«مردمان باد» سرشار از هنر، دانش و هویت است/ هویت تاریخی ما مدیون عشایر است برنامه نمایش و نشست بررسی مستند «مردمان باد» به کارگردانی آنتونی هوارث و دیوید کاف در سالن فردوس موزه سینما برگزار شد. به گزارش روابط عمومی موزه سینما، در ابتدای این برنامه دکتر احمدی کارشناس امور عشایر گفت: من فردی از طایفه بابادی هستم و فرآیند کوچ را تجربه کرده‌ و در میان عشایر رشد یافته‌ام. امروز شاهد یک فیلم بسیار زیبا بودیم که سرشار از هنر، دانش و هویت است. مسائلی که متاسفانه به سبب تغییر و تحولات سیاسی، اجتماعی و تاریخی جلوه‌ای کم‌رنگ پیدا کرده است و به تدریج در حال فراموشی است. وی ادامه داد: جامعه عشایری دارای تاریخی ویژه در کشور هستند و هویت و گذشته ما مدیون عشایر است، چراکه عشایر همواره قوه نظامی کشور بوده‌اند و در حقیقت حافظان مرزهای هویتی، فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاسی کشور به شمار می‌رفتند. عموما حکومت‌ها بدون وجود عشایر امکان شکل‌گیری پیدا نمی‌کردند. تا پیش از حکومت پهلوی این عشایر بودند که در تعیین هر حکومت نقش داشتند. احمدی افزود: امروزه طوایف مختلف کرد، لر، عرب و… در مرزهای مختلف شرقی پراکنده هستند که نشان می‌دهد همواره حکومت‌ها به دلیل استفاده از ظرفیت نظامی عشایر آن‌ها را کوچ می‌دادند تا در مقابل دشمن ایستادگی کنند. وی خاطر نشان کرد: آداب و سنن ایران را عشایر حفظ کرده‌اند و امروزه هر نمادی که در اطراف خود می‌بینیم همگی مربوط به غرب است. آنچه که تحت عنوان فرهنگ، آداب و هویت ایرانی وجود دارد، در میان عشایر قابل ملاحظه است. در این فیلم عظمت کوچ عشایر نشان داده نشد و متاسفانه هرچه به دوران کنونی نزدیک شدیم، آن ابهت و جاذبه بصری موجود در کوچ‌ کم‌رنگ شده است. احمدی بیان داشت: در این سال‌ها به لحاظ فرهنگی و اجتماعی تغییرات قابل ملاحظه‌ای اتفاق افتاده است و این مسئله مربوط به همه کشورها می‌شود و شاخص‌های زندگی در حال دگرگونی است. البته موضوع سواد که از شاخص‌های توسعه اجتماعی به شمار می‌رود در میان عشایر، بهبود قابل توجهی پیدا کرده است. درگذشته خان، کلانتر و کدخدا همراه ایل بود و هیچ رفتار ناشایستی از این افراد دیده نمی‌شد و آن‌ها همواره در پی مصلحت اندیشی بودند. احمدی بیان داشت: متاسفانه از چند دهه پیش تاکنون ساختار مدیریتی ایلات دستخوش تغییر شده و ساختار مناسب دیگری نیز ظهور پیدا نکرده است. طوایف دارای ساختار خاصی بودند و برای مثال آداب و رسوم مشخصی وجود داشت اما متاسفانه امروزه دیگر آن مفهوم در میان عشایر تقریبا وجود خارجی ندارد. احمدی با بیان اینکه امروزه دیگر انسجام مستقل عشایر کم‌تر از گذشته وجود دارد، افزود: بسیاری از ایل‌راه‌هایی که عشایر از آن‌ها عبور می‌کردند به سبب ایجاد جاده‌ها و شهرها از میان رفته‌اند. جامعه عشایری سرشار از دانش بومی بودند و از دانسته‌هایی سود می‌بردند که طی هزاران سال حمع‌آوری شده بود اما به تدریج در حال فراموشی است. وی ابراز داشت: امروزه بسیاری از کشورها میلیاردها دلار هزینه می‌کنند تا بلکه نشانه‌هایی از گذشته خود را بازآفرینی کنند و حتی به دروغ نیز سندسازی‌هایی را صورت می‌دهند. در حالی که ما متاسفانه به گذشته درخشان خود توجهی نمی‌کنیم. نقش سیاسی و اجتماعی عشایر نسبت به گذشته صورتی کم‌رنگ پیدا کرده است در حالی که آن‌ها در حوزه اقتصاد همچنان فعال هستند و بیست و پنج درصد گوشت قرمز مورد نیاز در کشور توسط عشایر به تولید می‌رسد و آن‌ها در مواردی نظیر غیورمندی و دفاع از مرزها نیز جلوه‌ای درخشان دارند. احمدی در ادامه گفت: امروزه سطح سواد در مناطق عشایری رشد قابل توجهی داشته است به صورتی که تا سقف ۹۲ درصد عشایر تحصیلات خود در مقطع ابتدایی را به انجام رسانده‌اند. در ادامه رضا رستمی بابادی فرزند جعفر قلی خان که در فیلم به نمایش درآمده حضور داشت بیان داشت؛ آقای احمدی زحمات بسیار زیادی برای حمایت از عشایر متحمل شده‌اند. امیدوارم کارشناسی دقیق و کارآمدی صورت بگیرد تا وضعیت عشایر بهبود پیدا کند. من تحصیلات ابتدایی خود را در مدارس عشایری گذراندم و تا پنجم ابتدایی کوچ‌رو بودم و همچنان نیز خانواده ما در کوهرنگ حضور دارند. امروزه هر فردی از تهران بخواهد عازم شمال کشور شود، تنها سه مسیر پیش روی خود دارد، و مسیر حرکت عشایر نیز به همین صورت بوده است. همچنین باید اشاره کرد که عوامل فیلمبرداری این فیلم حدودا چهل روز همراه با ایل در سفر و کوچ بودند. وی ادامه داد: نسخه‌ای که امروز از فیلم به نمایش درآمد بسیار کامل بود و آنچه از طریق اینترنت قابل مشاهده است، نسخه‌ای در حدود چهل و پنج دقیقه است و موارد بسیاری در آن مغفول مانده است. گروه فیلمبرداری این اثر دارای همه نوع امکاناتی بودند و برخی از افراد ایل نیز در اختیار آن‌ها قرار داشتند و پدرم هر شب برنامه‌ای را برای این گروه درنظر می‌گرفت و به آن‌ها اعلام می‌کرد. رستمی بابادی با بیان اینکه در ضعف قوای عشایر دو مسئله حائز اهمیت است، ادامه داد: اولین نکته کمبود بارش باران و کم‌رونق شدن مراتع و علف‌زارها و دیگری عدم حمایت اقتصادی از عشایر است. گفتنی است فخرالدین سیدی مستندساز پیشکسوت مدیریت این جلسه را برعهده داشت. در این نشست افرادی همچون ارد عطارپور، سعید رشتیان، کیوان کیانی،حمیدرضا احمدی لاری،فخرالدین سیدی،محمدعلی حسین نژاد، مرتضی شاملی و …. حضور داشتند.

ادامه مطلب

مستند ” مردمان باد”  توسط موزه سینما نمایش داده می‌شود.
به گزارش روابط عمومی موزه سینما، در ادامه نمایش‌های ویژه فیلم‌های مستند در موزه سینما تحت عنوان «شب‌های مستند» با مشارکت انجمن صنفی تهیه کنندگان سینمای مستند، فیلم‌ «مردمان باد» بر روی پرده سالن فردوس موزه سینما می‌رود.
در بیست و چهارمین نشست شب‌های مستند که روز دوشنبه ۲۶ آذر ساعت ۱۷ برگزار می‌شود،  ارد عطارپور مستندساز مطرح ، ابراهیم موسوی نژاد کارشناس مطالعات امور عشایر و فخرالدین سیدی مستندساز پیشکسوت درباره فیلم صحبت خواهند کرد.
مستند «مردمان باد» نامزد بهترین فیلم مستند جایزه آکادمی اسکار و گلدن گلوب؛ به شکل خیره‌کننده‌ و نفس‌گیری بیننده را به پرتگاه‌های خطرناک زرد‌کوه و آب‌های یخی رودخانه‌های خروشان آن می‌برد و یکی از شگفت‌انگیزترین مهاجرت‌های روی زمین را به تصویر می‌کشد.
این مستند در سال ۱۹۷۶ با تصاویر واقعی و زنده (بدون حضور بازیگر) ثبت شده؛ و همزمان با دوره‌ای است که جعفرقلی‌خان رستمی، کلانتر طایفه بابادی بود.
ورود برای عموم علاقمندان سینمای مستند آزاد است.

مراسم زادروز زنده‌یاد «داریوش مهرجویی» با حضور هنرمندان در موزه سینما برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی موزه سینما، در بخش نخست این مراسم دومین پادکست رادیو موزه سینما به صورت حضوری و زنده توسط مژگان اصغری و رضا آفتابی اجرا شد. در بخش‌های مختلف و متنوع این پادکست تصویری، فرازهایی از زندگی شخصی و حرفه‌ای مرحوم داریوش مهرجویی در حوزه هنر، ادبیات و فلسفه مورد اشاره قرار گرفت.

پس از آن مهرداد غفارزاده نویسنده و فیلمساز با علیرضا زرین دست فیلمبردار پیشکسوت سینمای ایران درباره تجربه همکاری و همچنین ویژگی‌های سینمای داریوش مهرجویی به گفت‌و‌گو نشست.

مهرداد غفارزاده گفت: در این بخش در خدمت علیرضا زرین‌دست فیلمبردار با سابقه و مطرح سینمای ایران هستیم، شخصیتی که در تاریخ سینمای ایران برای همیشه ماندگار خواهد بود.

باید گفت تولید فیلم‌های خوب و شاهکار بخشی از ذات برخی فیلمسازان نظیر زنده یاد مهرجویی و عیاری به شمار می‌رود.

در ادامه علیرضا زرین دست فیلمبردار شناخته شده سینمای ایران درباره مهرجویی گفت: داریوش مهرجویی دارای نگاهی بسیار گسترده بود و این موضوع تنها محدود به یک زاویه نبود، چراکه او ابعاد مختلف زندگی را رصد کرده و آن را در آثار خود منعکس می‌کرد. به خاطر دارم زمانی که او فیلمنامه «پری» را در اختیار من قرار داد، نکاتی را در آن کشف کردم و به مهرجویی اعلام کردم که این نکات می‌تواند به شکل برجسته‌تری وارد جهان فیلم شود. او با این ایده موافقت کرد و به من گفت برای انجام ایده‌های مطرح شده نیاز دارد تا در حدود پانزده روز آغاز فیلمبرداری «پری» با تاخیر همراه شود.

وی افزود: زمانی که این فیلم ساخته شد، نسبت به آنچه در فیلمنامه وجود داشت با اثر بهتری مواجه شدیم. در فیلمسازی روند به این صورت است که در ابتدا باید یک فیلم را هدایت کرد و در ادامه شرایط به گونه‌ای تغییر می‌کند که فیلم هدایت شما را برعهده می‌گیرد.

زرین دست با بیان اینکه «پری» دارای یک ساختار دشوار و به خصوص بود، خاطرنشان کرد: در این فیلم دختر قصه از دنیای ساده خود خارج می‌شد تا به نقطه‌ای دست پیدا کند که برای او در حکم نوعی عروج درونی بود و دست یافتن به این عروج کار ساده‌ای نبود.

قرار بود در اجاره نشین‌ها و هامون همکاری کنم

در ادامه زرین دست با بیان اینکه «پری» اولین تجربه همکاری مشترک من و داریوش مهرجویی بود، ادامه داد: مهرجویی دارای نگاه اندیشمندانه‌ای نسبت به آینده بود. او در به کارگیری نکات خاص و ظرافت‌های ویژه از جمله اساتید این حوزه بود. مهرجویی دارای ویژگی‌هایی بود که می‌توان او را از جمله مردان کلاسیک و باستانی سینمای ایران دانست. اگر ما به آثار باستانی خود افتخار می‌کنیم باید بدانیم که این موارد تنها شامل بناهای تاریخی نمی‌شود، بلکه افرادی همچون مهرجویی را نیز باید معادل و همسنگ تخت جمشید بدانیم. او ادبیات فوق‌العاده‌ای را به زبان تصویری و ساده وارد سینمای ایران کرد و به همین دلیل آثار او می‌تواند با طیف‌های مختلفی از مردم ارتباط برقرار کند.

زرین دست با بیان اینکه برای رسیدن به چنینی ایده‌هایی به یک ذهن خاص و پویا نیاز است، ادامه داد: مهرجویی فردی بسیار منحصر به فرد بود، او از موسیقی، نقاشی و اصل زندگی شناخت بسیار خوبی داشت و از آنچه که در اطراف او بود حداکثر استفاده را می‌برد. مهرجویی با نگاه خاص خود موارد ساده‌ای را تشخیص می‌داد که هر یک از ما ممکن است به سادگی از آن‌ها عبور کنیم.

وی با بیان اینکه مهرجویی بسیار اهل مطالعه، تحقیق و پژوهش بود، گفت: زمانی که مهرجویی وارد ایران شد من از جمله اولین نفراتی بودم که از او استقبال کردم.

من از دوستان نزدیک مرحوم مهرجویی محسوب می‌شدم و قرار داد فیلم‌های «هامون» و «اجاره نشین‌ها» را امضا کرده بودم. اما متاسفانه در آن زمان بنیاد سینمایی فارابی وسایل فیلمبرداری را در اختیار من قرار نداد. این مسائل منجر شد تا آقای محمود کلاری و تورج منصوری که هر یک از فیلمبرداران برجسته سینمای ایران هستند فرصت همکاری با مهرجویی را به دست بیاورند.

مهرجویی سهم عمده‌ای در بخش‌های مختلف تاریخ سینمای ایران دارد

زرین دست بیان داشت: آنچه از مهرجویی باقی می‌ماند میراث درخشانی است که او از خود باقی گذاشته است. البته نباید در مسیر حرفه‌ای مهرجویی سهم دکتر غلامحسین ساعدی را نادیده بگیریم. در بسیار از آثار او، نوشته‌های درخشان ساعدی نقشی برجسته دارد و مهرجویی توانست از این پتانسیل به خوبی استفاده کند و نتیجه آن به تولید آثار ماندگار و درخشانی منجر شد. مهرجویی سهم عمده‌ای در بخش‌های مختلف تاریخ سینمای ایران دارد، از جمله موجی که پس از آثار مهرجویی در سینمای ایران به راه افتاد.

این فیلمبردار ادامه داد: مهرجویی فردی رویین تن به شمار می‌رفت و با سختی‌های مسیر تولید مقابله می‌کرد. او کم و بیش درباره هر موضوعی مطلع بود و بی‌جهت اظهار نظر نمی‌کرد.

زرین دست با بیان اینکه مهرجویی فردی بذله‌گو بود و فضایی جذاب در پشت صحنه کارهای او جریان داشت، افزود : یکی از دلایلی که فیلمسازان مطرح، پرکار نیستند این است که آن‌ها نمی‌خواهند اثر ضعیفی را تولید کنند. همانطور که می دانید ساخت یک فیلم خوب بسیار کار سخت و دشواری بوده و عملی فرسایشی به شمار می‌رود.

سه فیلم از ۱۰ فیلم برتر تاریخ سینمای ایران متعلق به مهرجویی است

در ادامه نظام‌الدین کیایی، صدابردار مطرح سینمای ایران درباره زنده‌یاد مهرجویی گفت: از حضور تعداد زیادی از مشتقان داریوش مهرجویی در این برنامه خوشحالم هستم زیرا اساسا سینما به واسطه تماشاگر است که شکل می‌گیرد. سه فیلم از ۱۰ فیلم برتر تاریخ سینمای ایران متعلق به داریوش مهرجویی است.  زمانی که منتقدین از میان ۱۰ فیلم برتر سینمای ایران ۳ اثر را متعلق به داریوش مهرجویی می‌دانند یعنی اتفاق بسیار بزرگی صورت گرفته است. او بسیار مرد بزرگ و دوست داشتنی بود. من در سه فیلم آخر مهرجویی به غیر از «لامینور» همراه او بودم و با او زندگی کردم.

وی ادامه داد: مهرجویی و وحیده محمدی‌فر دارای دختری نوجوان به اسم مونا هستند. این دختر اولین فردی بود که پس از جنایت صورت گرفته وارد منزل شد و شاهد این اتفاق تلخ بود. در سومین شبی که داریوش مهرجویی را از دست داده بودیم یک مراسم بزرگداشت از فعالیت‌های او در خانه سینما برگزار شد. گله من از سینماگران این است که در آن شب بزرگان سینما همگی به مونا تسلیت گفته و به او اعلام کردند که افراد و بزرگان حاضر در سینما، برای او همچون پدر و مادر خواهند بود. گله من این است که از آن شب تاکنون حتی یک نفر از این افراد یا مونا تماس نگرفته تا متوجه احوال و روحیات او شوند.

این صدابردار باسابقه بیان داشت: زمانی که من در ایران حضور نداشتم دوستان نزدیک مهرجویی به من پیام دادند و گفتند او قرار است یکی از متفاوت‌ترین کارهای خود را به پشتوانه شش دهه فعالیت حرفه‌ای مقابل دوربین ببرد. اگر آن حادثه هولناک اتفاق نمی‌افتاد چه بسا از او به جای سه فیلم، شاهد چهار اثر درمیان ۱۰ اثر موفق سینمای ایران بودیم.

قرار بود در فیلم «نارنجی پوش» مهرجویی بازی کنم

در ادامه عباس یاری کارشناس و منتقد سینما درباره داریوش مهرجویی گفت: قرار بود که من در فیلم «نارنجی پوش» مهرجویی بازی کنم. اثری که بسیاری از منتقدان نسبت به آن بی‌توجه بودند در حالی که من فکر می‌کنم یکی از بهترین آثار آقای مهرجویی به شمار می‌رود. این فیلم به ما یادآور می‌شود که چه بلایی بر سر طبیعت کشور می‌آوریم. او نقش یک استاد دانشگاه را در این فیلم برای من نوشته بود اما من در طول چهل و دو سالی که در ماهنامه‌های «فیلم» و «فیلم امروز» کار کردم با خودم عهد بسته بودم که فعالیت مطبوعاتی را با کار سینمایی تلفیق نکنم و به خود اجازه ندهم تا وارد حریم سینما شوم زیرا کار مطبوعاتی در ایران معمولا نردبانی برای ورود به سایر حوزه‌ها به شمار می‌رود.

وی ادامه داد: من میزان ارادت خود را به داریوش مهرجویی توضیح دادم اما از او عذرخواهی کردم و گفتم علاقه‌ای به بازیگری ندارم. مهرجویی گفت که من نقش استاد دانشگاه را برای تو نوشته‌ام و زمانی که من ایفای نقش در «نارنجی پوش» را قبول نکردم او این نقش را از فیلمنامه حذف کرد. او فردی بسیار توانمند بود و به انتخاب‌های خود احترام می‌گذاشت.

یاری افزود: یکی از کارهایی که در موزه سینما انجام داده بودیم انتخاب بهترین شخصیت‌های تاریخ سینمای ایران بود و بسیاری از آن‌ها افرادی بودند که در فیلم‌های آقای مهرجویی نقش آفرینی کردند. مهرجویی فردی بود که وجوه انسانی شخصیتش بسیار به وجه هنری وجودی او نزدیک بود. او نویسنده‌ای قابل بود و فیلمسازی به شمار می‌رفت که جای خالی او پر نخواهد شد.

علیرضا زرین دست، نظام الدین کیایی، محمدعلی حسین نژاد، فخرالدین سیدی، عباس یاری، غلامرضا آذری، فرامرز روشنایی، آرمین قدرتی، سوگل قلاتیان و …