به گزارش پایگاه خبری موزه سینمای ایران، در یادداشتی که پایگاه مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی منتشر کرده، آمده است: در حالی‌که آیین‌های مذهبی در گوشه و کنار ایران ریشه در قرن‌ها تاریخ و فرهنگ دارند، غفلت از مستندسازی این میراث معنوی می‌تواند به فراموشی تدریجی آن‌ها بینجامد. در دنیایی که سنت‌ها زیر سایه فناوری و تغییرات اجتماعی کم‌رنگ می‌شوند، ثبت دقیق و هنرمندانه این آیین‌های مذهبی ضرورتی است برای حفظ هویت فرهنگی و تقویت دیپلماسی فرهنگی ایران در جهان.
ایران سرزمینی است با پیشینه‌ای هزاران ساله در عرصه فرهنگ، هنر و دین؛ کشوری که آیین‌ها و مناسک مذهبی آن نه‌تنها از ریشه‌های تاریخی و اعتقادی عمیقی برخوردارند، بلکه بخشی جدانشدنی از هویت جمعی مردم به شمار می‌آیند.
سوگواری‌های محرم در ایران، گنجینه‌ای زنده از باورها، ارزش‌ها و زیبایی‌شناسی هستند که مستندسازی‌شان امروز بیش از هر زمان دیگری ضرورت دارد.
در عصر جهانی‌شدن و دگرگونی‌های سریع فرهنگی، خطر فراموشی یا دگرگونی آیین‌های مذهبی افزایش یافته است. نسلی که امروز رشد می‌کند، در میان حجم عظیم اطلاعات و سرگرمی‌های دیجیتال، کمتر با جلوه‌های دینی، مذهبی، سنتی و آئینی ارتباط برقرار می‌کند.
در چنین شرایطی، ثبت و مستندسازی این آیین‌ها با بهره‌گیری از ابزارهای روزآمد رسانه‌ای (فیلم، عکس، پادکست و متون دیجیتال) می‌تواند به‌عنوان پلی میان نسل‌ها عمل کند؛ پلی که گذشته را به حال پیوند می‌زند و اصالت فرهنگی ما را به آینده منتقل می‌کند.
مستندسازی آیین‌های مذهبی مانند عزاداری محرم نه‌فقط به‌منظور حفظ و نگهداری، بلکه برای ایجاد شناخت، گفت‌وگو و همدلی میان اقوام و ادیان مختلف نیز اهمیت دارد.
ایران، با تنوع قومی و مذهبی خود، نمونه‌ای بی‌نظیر از همزیستی آیینی است که می‌تواند در سطح جهانی نیز الهام‌بخش باشد. این مستندات، اگر با دقت، احترام و پژوهش علمی تهیه شوند، قادر خواهند بود تصویری روشن، منصفانه و اصیل از جامعه ایرانی ارائه دهند.
از این رو، رسانه‌ها، نهادهای فرهنگی، دانشگاه‌ها و مستندسازان مستقل باید با همکاری یکدیگر، پروژه‌هایی جامع و منسجم برای گردآوری، تدوین و آرشیو این آیین‌های مذهبی طراحی و اجرا کنند. همچنین، فراهم‌سازی بسترهایی برای نمایش عمومی این مستندات در رسانه‌های داخلی و بین‌المللی، می‌تواند نقش مهمی در معرفی فرهنگ ایرانی اسلامی و تقویت دیپلماسی فرهنگی ایفا کند.
در نهایت، آیین‌های مذهبی همچون محرم و عاشورا فقط مراسمی آیینی نیستند؛ آن‌ها زبان نیاکان ما هستند، حافظه جمعی یک ملت‌اند، و ثبت آن‌ها یعنی پاسداری از ریشه‌ها، ارزش‌ها و معناهایی که جامعه ما را شکل داده‌اند.