوجوان نشست اینترنت بهتر برای کودکان (کوداپیا) در موزه سینما برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی موزه سینما، مجید اسماعیلی مدیرعامل موزه سینما با بیان اینکه کودک با موزه ارتباط زیادی دارد زیرا مخاطب اول موزه‌ها کودکان هستند، گفت:  از ابتدای حضورم در موزه سینما نگران این موضوع بودم که خانواده‌های ایرانی در برابر رسانه بسیار بی‌دفاع هستند. در  بسیاری از کشورهای دنیا قوانین و برنامه‌ها در راستای حمایت از خانواده است و تلاش می‌کنند که سدی در برابر امواج رسانه و تخریب‌های وسیع آن ایجاد کنند.

وی افزود: ما در زمانه ای به سر می‌بریم که مرجع یادگیری نسبت به ۶۰-۷۰ سال پیش تغییر کرده است به طور مثال، یادگیری از مادربزرگ و پدربزرگ، معلم، طبیعت تغییر کرده است و این آموزه‌ها جایشان را به رسانه و اینترنت داده‌اند.

اسماعیلی با اشاره به اینکه ما چگونه باید مقابل آسیب رسانه‌ها بایستیم، گفت: اساسا نگاه سطحی‌نگر و ساده‌انگارانه به موضوع رسانه و دیگر موضوعات متاثر از فضای اینترنت بدترین آفت است و ما نباید در سطح حرکت کنیم. این موضوع به صدها جلسه نیاز دارد تا ما به آسیب‌شناسی درستی برسیم.

وی ادامه داد:  در زمانه ای که ما در آن به سر می‌بریم به نظر می‌رسد ورود مستقیم به موضوعات ، اشتباه بزرگی است. اگر ما درباره هرچیزی نگرانی داریم باید مسائل پیرامون و پیش از آن را بررسی کنیم. به طور مثال، اگر نگران تلویزیون هستیم‌ باید بررسی کنیم که آن خانواده پیش‌تر چطور زندگی کرده است و تلویزیون در آن خانواده چه جایگاهی دارد. خود خانواده به چه میزان از تلویزیون استفاده می‌کند، میزان ارجاع خانواده به تلویزیون چقدر است و…

اسماعیلی ادامه داد: ما باید مطالبمان را به یک‌ فضای کاملا جدید و از پیش تعیین شده تبدیل کنیم تا به نتیجه‌ای که می‌خواهیم‌، برسیم. این مساله به این‌ معنی نیست که ما باید رسانه را کنار بگذاریم اتفاقا اگر بخواهیم‌ کار جدی انجام‌ دهیم‌ یک بخشی از کار ما تولید محتوا در رسانه است به همین دلیل باید با مسئولان رسانه‌ها ارتباط برقرار کنیم.

مدیرعامل موزه سینما خاطرنشان کرد: کودکان در حال حاضر ساعات زیادی از روز در فضای رسانه، اینترنت و بازی‌های موبایل، رها و بدون نظارت و کنترل والدین ساعت‌ها درحال استفاده از تلفن همراه هستند و این بی‌توجهی والدین برای کودکان مشکلات جسمی و روانی به دنبال دارد.

وی در پایان بیان داشت: در هیچ‌ دوره ای از تاریخ بشر اطلاعات تا این حد ارزان و در دسترس نبوده است.‌ برای استفاده از این اطلاعات باید برنامه‌ریزی کنیم زیرا بچه‌های ما روزانه درگیر حجم زیادی از اطلاعاتی می‌شوند که در معیشت و زندگی آن‌ها تاثیر مثبتی ندارد.

کوداپیا احیا گر گفتمان اینترنت بهتر برای کودکان

سجاد اسم حسینی دبیر جشنواره و سلسله نشست‌های کوداپیا در بخش دیگری از این نشست، گفت: سال‌هاست با این‌ چالش مواجه هستیم و خانواده‌ها و بچه‌ها برای استفاده درست از اینترنت دچار مشکل هستند. بعضی از بچه‌ها ساعت‌های زیادی را در اینترنت و پلتفرم‌های مختلف سپری می‌کنند و از مهارت‌های زندگی عقب مانده‌اند. از طرفی محتوایی در اینترنت وجود دارد که مناسب بچه‌ها نیست. در واقع ما در ایران در زمینه نظارت بر اینترنت و محتوایی که در اختیار کودکان قرار دارد، عقب هستیم درحالیکه کشورهای دیگری سال‌هاست که روی این موضوعات کار کرده‌ و قانون‌گذاری کردند. به طور مثال، در برخی کشورها کودکان زیر ۱۳ سال و در برخی کودکان زیر ۱۷ سال، نمی‌توانند در پلتفرم اینستاگرام عضو شوند زیرا به این نتیجه رسیدند که این محیط برای بچه‌ها مناسب نیست و کودکان باید در پلتفرم‌های مخصوص خودشان باشند. این حساسیت تا جایی است که اگر والدین نسبت به این موضوع بی‌توجه باشند صلب حضانت خواهند شد. چرا که این قانون ناظر به حق کودکان در استفاده از اینترنت است و استفاده از پلتفرمی که مناسب کودکان نیست موجب مشکلات و مسائل بسیاری در کودکان می‌شود.

وی ادامه داد: در کشور ما نیز قانون صیانت از کودکان در فضای مجازی تصویب شده است اما نیاز به اجرایی سازی و به موازات آن نیاز به فرهنگ سازی دارد و بخش عمده این فرهنگ سازی وظیفه فعالان رسانه‌ای و چهره های محبوب حوزه کودک و خانواده است.

وی ادامه داد: همچنین بومینو ( اینترنت حفاطت شده) به عنوان یک خدمت، اینترنتی مناسب کودکان عرضه می‌کند. با بومینو خانواده‌ها میتوانند فعالیت‌های کودکان خود را در دنیای اینترنت، مدیریت کنند تا بچه‌ها به محتوای مناسب سن خودشان دسترسی داشته باشند و والدین با امنیت بیشتر گوشی را در اختیار کودک بگذارند.

حسینی بیان داشت: در حال حاضر در کنار قانون‌گذاری از جانب دولت و حاکمیت، فرهنگ‌سازی توسط فعالان حوزه کودک و نوجوان و همچنین ارائه محتوا، خدمات و محصولات حوزه کودک و نوجوان در بستر اینترنت بسیار مهم است. جشنواره ملی و سلسله نشست‌های کوداپیا را تعریف کرده‌ایم تا تمامی ذی نفعان حوزه کودک و نوجوان کشور در راستای ارائه اینترنت بهتر به کودک نقش خود را ایفا کنند.

وی ادامه داد: نشست حاضر نیز با محوریت تهیه کنندگان و تولید کنندگان محتوای حوزه کودک و نوجوان برگزار شده است و به موازات این نشست، جلسات دیگری نیز با دیگر بخش‌های اکوسیستم فعالان حوزه کودک و نوجوان کشور برگزار خواهد شد زیرا به جهت اهمیت حوزه رسانه، این نشست ادامه خواهد داشت و افراد حاضر در این جلسه، اعضای شورای سیاستگذاری کوداپیا در بخش تهیه کنندگان و تولید کنندگان محتوا خواهند بود.

اسم‌حسینی در ادامه درباره قوانین کشورهای مختلف در حوزه نظارت بر اینترنت و تجربه‌ای که پیرامون فرهنگ سازی برای این مفهوم داشته اند به همراه محتوایی که در اختیار کودکان و نوجوانان قرار می‌گیرد آماری را ارائه کرد.

لزوم فعالیت های جهت دار در حوزه کودک

گیتی خامنه مجری پیشکسوت رادیو و تلویزیون در ادامه این نشست گفت: تعداد زیادی از ما در این حوزه فعالیت داریم اما این فعالیت ها پراکنده است. یکی از معضلات این است که با هم‌ همراه نمی‌شویم و فعالیت‌های ما جهت‌دار نیست درحالیکه همه کسانی که به بچه‌ها و آینده اهمیت می‌دهند به این موضوع و آسیب ‌هایی که در پیش دارد علاقه دارند و این‌ مساله را جدی می‌گیرند. به طور مثال در رادیو، تلویزیون و نهادهای مختلف برنامه‌هایی مخصوص بچه‌ها برگزار می‌شود اما این برنامه‌ها اطلاع‌رسانی نمی‌شود و خانواده‌ها از این مساله اطلاعی ندارند.

وی ادامه داد: پلتفرم‌ها اکنون صرفا به منافع خودشان توجه می‌کنند و برنامه‌های کودکی که اکنون حتی در سازمان صداوسیما ساخته می‌شود از نظر کارشناسان بهره نمی‌برند.

کودک سالاری در جامعه امروز موجب شده است که والدین بدون توجه به تاثیراتی که استفاده نامناسب از رسانه و اینترنت به دنبال دارد صرفا برای رضایت فرزندان خود، تمام ابزارها را در اختیار آنان قرار دهند. در این راستا باید به والدین آگاهی داد.

آشنایی والدین با رسانه و قوانین 

الهه رضایی مجری پیشکسوت رادیو و تلویزیون نیز با بیان اینکه مشکل عمده این است که به صورت پراکنده کار می‌کنیم، گفت: ما به عنوان افراد بزرگسال اطلاعات زیادی از دنیا و کاری که در مقابل فرزندانشان انجام می‌دهند، نداریم و در ابتدا باید والدین را نسبت به رسانه و قوانین آن در دنیا آشنا کنیم. وظیفه بزرگ‌ ما این است که به افراد بالغی که می‌خواهند فرزند داشته باشند یادآوری کنیم که بزرگ کردن فرزند قوانینی دارد و باید با فرزندشان تعامل داشته باشند.

وی ادامه داد: در این حوزه باید تبلیغات گسترده‌ای انجام شود و قطعا متخصصان اجتماعی و روانشناسان می‌توانند در این حوزه بسیار موثر باشند.

فرزندان را در فضای مجازی رها نکنیم

سارا روستاپور با اشاره به اینکه باید در سطوح بالاتر دولتی برای فعالیت در حوزه رسانه و محتوای کودک برنامه‌‌ریزی کرد، گفت: ای کاش از هیات دولت هم‌ کسی در این جمع حضور داشت و درباره رفع فيلترينگ با آن‌ها صحبت می‌کردیم. زیرا اکنون در گوشی همه افراد فیلترشکن وجود دارد و این مساله بسیار خطرناک است.‌

وی ادامه داد: در دهه ۶۰ در تلویزیون سریال‌های زیادی برای کودکان ساخته شد اما اکنون صداوسیما عملا بودجه خود را برای سریال‌هایی گذاشته است که هیچ خروجی زیادی ندارند. ما امروزه حتی فیلم‌ سینمایی که مناسب کودکان باشد نداریم و صرفا فیلم‌های سرگرم‌کننده می‌سازند به همین دلیل بچه‌های ما جذب شبکه‌های ماهواره‌ای می‌شوند. ازطرفی والدین ما نیز آموزش ندیده‌اند و کاملا فرزندانشان را در فضای مجازی رها کرده‌اند.

ضرورت استفاده از محتوای مناسب برای کودکان

رضا فیاضی بازیگر پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون نیز با بیان اینکه برای عملیاتی شدن ایده‌ها نیاز به کار عملیاتی داریم گفت: به طور مثال، ما موسسه‌ای به نام‌ موسسه هنرمندان پیشکسوت داریم که افراد متخصصی در حوزه‌های مختلف در آنجا حضور دارند و باید در این حوزه از این افراد باتجربه کمک بگیریم. این موسسه می‌تواند به این جمع و این حرکتی که شکل گرفته کمک کند تا مسئولان در بخش‌های مختلف، نسبت به رسانه کودک تعهدات خود را به سرانجام برسانند.

وی ادامه داد: آنچه مسلم است ما در ساخت آثار کودک تخصص داریم اما باید محتوای این آثار نیز مناسب کودکان و نوجوانان باشد. چندسال پیش انیمیشنی را در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ديدم که بسیار خوش‌ساخت بود اما‌ محتوای مناسبی برای کودکان نداشت و سرشار از خشونت بود. همانجا با خودم گفتم که این تخصص در کجا باید استفاده شود.

به طور مثال، خود من سال‌ها در حوزه کودک نوشته‌ام و کار ساخته‌ام و به نظرم الان می توانم تجربیاتم را در حوزه کودک و نوجوان عرضه کنم و در اختیار فعالان این حوزه قرار دهم.

ضرورت استمرار این رویکرد

وحید نیکخواه کارگردان و تهیه‌کننده پیشکسوت سینما نیز گفت: ابتدا باید بدانیم که درباره چه چیزی صحبت می‌کنیم. سال‌ها پیش مقام معظم رهبری فرمودند که ما با شبیه‌خون فرهنگی مواجه هستیم درنتیجه فعالیتی که انجام می‌دهیم‌ نیز باید مناسب یک سونامی و تهاجم فرهنگی باشد و باید توجه داشته باشیم که ما به صورت انفرادی نمی‌توانیم مقابل این سونامی بایستیم. ازطرفی تعدد نهادها باعث شده است که وظیفه را بر گردن دیگری بیاندازند درنتیجه نیاز داریم که به یک نهادی در حوزه کودک مسئولیت مستقیم داده شود و دیگر نهادها زیرنظر آن مجموعه فعالیت کنند. وی ادامه داد: این نشست را ادامه دهید زیرا با استمرار  آن به نتیجه خواهیم رسید و البته اگر تمام سعی خود را کرده باشیم و به نتیجه نرسیم خواهیم گفت که به وظیفه خود عمل کردیم. بنده نیز اعلام می کنم که در ادامه این جریان حضور خواهم داشت.

خانواده اولین جایی است که کودک در آن آموزش می‌بیند

نادر سلیمانی بازیگر سینما و تلویزیون نیز در این ادامه نشست با بیان اینکه اگر می خواهیم برای کودکان کار مثبتی انجام بدهیم ابتدا باید کودک را بشناسیم، بیان داشت: کودک یعنی اینکه من به عنوان فرد ۵۸ ساله هنوز به دنبال رویای کودکی‌ام هستم. در زمان بچگی عاشق خلبانی بودم و الان هم آموزش خلبانی می‌بینم. ما بزرگسالان دور این‌ میز جمع شده‌ایم و یک کودک در میان ما نیست که بگوید چه دغدغه‌ها و چالش‌هایی دارد. سوال این است که کدام یک از برنامه‌ها و پلتفرم‌های ما به درستی تفکر و رویای کودکان را به تصویر کشیده‌اند؟ ما پیش‌تر بدون دریافت پول در حوزه کودک کار می‌کردیم اما اکنون کسی حاضر به انجام این کار نیست.

وی ادامه داد: همه کسانی که امروز در این جمع حاضر هستیم می‌توانیم با دستمزد بسیار کم کار کنیم اما کسی نیست که ما را دورهم‌ جمع کند و همان بودجه اندک را هم به این گروه اختصاص دهد. اولین جایی که کودک در آن آموزش می‌بیند خانواده است، درنتیجه اگر ارتباط کودکان با پدر و مادر درست شود مطمئنا بسیاری از معضلات ما حل می‌شود.

بودجه کافی برای تولید محتوا در حوزه کودک وجود ندارد

فاطمه امینی مجری برنامه تلویزیون نیز گفت: من از ۲۰ سالگی کنار بچه‌ها بوده‌ام و مشکلات آن‌ها را می‌شناسم. به نظرم موضوع آگاهی و آموزش والدین بسیار مهم است و همراه سعی می کنم در برنامه‌هایی که اجرا می کنم به روش‌های مختلف والدین و کودکان را آگاه کنم، باید دقت داشته باشیم که علیرغم آنکه حوزه کودک در صحبت ها بسیار مهم است بودجه‌ای برای تولید محتوا و برنامه های کودک اختصاص داده نمی شود. به عنوان مثال شبکه کودک با بودجه بسیار کمی در حال تولید محتوای حوزه کودک است.

کودکان قهرمان و اسطوره ندارند

معصومه نصیری دبیرکل باشگاه سواد رسانه‌ای یونسکو نیز بیان داشت: زمانی که برای کودک‌ کار می‌کنیم باید این مساله را درنظر بگیریم که نظام ‌مسائل کودک بسیار متفاوت است. زمانی که شما براساس نظام مسائل بزرگسال برای کودک تولید برنامه می‌کنید، مسلما آن برنامه تاثیرگذار نیست. شما باید ذهن کودکان را در موضوعاتی مانند هویت ملی و… درگیر کنید. بچه‌های ما اکنون با فقدان قهرمان و اسطوره مواجه هستند زیرا ما قهرمانان ملی و مذهبی‌مان را کنار گذاشته‌ایم و کاراکتری خلق کرده‌ایم که بیشتر بچه‌ها را سردرگم‌ می‌کند.‌ در پایان بگویم که اگر وضعیت حال حاضر را واقع‌بینانه نگاه نکنیم درگیر تکرار می‌شویم و هیچ نتیجه‌ای حاصل نمی‌شود.

در این نشست مجید اسماعیلی مدیرعامل موزه سینما، سجاد اسم‌ حسینی، نادر سلیمانی، رضا فیاضی، وحید نیکخواه آزاد، گیتی خامنه، الهه رضایی، معصومه نصیری، سارا روستاپور (خاله سارا)، فاطمه امینی (خاله گلی)، فرید ملک محمدی، محمد روشنی، مسعود عجمی تهیه کننده سینما و تلویزیون، سید میثم هاشم‌زاده، میثم تربتی تهیه کننده سینما و تلویزیون، مصطفی حائری تهیه‌کننده شبکه بازی، ناصر عالمی تهیه‌کننده ببین و بدون، مصطفی حیدر زاده ، فاطمه آرام جان و زینب یعقوبی حضور داشتند.